• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Vajinit, vajina enflamasyonudur. Akıntı, kaşıntı ve ağrı ile sonuçlanabilir. Sebebi çoğunlukla enfeksiyon ya da vajinanın olağan dengesinde yaşanan bir değişikliktir. Vajinit, aynı zamanda menopozdan sonra östrojen seviyesinin düşmesi sonucu da oluşabilir.

En yaygın vajinit türleri şöyledir:

• Bakteriyel vajinit. Bu tür vajinit, vajina bölgesinde normal olarak bulunan birçok organizmanın aşırı şekilde büyümesi ve vajinal bakterilerin doğal dengesini alt üst etmesi sonucu oluşur.
• Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon. “Candida albicans” denilen ve kadınların doğal olarak genital florasında sıklıkla bulunan bir mantar bu tür vajinite sebebiyet verir. Tahminen her dört kadından üçü, hayatlarında en az bir kez bu tür bir enfeksiyon geçirir.
• Trikomonas vajinit. Vajinite, bir parazit neden olur ve çoğunlukla cinsel birleşme ile bulaşır.
• Atrofik vajinit. Menopoz sonrası düşen östrojen seviyesi sonucu ortaya çıkar. Vajinal dokular incelir ve kurulaşır, sonucunda ise akıntı, kaşıntı veya ağrı gözükebilir.

Vajinitin türüne göre farklı tedavi seçenekleri uygulanır.

Belirtileri

Belirtileri

Vajinit belirtileri şunları içerir:

• Vajinadan gelen akıntıda renk, koku ya da miktar değişikliği
• Vajinada kaşıntı ya da tahriş
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Ağrılı idrar boşaltımı  
• Hafif vajinal kanama

Ayrıca, vajinit türüne bağlı olarak aşağıda sıralanan belirtiler de gözlenebilir:

• Bakteriyel vajinit. Gri-beyaz, kötü kokulu vajina akıntısı. Koku, genellikle balık kokusuna benzetilir ve cinsel birleşme sonrası daha belirgin hale gelebilir.
• Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon. Asıl şikayet kaşıntı olmasına rağmen arada süzme peynirine benzeyen, beyaz ve koyu bir akıntı da gözlemlenebilir.
• Trikomanas vajinit. Enfeksiyon, sarı yeşilimsi bazen de köpüklü bir akıntıya neden olabilir.

Ne zaman Doktora Gidilmeli?

Yeni vajinal sorunlarınız varsa veya aşağıda sayacağımız durumlar söz konusu ise muhtemelen doktorunuzu görmeniz gerekir:

• Şimdiye kadar hiç vajinal enfeksiyon geçirmediniz. Ancak doktorunuzla yapacağınız görüşme, ileride yaşanabilecek olası bir soruna karşı hastalığın belirtilerini anlamanıza yardımcı olabilir.
• Daha önce vajinal enfeksiyon geçirdiniz ama bu sefer yaşadığınız sorunlar farklı görünüyor.
• Birden çok partneriniz veya yeni bir partneriniz varsa cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanmış olabilirsiniz. Cinsel yollarla bulaşan hastalıkların belirtileri çoğu zaman maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon veya bakteriyel vajinit belirtilerine benzeyebilir.
• Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyona karşı uygulanan reçetesiz bir tedavi yöntemini tamamladınız ancak belirtiler devam ediyor, ateşiniz var ve hoş olmayan vajinal bir kokunuz var. Bu işaretler maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyondan farklı bir hastalığın ya da dirençli bir enfeksiyonun habercisi olabilir.

Vajinal akıntı, kaşıntı veya tahriş ve ayrıca aşağıda sayacağımız durumlar söz konusu ise büyük olasılıkla doktorunuza görünmenize gerek olmayabilir.

• Daha önce maya mantarlarının sebep olduğu vajinal enfeksiyon geçirdiniz ve tekrar deneyimlediğiniz belirtiler bir önceki ile aynı.
• Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyonun belirtilerini biliyorsunuz ve maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyona yakalandığınızdan eminsiniz.

Sebepleri

Sebepleri

Sebepler, vajinit türüne bağlı olarak değişebilir.  

Bakteriyel Vajinit

Bakteriyel vajinit, vajina bölgesinde doğal olarak bulunan birçok organizmanın aşırı derecede büyümesi sonucu oluşur. Genellikle vajinada bulunan iyi bakteriler (laktik asit üreten bakteri türü) kötü bakterilerden (anaerob bakteri) sayıca daha üstündür. Ancak anaerob bakteriler, sayıca fazlalaşırlarsa vajinal dengeyi bozarlar ve sonucunda bakteriyel vajinit oluşur. Bakteriyel vajinit, cinsel birleşme sırasında yayılır ama aynı zamanda kişiler cinsel olarak aktif olmadıklarında da oluşabilir. Yeni bir cinsel partneri veya birden çok partneri olan kadınlarla, doğum kontrol yöntemi olarak spiral yöntemini seçen veya antiseptik suyla yıkanan kadınların bakteriyel vajinit geçirme riski daha yüksektir.

Maya Mantarlarının Sebep Olduğu Enfeksiyon  

Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon, vajinadaki doğal dengenin iç ve dış faktörlerle değişmesi ve kadınların genital bölgesinde sıkça rastlanan “Candida albicans” adlı mikroskobik mantarların büyümesi tetiklendiğinde oluşur. Maya mantarının sebep olduğu enfeksiyon, cinsel yolla bulaşmaz. “Candida albicans”, bu vajinal enfeksiyonunun en yaygın sebebi olsa da,  vücudunuzun diğer nemli bölgelerinde de enfeksiyona neden olabilir, örneğin ağzınızda (pamukçuk), deri kıvrımlarında ve tırnak aralarında. Mantarlar aynı zamanda pişiğe de neden olabilir.

Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon riskini artıran faktörlerden bazıları şunlardır:  

• Antibiyotik ve steroid gibi ilaçlar.  
• Kontrol altına alınamayan diyabet.  
• Hamilelik, doğum kontrol hapları veya menopozla ilişkili hormanal değişiklikler.

Köpüklü banyolar, doğum kontrol hapları, nemli ve sıkı iç çamaşırları, kadınlara özgü hijyen ürünleri –spreyler ve deodorantlar gibi- maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyona neden olmaz ama hassasiyetinizi arttırabilir.

Trikomonas Vajinit

Trikomonas vajiniti, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Hastalığa, “Trichomonas vaginalis” adlı tek hücreli bir parazit neden olur. Bu organizma, enfeksiyona yakalanmış biri ile girilen cinsel birleşme sırasında yayılır. Organizma, genellikle erkeklerde idrar yollarını etkiler, ancak erkeklerde bazen herhangi bir belirtiye neden olmaz Trikomonas vajiniti, genel anlamda kadın vajinasını etkiler.   

Bulaşıcı Olmayan Vajinit

Vajinal spreyler, parfümlü sabunlar, kokulu deterjanlar ve spermisit ürünler alerjik reaksiyonlara neden olabilir veya vulva ve vajinanın hassas derisini tahriş edebilir. Menopoz veya yumurtalıkların alınmasından sonra hormon seviyesinde düşme yaşanır. Düşme sonucu vajinal dokular incelir ki bu da vajinada kaşıntıya ve yanmaya neden olur.

Komplikasyonları

Neden Olduğu Sağlık Sorunları

Genellikle, vajinal enfeksiyonlar ciddi sağlık sorunlarına neden olmazlar. Ancak hamile kadınlarda hem bakteriyel vajinit hem de trikomonas vajinit, prematüre doğum veya düşük kilolu bebek doğumlarıyla ilişkilendirilir. Bakteriyel vajinit ya da trikomonas vajinite yakalanan kadınların HIV ve cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklara yakalanma olasılıkları daha yüksektir.

Muayenesi

Doktor Randevunuza Hazırlık

Neler Yapabilirsiniz?

Doktor randevunuzdan önce antiseptik suyla yıkanmayın ve tampon kullanmaktan kaçının ki doktorunuz vajinal akıntınız olup olmadığını daha rahat değerlendirebilsin.

Ayrıca kullandığınız ilaçların ve takviyelerin veya varsa alerjilerinizin bir listesini yapın. Doktorunuza sormak istediğiniz soruları bir kağıda not edin. Sormanız gereken birkaç temel soru şunlar olabilir:

• Vajiniti önlemek için herhangi bir şey yapabilir miyim?
• Hangi belirtileri izlemeliyim?
• İlaç kullanmam gerekiyor mu?
• Partnerim de testten geçmeli veya tedavi edilmeli mi?
• İlaçları kullanırken dikkate almam gereken herhangi özel bir talimat var mı?
• Sorunumu tedavi edecek, reçetesiz satılan bir ürün var mı?
• Tedaviden sonra semptomlar yeniden ortaya çıkarsa ne yapmalıyım?

Doktorunuza sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevu sırasında anlamadığınız herhangi bir şey olursa asla sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuz Şunları Sorabilir:

Doktorunuzun sorma ihtimali bulunan şu sorulara hazırlıklı olun:  

• Ne tür  vajinal belirtileri deneyimlediniz?
• Güçlü bir vajinal koku fark ettiniz mi?
• Belirtileriniz ne zamandan beri devam ediyor?
• Belirtileriniz menstrual döngünüzle ilişkili görünüyor mu? Örneğin belirtileriniz regl öncesi veya sonrasında şiddetlineyor mu?
• Sorununuzu tedavi etmek için reçetesiz satılan bir ürün kullandınız mı?
• Cinsel olarak aktif misiniz?
• Hamile misiniz?
• Kokulu bir sabun ya da duş jeli kullanıyor musunuz?
• Vajinal hijyen spreyleri veya antiseptik su kullanıyor musunuz?
• Hangi ilaçları veya vitamin takviyelerini düzenli olarak kullanıyorsunuz?

Testleri

Testler ve Teşhis

Durumunuza bir teşhis koyabilmek için doktorunuz, vajinal enfeksiyon veya cinsel yolla bulaşan hastalık geçmişinizi gözden geçirebilir ve pelvis muayenesi yapabilir. Bunun yanı sıra doktorunuz, vajinit türünü anlamak için laboratuar analizine göndermek üzere vajinal akıntınızdan veya servikalden bir örnek alabilir.

Tedavisi

Tedaviler ve İlaçlar

Kullanacağınız ilaç tipi, vajinit türüne göre değişir:  

• Bakteriyel vajinit. Bu tür vajinit için doktorunuz, metronidazol veya slindamisin içeren ilaçlarla vajinal jeller ya da kremler önerebilir.
• Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon. Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon genellikle mikonazol, klotrimazol ve tiyokonazol içeren maya önleyici krem ya da fitillerle tedavi edilebilir. Enfeksiyon, aynı zamanda flukonazol içeren ve ağız yoluyla alınan mantar önleyici ilaçlarla da tedavi edilebilir. Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon için kullanılan reçetesiz ilaçların avantajları arasında doktorunuzu görmenize gerek olmaması, uygun fiyatlandırılması ve yaygın bulunması vardır. Ancak unutulmaması gereken nokta şudur: Doktorunuza görünmeden başlayacağınız bir tedavi, maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyondan başka bir hastalığı tedavi etmeye çalışıyor olabilir. Maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyonu başka tür vajinit veya tedavi gerektirmeyen bir sorunla karıştırmak mümkündür. Yanlış ilaçlar kullanmak, doğru teşhisi ve en uygun tedavi şeklini geciktirebilir ve başka sağlık sorunlarına yol açabilir.
• Trikomonas vajiniti. Doktorunuz, metronidazole ve ya tinidazole içeren haplar yazabilir.
• Atrofik vajinit. Vajinal krem ve tabletlerde bulunan östrojen etkili bir şekilde atrofik vajiniti tedavi edebilir. Tedavi, doktorunuzun reçete edeceği ilaçlar ile mümkündür.  
• Bulaşıcı olmayan vajinitler. Bu tür vajiniti tedavi etmek için tahrişin kaynağını tam olarak belirlenmesi ve tahrişe neden olan şeylerden uzak durulması gerekiyor. Olası kaynaklar; yeni bir sabun, çamaşır deterjanları, kadın bağı veya tamponlar olabilir.

Yaşam Tarzı

Hayat Tarzı ve Ev Tedavileri

Atrofik vajinit, trikomonas vajinit ve bakteriyel vajiniti tedavi etmek için reçeteli ilaçlara ihtiyacınız olabilir. Ama eğer maya mantarlarının sebep olduğu bir enfeksiyon geçiriyorsanız aşağıdaki basamakları uygulayarak kendi tedavinizi kendiniz yapabilirsiniz.

• Özel olarak maya mantarlarının sebep olduğu enfeksiyon tedavisi için kullanılan bir reçetesiz ilaç alın. Seçenekler arasında tek günlük, üç günlük veya yedi günlük krem kürleri veya fitilleri bulunabilir. Aktif içerik, ürüne göre değişiklik gösterir. Paketin üzerindeki talimatlara göre uygulayın ve tedaviyi asla yarıda kesmeyin, tedaviye başladıktan kısa süre sonra kendinizi iyi hissetmeye başlasanız bile. 
• Soğuk kompres uygulayın, örneğin rahatsızlığı hafifletmek için mantar önleyici ilaçlar etkisini tam gösterene kadar dudak bölgesine sabunlu bez koyabilirsiniz.

Önleme

Önleme

Hijyenik bir bakım, bazı vajinit türlerinde önleyici olabilir ve bazı belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir.  

• Banyo, jakuzi ve buharlı spalardan uzak durun. Duşunuzu aldıktan sonra dış genital bölgenizi yumuşak bir sabunla temizleyin ve tahriş olmasını önlemek için iyice kurulayın. Deodorant ya da antibakteriyel etkili kokulu veya sert sabunlar kullanmayın.
• Tahriş edici şeylerden kaçının, kokulu tamponlar ve pedler dahil.
• Tuvaleti kullandıktan sonra genital bölgenizi düzgün bir şekilde silin. Böylelikle vajinanızı, fekal –dışkı kaynaklı- bakterilerinden korumuş olursunuz.

Vajiniti önlemeye yardımcı diğer şeyler:  

• Antiseptik suyla yıkanmayın. Vajinanız, normal bir banyo harici herhangi özel bir temizleme gerektirmez. Sürekli olarak antiseptik suyla yıkanmak, vajinada normal olarak bulunan organizmalara zarar verebilir ki bu da vajinal enfeksiyon kapma riskinizi yükseltir. Ayrıca antiseptik suyla yıkama, vajinal enfeksiyonu temizlemez.
• Kondom kullanın. Bu sayede cinsel birleşme sırasında herhangi bir enfeksiyon kapma ihtimalinden kaçınmış olursunuz.
• Pamuklu iç çamaşırı ve pamuklu kadın çoraplarını tercih edin. Yatarken iç çamaşırı giymeyin, tabi kendinizi böyle rahat hissedebiliyorsanız çünkü maya mantarları nemli ortamlarda gelişirler.