• İçindekiler
• Maya
• Vajinit
• Vulvit
• Sebepler
• Belirtiler
• Testler
• Tedavi

Maya

Maya nedir?

Maya bilimsel olarak Candida adıyla bilinen bir mantardır. Vajinite en çok neden olan spesifik mantar türü Candida albicans''dır. Mantarlar normal bir insan derisinde ve ağız ve vajina gibi nemli bölgelerde bulunur. Aslında, sağlıklı kadınların % 20 ila %50''sinin vajinal bölgesinde normal olarak mantar bulunduğu tahmin ediliyor.

Vajinit

Vajinit Nedir?

Vajinit, vajinanın iltihaplanmasıdır. Vajinit çok sık görülür, kadınların %75''i hayatlarının bir döneminde bunu yaşadığını belirtiyor. Vajinit, bakteriler (Gardnerella ve bel soğukluğu gibi), tek hücreliler (trikomonas gibi) ve maya mantarlarından (Candida) kaynaklanabilir. Vajinitin en sık görülen şekli olan vajinal mantar enfeksiyonu vajinal kandidiyaz olarak da adlandırılır.

Vulvit

Vulvit nedir?

Vulvit kadın dış genital organlarının (vulva) iltihaplanmasıdır. Vulva, labia, klitoris ve vajina girişini (vajina vestibülü) kapsar. Vulvanın iltihaplanması vulvit olarak adlandırılır. Tıpkı vajinit gibi, vulvit de bir dizi farklı enfeksiyondan kaynaklanabilir. Vajina iltihabı olduğu zaman genellikle vulva da iltihaplandığı için, vajinit bazen vulvovajinit olarak adlandırılır.

Sebepler

Vajinal mantar enfeksiyonlarına neler sebep olur?

Vajinal mantar enfeksiyonları, vajinal bölgeye yeni bir mantar girdiği ya da vajinada zaten bulunan mantar miktarı normal bakteri miktarına göre fazla arttığı zaman oluşur. Örneğin, normal, koruyucu bakteriler antibiyotiklerle (idrar yolları, solunum veya diğer enfeksiyon türlerinin tedavisi için alınan) veya immünsupresif ilaçlarla yok edildiği zaman, mantarlar çoğalabilir, dokuları istila edebilir ve vajina yüzeyinde tahrişe neden olabilir (vajinit).

Vajinal mantar enfeksiyonları, kemoterapi sonrasında olduğu gibi, vajinanın içten yaralanması sonucu da oluşabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi bastırılmış kadınlarda (örneğin, kortizonla ilgili ilaçlar), bağışıklığı normal olan kadınlara göre daha fazla vajinal mantar enfeksiyonu gelişir. Kadınları vajinal mantar enfeksiyonu gelişimine daha yatkın hale getirebilen durumlar, şeker hastalığı, hamilelik ve doğum kontrol hapları kullanmaktır. Vajinal duş veya parfümlü vajinal hijyen spreyleri kullanmak da kadınların vajinal mantar enfeksiyonuna yakalanma riskini artırabilir.

Vajinal mantar enfeksiyonu, cinsel yolla bulaşan bir hastalık (CYBH) olarak kabul edilmez, çünkü Candida normal bir vajina bulunabilir ve bu durum cinsel ilişkiye girmeyen kadınlarda da oluşabilir. Ancak, erkeklerin enfeksiyon kapmış bir partnerle cinsel birleşme yaşadıktan sonra mantar enfeksiyonundan kaynaklanan cilt tahrişi belirtileri geliştirmesi mümkündür.

Belirtiler

Vajinal mantar enfeksiyonu ve vulvit belirtileri nelerdir?

Vajinal mantar enfeksiyonu ve vulvit ayırıcı olmayan belirtilere neden olur; yani aynı belirtilere mantar enfeksiyonu dışında başka durumlar da neden olabilir. Vajinal mantar enfeksiyonunun en sık görülen belirtisi vajinal ve/veya vulvar bölgede kaşıntıdır. Vajinal mantar enfeksiyonu ve vulvitin diğer belirtileri şunlardır:

• Yanma,
• Ağrı,
• Cinsel birleşme ve/veya idrar yapma sırasında ağrı ve
• Vajinal akıntı. (Vajinal akıntı her zaman olmaz, ama olduğu zaman, kokusuzdur ve genellikle görüntüsü ve dokusu süzme peynir gibi beyazımsı, yoğundur.)

Vulvit yukarıdaki belirtilerin yanı sıra lokal ağrıya da neden olabilir. Vulvar bölgedeki ağrı vulvodini olarak adlandırılır.

Kadınların %5''ine kadar olan bir kısmında, mantardan kaynaklanan vulvovajinit tekrarlayan bir soruna neden olabilir. Bir kadın bir yıl içinde antibiyotik kullanımına bağlı olmayan dört veya daha fazla enfeksiyon geçirirse, tekrarlayan mantar enfeksiyonu oluşur. Tekrarlayan mantar enfeksiyonları altta yatan bir tıbbi durumla ilgili olabilir ve daha agresif tedavi gerektirebilir.

Testler

Vajinal mantar enfeksiyonu ve vulvit nasıl teşhis edilir?

Vajina duvarlarında beyaz, peynir kıvamında bir akıntı görülürse bunun vajinal mantar enfeksiyonu olduğu düşünülür, ama vajinal mantar enfeksiyonlarının belirtileri kendine özgü değildir ve başka durumlardan da kaynaklanabilir. Doktorunuz, teşhisi kesin olarak koymak ve belirtilerin başka nedenleri olmadığını tespit etmek için, mikroskopik analiz ya da laboratuvar kültürü yapmak üzere etkilenen bölgeden bir örnek alabilir. Mümkün olduğunda, mantarın mikroskop altında tanımlanması teşhisi koymak için en ucuz, hızlı ve kesin yoldur.

Tedavi

Vajinal mantar enfeksiyonu ve vulvit tedavileri nelerdir?

Vajinal mantar enfeksiyonu ve vulvit, vajina içi ve etrafına topikal olarak uygulanan ya da ağız yoluyla alınan mantar önleyici ilaçlarla tedavi edilebilir. Bazen birden fazla mikrobun karışık enfeksiyonu birkaç tedavinin kombinasyonunu gerektirebilir.

Topikal olarak uygulanan mantar önleyici kremler şunlardır:

• Butokonazol, 
• Klotrimazol, 
• Mikonazol,
• Terkonazol.

Mantar bir enfeksiyon sebebi olduğunda, bazı kadınlar için reçetesiz topikal tedaviler de bir seçenektir. Ancak, mantar dışındaki enfeksiyonların da benzer belirtiler gösterdiğini belirtmek gerekir. Bunlar arasında bakteriyel vajinoz, klamidya ve gonore vardır. Eğer belirtiler reçetesiz ürünlerle ortadan kaldırılamıyorsa, hastalar bir değerlendirme için doktora başvurmalıdır.

Vajinal tablet olarak da bulunabilen mantar önleyici ilaçlar şunlardır:

• Klotrimazol,
• Mikonazol, 
• Terkonazol,
• Nistatin.

Mantardan kaynaklanan vajinit ve vulvit için oral ilaçlar arasında flukonazol da vardır.

Çoğu doktor vajinal mantar enfeksiyonlarını ağızdan alınan ilaçlar yerine vajinal tablet veya fitillerle tedavi etmeyi tercih eder. Ağızdan alınan (oral) mantar önleyici ilaçlar, baş ağrısı, mide bulantısı ve karın ağrısı gibi yan etkilere neden olabilir. Buna karşın vajinal tedavilerin bu yan etkilere neden olması beklenmez. Oral mantar önleyici ilaçların gebelik sırasında kullanılması da tavsiye edilmez.

Mantar kadınlarda normalde bulunuyorsa, kimler tedavi edilmelidir?

Yukarıda tanımlanan enfeksiyon belirtilerini yaşayan bütün kadınlar tedavi edilmelidir. Belirti göstermeyen kadınlar tedavi edilmemelidir. Tartışmalı bir konu olmasına rağmen, uzmanların çoğu mantar enfeksiyonu olan kadınların seks partnerlerinin de, kendilerinde belirtiler görülmediği sürece, tedavi edilmesini önermiyor.