• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayene
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı

Nedir

Varikosel

Varikosel, skrotum, testisleri muhafaza eden zayıf bir deri torbası içindeki damarların genişlemesidir. Varikosel, bacakta oluşan varikos damarlarına benzer.

Varikoseller düşük sperm üretimi ve düşük sperm kalitesinin yaygın sebepleridir ama her varikosel sperm üretimini etkilemez. Varikoseller testislerin küçülmesine de neden olabilir.

Varikosellerin çoğu zaman içinde gelişir. İşin iyi tarafı şu ki varikosellerin çoğu kolayca teşhis edilebilir ve belirtilere yol açarsa ameliyatla tedavisi mümkündür.

Belirtileri

Belirtiler

Bir varikosel genellikle herhangi bir işaret veya belirti vermez. Nadiren ağrıya neden olur. Ağrılarsa:

• Ağır rahatsızlıktan, ağırlık hissinden keskin bir ağrıya kadar farklılık gösterebilir.
• Özellikle uzun süreli oturma, ayakta durma veya fiziksel çabayla artış gösterir.
• Gün içinde kötüleşir.
• Sırt üstü yattığınızda hafifleyebilir.

Zamanla varikosel genişleyebilir ve daha fark edilebilir hale gelebilir.

Doktora ne zaman gitmeli?
Varikosel her zaman belirtilere neden olmadığından, doğurganlık değerlendirmesi veya rutin fiziksel muayenede ortaya çıkar.

Fakat testis torbasında ağrı veya şişme hissederseniz, bir kütle bulunduğunu fark ederseniz doktorunuzla temasa geçin. Testis torbasında kütlelere veya testis ağrılarına neden olan bir kısım faktörler vardır.

Sebepleri

Sebepler

Sperm kordonunuz testislere ve testislerden de geriye kan taşır. Varikosele tam olarak neyin yol açtığı belli değildir fakat birçok uzmana göre, varikosel damar içindeki vanaların kanın uygun bir şekilde akmasını engellediğinde oluşur. Sonuçta meydana gelen taşmaysa damarları genişletir.

Varikosel genellikle ergenlik çağında meydana gelir. Çoğunlukla da muhtemelen de sol taraftaki testis damarlarından dolayı sol tarafta meydana gelir. Bununla beraber, bir testiste meydana gelen varikosel her iki tarafta da sperm üretimini etkiler.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

15 ila 25 yaşları arasındaki dönem daha büyük risk altında bulunduğunuz dönemdir.

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Bir varikosel şunlara yol açabilir:

• Etkilenmiş olan testisin çekilmesi (atrofi): Testis kütlesi sperm üretim tübüllerinden meydana gelir. Varikoselde olduğu gibi zarar görürse küçülür ve yumuşar. Testisin küçülmesine tam olarak neyin yol açtığı bilinmiyor; fakat iyi çalışmayan vanalar kanın damarda birikmesine yol açar, bunun sonucunda damarlara uygulanan basınç artar ve testislere zarar veren toksinlere daha fazla maruz kalır.
• Kısırlık: Varikoselin kısırlığı nasıl etkilediği kesin olarak bilinmiyor. Testis damarları, optimum sperm üretimi için uygun sıcaklığın muhafaza edilmesine yardımcı olmak amacıyla testis arterlerindeki kanı serinletir. Kan akışını bloke eden bir varikosel, lokal sıcaklığı çok yüksek bir seviyede tutarak sperm üretimini ve hareketini etkileyebilir.

Muayene

Muayene

Aile doktorunuzu veya genel sağlık hizmeti sağlayan görevlileri ziyaret ederek başlayabilirsiniz. Fakat bazı vakalarda da bir randevu ayarlamak için arama yaptığınızda bir üroloji uzmanına başvurmanız gerekebilir.

İşte bir randevuya hazırlanırken size gereken bilgiler ve doktorunuzdan beklemeniz gerekenler:

Ne yapabilirsiniz?

• Ayarladığınız randevuyla ilgisi olmayanlar dahil sizde bulunan belirtileri yazın.
• Büyük stres veya son günlerdeki hayat değişikliği dahil kişisel bilgilerinizi yazın.
• Aldığınız tıbbi tedaviler, vitamin ve tamlayıcıların listesini yapın.
• Mümkünse aile üyelerinden veya arkadaşlarınızdan birini yanınızda götürün. Bazen bir randevuda size verilen bütün bilgileri hazmetmek zor olabilir. Size eşlik eden bir kişi unuttuğunuz veya kaçırdığınız bilgileri hatırlayabilir.
• Size yardımcı olacak soruları ufak kağıtlara yazın.

Bir soru listesi hazırlamak doktora gittiğiniz çoğu zamanlar size yardımcı olacaktır. Listenizi en önemliden en önemsize doğru sıralayın. Varikosel için sorulması gereken bazı sorular şunlardır:

• Belirtilere veya durumunuza yol açan muhtemel sebepler nelerdir?
• En muhtemel sebeplerden başka hangi diğer muhtemel sebepler belirtilerime veya durumuna yol açıyor?
• Ne tür testlere ihtiyacım var?
• Benim durumum geçici midir yoksa kronik midir?
• Durumum üretkenliğimi etkiler mi?
• Aksiyon için en iyi sebep nedir?
• Teklif ettiğiniz temel yaklaşıma alternatifler var nelerdir?
• Şu sağlık durumlarım var. Birlikte bunların üstesinden nasıl gelebilirim?
• Takip etmem gereken sınırlamalar var mıdır?
• Yanımda götürebileceğim broşür veya çıktı var mı? Hangi web sitelerini tavsiye ediyorsunuz?

Hazırladığınız sorulara ilaveten randevunuz esnasında aklınıza gelen diğer soruları sormaya tereddüt etmeyin.

Doktorunuzdan ne bekleyebilirsiniz?
Doktorunuzun size soracağı muhtemel sorular şunlardır:

• Hangi belirtileri yaşayamaya başladınız?
• Belirtileriniz devamlı mıdır, yoksa kesintili olarak mı ortaya çıkıyor?
• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
• Belirtilerinizde iyileşmeye neden olan bir şey varsa bu nedir?
• Belirtilerinizi kötüleştirici bir şey varsa bu nedir?

Bu zaman zarfında şunları yapmanız gerekenler
Mümkünse zorlamalardan kaçının. Reçetesiz satılan ağrı kesiciler alın ve basıncı azaltmak için atletik destekleyici giyin.

Testleri

Testler

Doktorunuz, testisin üstünde apandis torbası gibi hissedilen hareketsiz bir kütleyi ortaya çıkarabilecek fiziki bir muayene yapacaktır. Kütle yeteri kadar büyükse doktorunuz bunu hissedebilecektir. Benzer bir varokoseliniz varsa doktorunuz sizden ayakta durmanızı, derin bir nefes alıp tutabildiğiniz kadar tutmanızı isteyebilir. Bu, doktorunuza anormal damar genişlemesini tespit etmesi için yardımcı olacaktır.

Şayet fiziksel muayene sonuç vermezse, doktorunuz sizden bir skrotum ulturasonu yaptırmanızı isteyebilir. Yüksek ses dalgaları kullanarak vücudunuzun içindeki yapıların bir imajını oluşturan bu test, belirtileriniz için başka bir sebep bulunmadığını göstermek amacıyla kullanılabilir. Bu sebepse spermatik damarı sıkıştıran bir tümör de olabilir.

Tedavisi

Tedavi

Varikosel tedavisine ihtiyaç olmayabilir. Fakat varikoseliniz ağrıya, testis atrofisi veya kısırlığa neden oluyorsa tedaviye ihtiyaç başlayabilirsiniz. Ameliyatın amacıysa, kan akışının normal bir damardan devam etmesi için etkilenmiş olan damarı sımsıkı kapatmaktır. Bununla beraber, varikoseli iyileştirmenin kısırlık üzerindeki etkisi tam anlaşılır değildir.

Varikosel genelde ergenlerde görülüyor olmasına rağmen, o sırada varikoseli iyileştirmeniz gerekip gerekmediği tam anlaşılamaz. Ergenlik döneminde bir varikoselin iyileştirilmesi için göstergeler ilerleyen testis atrofisi, ağrı veya karındaki semen analizi sonuçlarıdır.

Varikosel onarımı nispeten az risklidir. Bu riskler şunlardır:

• Testisler etrafında sıvı birikmesi (hidrosel)
• Varikoselin geri dönmesi
• Bir arterin zarar görmesi

Onarım yöntemleriyse şunlardır:

• Açık ameliyat: Bu en yaygın tedavi şekli genel anestezi veya lokal anestezi kullanılarak genellikle ayakta tedavi kliniklerinde yapılır. En yaygın şekliyle cerrahınız damara skrotumdan yaklaşır fakat karnınızdan veya skrotum altından bir kesik açmak da mümkündür.

Varikosel tedavisindeki ilerlemeler cerrahi sonrası komplikasyonların azalmasını sağladı. Bu konudaki bir ilerlemeyse, tedavi esnasında cerrahın tedavi edilen yeri daha iyi görmesini sağlayan cerrahi mikroskobunun kullanılmasıdır. Bir diğer ilerleme de işleme rehberlik eden dopler ulturasonu kullanımıdır.

İki gün sonra normale ve eski kuvveli aktivitelerinize geri dönebilirsiniz. Kendinizi rahatsız hissettiğiniz sürece iki hafta içinde egzersiz gibi kuvvetiniz azalır.

Bu tür cerrahiden sonraki ağrılar genlikle hafiftir. Doktorunuz ameliyattan sonraki iki gün için ağrıları dindirmek amacıyla ilaç tavsiye edebilir. Bundan sonra, asetaminofen ya da ibuprofen gibi reçetesiz olarak satılan ağrı kesiciler tavsiye edebilir.

Doktorunuz ayrıca bir hafta süreyle cinsel ilişkiye girmemenizi tavsiye edecektir. Sperm üretimiyse 72 gün sürer, bu yüzden doğurganlığınızın yerine gelmesi için yaptırdığınız varikosel onarımının başarılı olup olmadığını anlamak üzere bir semen analizi yaptırmak için üç veya dört ay beklemeniz gerekir.

• Laparoskpik ameliyat: Cerrahınız varikoselinizi görebilmek ve onarmak için karnınızdan ufak bir kesik açıp oradan ince bir alet geçirecektir. Fakat genel anestezi gerektiren bu işlem ufak avantajlar sunuyor olsa da daha fazla risk taşıması nedeniyle yaygın olarak kullanılmaz.
• Perkütan embolizasyonu: Skrotum veya boynunuzun içindeki bir damar içine bir radyolog tarafından içinden ilgili araçların geçebileceği bir tüp yerleştirilir. Doktorunuz ekran üzerinde genişleyen damarları görüntüleyerek kan akışını önleyen testis damarı içinde blokaj oluşturmak için balon şişirir ve varikoseli onarır. Bu işlem sakinleştirici kullanır ve birkaç saat sürebilir. Bu işlem, açık cerrahiden daha fazla risk taşır ve çok az avantaj sağlar.

Yaşam Tarzı

Yaşam Tarzı

Sizde çok az rahatsızlığa neden olan fakat üretkenliğinizi etkilemeyen varikoselinizi varsa, ağrılarınızı dindirmek için aşağıdakileri deneyebilirsiniz:

• Asetaminofen veya ibuprofen gibi reçetesiz olarak satılan ağrı kesiciler alabilirsiniz.
• Basıncı azaltmak için atletik destekleyici giyin.