• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Odaklanmış Ultrason Cerrahisi

Odaklanmış ultrason cerrahisi rahim fibroidleri (selim rahim tümörleri) için bir tedavi seçeneğidir. İnvaziv olmayan bir işlemdir ve rahmi korur. Odaklanmış ultrason ablasyonu da denilen, odaklanmış ultrason cerrahisi, siz tedavi için ultrason trandüseri ile donatılmış bir manyetik rezonans (MR) içindeyken uygulanır.  

İşlem sırasında, MR görüntüleri, doktorunuza tedavi edilecek rahim fibroidlerinin ve uzak durulması gereken bağırsak ve mesane gibi hayati yapıların kesin yerini gösterir. Daha sonra, ısıtmak ve dokunun bazı ufak bölgelerini yok etmek üzere odaklanmış ses dalgaları göndermek (sonikasyon) için ultrason trandüseri kullanılır. Odaklanmış ultrason cerrahisine uygun bir aday olup olmadığınızı belirlemek için, genellikle tedaviden önce pelvik bir manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması uygulanır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Odaklanmış ultrason cerrahisi rahim fibroidlerinin yol açtığı yoğun kanama ve pelvik ağrı ve basınç gibi can sıkıcı belirtileri hafifletmek için uygulanır. İşlem, fibroidleri alma ameliyatı (myomektomi) veya rahmi alma ameliyatına (histerektomi) invaziv olmayan bir alternatif oluşturur.

Odaklanmış ultrason cerrahisi, diğer tedavi seçeneklerine göre pek çok avantaj sağlıyor olsa da, herkes için en iyi seçenek değildir. Eğer fibroidleriniz ısıya duyarlıysa, bağırsak gibi organların arkasında konumlanmışsa bu sizin için iyi bir seçenek olmayabilir. Bu tedavi ileride hamile kalmayı isteyen kadınlara yönelik değildir. Kadınların hamile kalma ve fetüs taşıma yetileri üzerindeki uzun vadeli etkileri henüz yeterince incelenmemiştir. Buna karşın tedaviden sonra pek çok kadın başarılı hamilelikler yaşamıştır.

Riskler

Riskleri

Nadiren de olsa, MR-rehberliğinde odaklanmış ultrason şu sonuçlara yol açabilir:  

• Karın deriniz üzerinde yanıklar
• Tedavi için hedeflenen fibroidlerin yakınındaki doku ve yapılarda hasar oluşması
• İşlem sırasında şiddetli rahatsızlık ve ağrı

MR rehberliğinde odaklanmış ultrason cerrahisinin diğer sakıncaları arasında şunlar yer alır:  

• Belirtileriniz yeniden ortaya çıkarsa ileri bir tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
• Güvenliği ve etkisi konusunda uzun vadeli veriler eksiktir. 
• Uzmanlaşmış kliniklerle sınırlı olduğu için geniş bir kullanımı yoktur.
• İleride hamilelik isteyen kadınlar için bir seçenek değildir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Odaklanmış ultrason cerrahisi, MR tarama odasında bir doktor tarafından uygulanır. Bir ayakta tedavi işlemidir. Tedavi günü sizden perhiz yapmanız istenecektir. Aynı zamanda, tedaviden hemen önce karnınızın, pubik kemik ve göbek deliği arasındaki alt bölgesini tıraş etmeniz gerekecektir.

Hastanede, size giymeniz için bir hastane önlüğü ve elbise verilir. MR tarama odasına girmeden önce saat, mücevher, toka, peruk, takma diş ve işitme cihazı gibi metal ve elektronik sistem içeren bütün aksesuarlarınızı çıkarmanız gerekir. Metal nesneler, , muayene sırasında kullanılan manyetik alana engel olarak, MR görüntülerini etkileyebilirler. Aynı zamanda manyetik alan da elektronik cihazlara zarar verebilir. Vücudunuzda bulunan metal eklem protezleri, yapay kalp kapakçıkları, elektronik implantlar, koklear implantları, vücuttaki piercingler veya takma dişlerinizdeki mıknatıslar (diş dolgularının çoğu herhangi bir soruna neden olmaz) gibi metal veya elektronik cihazları da teknisyene mutlaka söyleyin. Vücudunuzun içindeki bir metalin varlığı güvenliğinizi tehlikeye atabileceği gibi, MR görüntülerinin bir bölümünü de etkileyebilir.

İşlemin başlamasından kısa bir süre önce, genellikle elinizin üstündeki damarlardan birine bir damaryolu açılacaktır. Doktor veya hemşire bu damaryolunu size ilaç vermek ve tedaviden hemen sonra çekilecek MR görüntüleri için kontrastlı madde enjekte etmek üzere kullanacaktır. İlaçlar rahatlamanıza yardımcı olur, ancak işlem sırasında uyanık kalırsınız (bilinçli sedasyon).

Aynı zamanda mesanenize bir idrar kateteri yerleştirilir. Bu, tedavi süresince mesanenizi stabil tutmak için yapılır.

Neler Yaşayacaksınız

Neler Bekleyebilirsiniz?

Genellikle, bir fibroidin ortasını parçalamak 50 ila 80 sonikasyon yapmayı gerektirir. Buna karşın, fibroidlerin boyutuna ve sayısına bağlı olarak, daha fazla sonikasyon veya ikinci bir tedavi gerekli olabilir. Tedaviniz ilerledikçe, MR görüntüleri doktorunuzun etkileri değerlendirmesini ve ek tedaviye ihtiyaç duyan bölgeleri belirlemesini sağlayacaktır. Gelecekte, gelişen teknoloji her bir tedavinin süresini kısaltabilir ve gerekli seansların sayısını azaltabilir.

İşlem esnasında

İşlem sırasında, MR görüntü tarayıcısının ağzına doğru kayan hareketli bir masanın üzerine karın üstü yatarsınız. Bir teknisyen tarayıcının içinde rahat olmanızı sağlar. Odayı terk eder ve bitişik odadan sizi gözlemler. Mikrofon kullanarak onunla konuşabilirsiniz. Çünkü mıknatısın iç kısmı tekrarlayan bir tıkırtı, gümbürtü sesi ve başka gürültüler çıkardığı için sesi engellemek için kulak tıkaçları verilecektir.

Tedavi ortalama üç ila dört saat kadar sürer, ancak bu süre fibroidlerinizin boyut ve sayısına göre değişiklik gösterebilir.

Ultrason titreşimleri iletilmeden önce, rahatlamanıza ve, ısı ve krampların verdiği rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olması için damaryolundan ilaç verilir. Her sonikasyon sonrası, rahatsızlığınızın seviyesi sorulur, böylece de ilacın dozu ayarlanabilir ve eğer gerekiyorsa başka değişiklikler de yapılır.

Her bir sonikasyon aşağı yukarı 20 saniye sürer. Fibroidlerin her bölümü yakılırken, dokunun sıcaklığını gözlemlemek ve istenilen sonuçları elde etmek için dokunun yeterince ısıtılıp ısıtılmadığına karar vermek için MR görüntüleme kullanılır. İşlem, fibroidlerin çoğu dokuyu yok edebilecek sıcaklığa ulaşana kadar tekrarlanır.

İşlemin ardından

İşlemden sonra, vücudunuz aylarca süren bir zaman dilimi içinde, yakılan dokunun küçük bir kısmını doğal olarak sindirir. Fibroide bağlı belirtiler genellikle üç ila altı ay içerisinde geçer ya da önemli ölçüde iyileşir.

Eğer hastaneye ya da tıp merkezine yakın mesafede (30-35 kmkadar) yaşıyorsanız, işlemden sonra kısa bir süre dinlenerek eve gidebilirsiniz. Eğer evden uzaktaysanız, şehirde kalmak ve sonraki gün eve dönmek gibi bir düzenleme yapabilirsiniz. Yanınızda kalması ve tedavi sırasında aldığınız ilaçlara bağlı olarak, tedaviden sonraki ilk 24 saat içerisinde sizi eve bırakması için bir dostunuza veya yakınınıza ihtiyacınız olacaktır.

Eve vardığınızda normal günlük faaliyetlerinize devam edebilirsiniz. Ender de olsa, bazı durumlarda odaklanmış ultrason cerrahisi sonrası tedavi bölgesinin yakınında ağrı, mide bulantısı ve cilt yanıkları rapor edilmiştir. Bu işlem çok yeni olduğu için, bazı komplikasyonlar ve yan etkiler hali hazırda bilinmemektedir.

Sonuçlar

Sonuçlar

Kadınların yüzde 70’inden fazlası, odaklanmış ultrason cerrahisinden sonraki ilk üç ila altı ayda, fibroide bağlı belirtilerin şiddetinde önemli ölçüde iyileşme yaşamaktadır. Araştırmacılar aynı zamanda belirtilerin -bugüne kadarki en uzun takip periyodu olarak- 24 aya kadar geçtiğini de rapor etmiştir.

Odaklanmış ultrason cerrahisini takip eden başarılı gebeliklerin raporları da mevcuttur, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu süre içerisinde, doktorlar işlemden sonra hamile kalmayı isteyen kadınlara, odaklanmış ultrason cerrahiyi önermemektedir.