• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Önleme

Nedir

Nedir?

Bradikardi, normalden yavaş kalp hızıdır. Bir yetişkin dinlenirken kalbi genellikle dakikada 60 ila 100 kez atar. Bradikardiniz varsa, kalbiniz dakikada 60 kereden daha az atar.

Bradikardi, kalp vücuda oksijeni bol kan pompalamazsa, ciddi bir sorun olabilir. Ama bazı insanlarda bradikardi belirtilere veya komplikasyonlara neden olmaz.

Vücuda yerleştirilen bir peysmekır veya diğer tedaviler bradikardiyi düzeltebilir, kalbinizin uygun bir ritim tutturmasına yardımcı olabilir.

Belirtileri

Belirtileri

Bradikardiniz varsa, beyniniz ve organlarınız ihtiyaç duydukları oksijeni alamayabilir. Sonuç olarak şu bradikardi belirtilerini yaşayabilirsiniz:

• Bayılacak gibi olma veya bayılma (sinkop)
• Baş dönmesi
• Güçsüzlük
• Bitkinlik
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrıları
• Uyku bozukluğu
• Sersemlik veya hafızada bozulma
• Fiziksel aktivite sırasında kolay yorulma

Yavaş kalp hızı ne zaman normaldir?

Dinlenirken dakikada 60 atımdan yavaş bir kalp hızı, bazı insanlar için normal olabilir, özellikle sağlıklı, genç yetişkinlerde ve antrenmanlı atletlerde. Bu vakalarda bradikardi sağlık sorunu olarak görülmez.

Doktora ne zaman gitmeli?

Bir dizi durum, bradikardi işaretlerine ve belirtilerine neden olabilir. Çabuk, doğru teşhis ve uygun bakım almak önemlidir. Siz veya çocuğunuz herhangi bir bradikardi belirtisi yaşıyorsanız, doktorunuzla görüşün.

Bayılıyorsanız, nefes alıp vermede zorlanıyorsanız veya birkaç dakikadan fazla süren göğüs ağrınız varsa, acil yardım alın veya 112’yi ya da bölgedeki bir hastanenin acil servisini arayın. Bu belirtileri yaşayan herhangi biri için de acil yardım isteyin.

Sebepleri

Sebepleri

Bradikardi, kalbinizin pompalama eyleminin hızını kontrol eden normal elektriksel uyarılarını bozan bir şeyden kaynaklanır. Kalbinizin elektrik sisteminde sorunlara, aşağıdakiler dahil birçok şey neden olabilir:

• Yaşlanmaya bağlı olarak kalp dokusunda dejenerasyon
• Kalp hastalığı veya kalp krizinden kalp dokularının hasarı
• Yüksek kan basıncı (hipertansiyon)
• Doğuştan var olan kalp bozukluğı (konjenital kalp defekti)
• Kalp dokusunun enfeksiyonu (miyokardit)
• Kalp ameliyatının komplikasyonu
• Aktivitesi düşük tiroid bezi (hipotiroidizm)
• Elektriksel uyarıları yürütmek için gerekli elektrolitlerin, mineral türünden maddelerin dengesizliği
• Obstrüktif uyku apnesi, uyku sırasında solumanın tekrarlı kesilmesi
• Romatizma ateşi veya lupus gibi enflamatuvar hastalık
• Hemokromatozis, organlarda demir birikmesi
• Diğer kalp ritim bozuklukları, yüksek tansiyon ve psikoz için bazı ilaçlar dahil ilaçlar

Kalbin elektrik devresi

Kalbiniz dört odacıktan oluşmuştur; iki üst odacık (atriyumlar) ve iki alt odacık (ventriküller). Kalbinizin ritmi, normal olarak sağ atriyumda bulunan doğal bir peysmekır, sinüs düğümü tarafından kontrol edilir. Sinüs düğümü her bir kalp atımını başlatan elektriksel uyarıları üretir.

Sinüs düğümünden verilen elektriksel uyarıları, atriyumlar boyunca yolculuk eder, atriyum kaslarının kasılmasına ve ventriküllere kan pompalamasına neden olur. Elektriksel uyarıları daha sonra atriyoventrüküler düğüm (AV düğümü) denilen bir hücre kümesine gelir.

AV düğümü, sinyali His huzmesi denilen uzmanlaşmış bir hücreler toplamına iletir. Bu hücreler, sinyali aşağı doğru, sol ventriküle hizmet eden bir sol kola ve sağ ventriküle hizmet eden bir sağ kola iletir. Elektriksel uyarı, bu dallardan aşağı doğru yol aldığında, ventriküller kasılır ve kan pompalar. Sağ ventrikül oksijen yönünden fakir kanı akciğerlere ve sol ventrikül oksijen yönünden zengin kanı vücuda gönderir.

Bradikardi, elektrik sinyalleri yavaşladığında veya tıkandığında gerçekleşir.

Sinüs Düğümü Fonksiyon Bozukluğu

Bradikardi çoğunlukla sinüs düğümünde başlar. Yavaş kalp atımı sinüs düğümü,

• elektriksel uyarıları normalden daha yavaş bir hızla verdiği
• duraklar veya düzenli bir hızla verdiği
• atriyumun kasılmasına neden olmadan önce tıkanmış bir elektriksel uyarı verdiği

için gerçekleşebilir.

Bazı insanlarda sinüs düğümü fonksiyon bozukluğu, yavaş ve hızlı kalp atımlarının birbirini izlemesiyle sonuçlanabilir (bradikardi-taşikardi sendromu).

Kalp tıkanması (atriyoventriküler blok)

Atriyumdan iletilen elektriksel uyarılar ventriküllere iletilmediği için de bradikardi gerçekleşebilir (kalp tıkanması veya atriyoventriküler blok). Elektrik sinyalinin kesilmesi, AV düğümünde, His huzmesinde veya ventriküllere elektrik sinyallerini ileten sol ve sağ dallar boyunca bir yerlerde olabilir. Kalp tıkanmaları, atriyumdan kalbinizin esas pompalama odacıklarına (ventriküller) sinyallerin ulaşma derecesine göre sınıflandırılır.

• Birinci derece kalp tıkanması. Kalp tıkanmasının en hafif biçimidir. Atriyumdan gelen bütün elektrik sinyalleri ventriküllere ulaşır ama sinyal biraz yavaşlamıştır. Birinci derece kalp tıkanması nadiren belirtilere neden olur ve genellikle elektrik sinyali iletiminde bir başka anomali yoksa hiçbir tedaviyi gerektirmez.
• İkinci derece kalp tıkanması. İkinci derece kalp tıkanmasında elektrik sinyallerinin tümü ventriküllere ulaşmaz. Bazı atımlar ”atlanmıştır”, sonuç daha yavaş ve bazen düzensiz ritimdir.
• Üçüncü derece (tam) kalp tıkanması. Üçüncü derece kalp tıkanmasında, atriyumdan gelen elektriksel uyarıların hiçbiri ventriküllere ulaşmaz. Bu olduğunda His huzmesi veya ventriküllerin diğer dokuları, ventriküller için yedek bir peysmekır (kalbin atışını ayarlayan aygıt) görevi görür. Bu yedekler yavaş ve bazen ventriküllerin atımını kontrol etmek için güvenilmez elektrik uyarılarıyla sonuçlanır.

His huzmesi dal bloğu. Elektrik sinyalinin sağ veya sol huzme dallarında, elektrik uyarısının yolunun sonuna yakın bir yerlerde kesilmesine His huzmesi dal bloğu denir. Dal bloğunun ciddiyeti, her iki dalın da etkilenip etkilenmediğine, diğer kalp tıkanması tiplerinin var olup olmadığına ve kalp dokusundaki hasara bağlıdır.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Yaş

Bradikardi için başlıca risk faktörlerinden birisi yaşlılıktır. Birçok bradikardi vakasıyla ilişkili doku dejenerasyonu, yaşlı yetişkinlerde daha yaygındır.

Kalp hastalığıyla ilişkili risk faktörleri

Bradikardi, sık sık bazı kalp hastalığı tiplerinden dolayı kalp dokusunda oluşan hasarla ilişkilidir. Bu yüzden kalp hastalığı riskinizi arttıran faktörler, bradikardi riskinizi de artırabilir. Yaşam tarzı değişiklikleri veya tıbbi tedavi, aşağıdaki faktörlerle ilişkili kalp hastalığı riskinizi azaltabilir:

• Yüksek tansiyon
• Yüksek kolesterol
• Sigara içmek
• Aşırı alkol tüketimi
• Uyuşturucu kullanmak
• Psikolojik stres veya anksiyete

Komplikasyonları

Komplikasyonları

Tedavi edilmemiş bradikardinin komplikasyonları, kalp atımının ne kadar yavaş olduğuna, elektriksel iletim sorununun nerede gerçekleştiğine ve kalp dokusunda ne çeşit hasarın olduğuna bağlı olarak değişir. Bradikardi belirtilere neden olacak kadar ciddiyse yavaş kalp atımının olası komplikasyonları arasında şunlar vardır:

• Sık bayılma nöbetleri
• Kalbin yeterli kan pompalayamaması (kalp yetmezliği)
• Ani kalp durması veya ani ölüm

Muayenesi

Muayenesi

İster ilk önce aile doktorunuzu görün isterse acil yardım alın, muhtemelen tam bir tanısal değerlendirme yapılmak üzere bir veya daha fazla randevu için kalp uzmanına (kardiyolog) havale edilirsiniz.

Mümkünse size moral destek verebilecek ve sizin yeni bilgileri aklınızda tutmanıza yardım edebilecek bir aile üyesi veya arkadaşınızın da sizinle gelmesini sağlayın. Araştırılması gereken pek çok şey bulunabileceğinden, mümkün olduğunca hazırlıklı yaşamakta fayda var.

Ne yapabilirsiniz?

Doktorunuzla paylaşmak isteyebileceğiniz şeylerin önceden listesini yapın. Listenizde şunlar bulunmalıdır:

• Kalbinizle alakasız gibi görünenler de dahil yaşadığınız belirtiler
• Önemli herhangi bir stres veya yakın tarihli yaşam değişiklikleri dahil kişisel bilgiler
• Vitaminler veya takviyeler dahil ilaçlar
• Doktorunuza sorulacak sorular

Sorularınızı, sürenizin bitmesini göz önünde bulundurarak en önemliden en önemsize doğru sıralayın. Doktorunuza sorabileceğiniz temel sorular şunlardır:

• Yavaş kalp atımıma neden olan ne olabilir?
• Ne çeşit testler yaptırmam lazım?
• Seçilecek en iyi yol hangisi?
• Kalp rahatsızlığım ne çeşit riskler yaratıyor?
• Kalbimi nasıl izleyeceğiz?
• Takip ziyaretlerim ne sıklıkta olacak?
• Diğer rahatsızlıklarım veya aldığım ilaçlar kalp sorunumu nasıl etkileyecek?
• Faaliyetlerimi kısıtlamalı mıyım?
• Yanımda götürebileceğim broşürler veya basılı malzemeler var mı? Hangi web sitelerini ziyaret etmemi tavsiye edersiniz?

Doktorunuza sormak için hazırladığınız sorulara ilaveten anlamadığınız bir şeyi randevunuz sırasında sormakta tereddüt etmeyin.

Doktordan ne beklemeli?

Doktorunuz muhtemelen size bir dizi soru soracaktır. Yanıt vermeye hazırlıklı olmak, üzerinde daha fazla zaman harcamak istediğiniz konular için size süre sağlayacaktır. Doktorunuz şunları sorabilir:

• Belirtileri ilk defa ne zaman yaşamaya başladınız?
• Geçmişte bayılma nöbetleri yaşadınız mı?
• Herhangi bir şey, örneğin egzersiz, belirtileri kötüleştiriyor gibi mi?
• Sigara kullanıyor musunuz?
• Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol veya dolaşım sisteminizi etkileyebilen diğer durumlar için tedavi görüyor musunuz?
• Bu durumlar için hangi ilaçları alıyorsunuz ve bunları reçete edildikleri gibi mi alıyorsunuz?

Testleri

Testleri

Doktorunuz kalp hızınızı ölçmek, yavaş kalp atımı ve belirtileriniz arasında bir bağ kurmak ve bradikardiye neden olabilen durumları tespit etmek için bir dizi test isteyecektir.

Elektrokardiyogram (EKG)

Elektrokardiyogram, kısaca EKG veya ECG, bradikardinin teşhis edilmesinde başlıca araçtır. EKG kalbinize yol alırken, elektrik sinyallerini kaydetmek için göğsünüze ve kollarınıza tutturulmuş küçük sensorlar (elektrodlar) kullanır. Doktorunuz ne tür bradikardiniz olduğunu belirlemek için bu sinyaller arasındaki kalıplara bakabilir.

Doktorunuz kalp hızınız hakkında daha fazla bilgi almak ve yavaş kalp atımıyla belirtilerinizin başlaması arasında bir bağıntı tespit etmek için evde taşınabilir EKG cihazları kullanmanızı isteyebilir. Bu cihazlar şunlardır:

• Holter monitörü. Bu taşınabilir EKG cihazını cebinizde taşıyabilir, bele veya omuza takabilirsiniz. Bu cihaz, kalbinizin 24 saatlik faaliyetini kaydeder ve doktorunuzun kalp ritimlerinize daha uzun bir süre bakmasını sağlar. Doktorunuz muhtemelen aynı 24 saat içinde, bir günlük tutmanızı da isteyecektir. Yaşadığınız herhangi bir belirtiyi ve gerçekleştikleri saatleri yazmanız gerekecek.
• Olay kaydedici. Bu taşınabilir EKG cihazı, birkaç hafta veya ay boyunca kalp faaliyetinizi izlemek amacını taşır. Cihazı yalnız yavaş kalp atımı belirtileri yaşadığınızda etkinleştirirsiniz. Belirtileri hissettiğinizde bir düğmeye basarsınız ve önceki birkaç dakikayla sonraki birkaç dakikanın EKG şeridi kaydedilir. Bu, doktorunuzun belirtileriniz sırasında kalp ritminizi belirlemesini sağlar.

Doktorunuz bradikardiyanın etkisini anlamak için diğer testleri yaparken bir EKG monitörü de kullanabilir. Bu testler şunlardır:

• Eğik masa testi. Bu test, doktorunuzun, bradikardinizin bayılma nöbetlerine nasıl katkıda bulunduğunu daha iyi anlamasını sağlar. Özel bir masaya uzanırsınız ve daha sonra masa sanki ayakta duruyormuşsunuz gibi doğrultulur. Konumda değişiklikler bir bayılma nöbeti başlatabilir ve doktorunuzun kalp hızınız ve bayılma nöbetleriniz arasında ilişki kurmasını sağlar.
• Egzersiz testi. Doktorunuz, siz bir yürüme bandında yürürken veya durağan bir bisikleti sürerken, kalbinizin hızının fiziksel aktiviteye yanıt vermek üzere uygun şekilde artıp artmadığını görmek için kalbinizin hızını izleyebilir.

Laboratuvar ve diğer testler

Doktorunuz, bradikardiye katkıda bulunabilen enfeksiyon, hipotiroidimz veya elektrolit dengesizliği gibi altta yatan nedenleri taramak için kan tahlilleri isteyebilir. Bradikardiye uyku apnesinin katkıda bulunduğundan şüpheleniliyorsa, uykunuzun izlenmesi için testlerden geçebilirsiniz.

Tedavisi

Tedavisi

Bradikardinin tedavisi, elektriksel iletim probleminin tipine, belirtilerin şiddetine ve yavaş kalp atımınızın nedenine bağlıdır.

Altta yatan bozuklukların tedavi edilmesi

Hipotiroidizm veya obstrüktif uyku apnesi gibi altta yatan bir bozukluk bradikardiye neden oluyorsa, bozukluğun tedavi edilmesi bradikardiyi geçirebilir.

İlaçlarda değişiklik

Diğer kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar da dahil olmak üzere, bir dizi ilaç bradikardiye neden olabilir. Doktorunuz hangi ilaçları aldığınızı kontrol edecek ve alternatif tedaviler tavsiye edecektir. İlaçların değiştirilmesi veya dozların azaltılması yavaş kalp atımı sorununu düzeltebilir. Alternatif tedaviler mümkün olmadığında ve belirtiler tedaviyi gerektirdiğinde bir peysmekır zorunludur.

Kalp pili (peysmekır)

Peysmekır, köprücük kemiğinizin altına yerleştirilen, bir cep telefonu büyüklüğünde, pille çalışan bir cihazdır. Cihazdan çıkan teller damarların arasından dolaşır ve kalbinize gider. Tellerin uçlarındaki elektrotlar kalp dokularına bağlıdır. Pil, kap hızınızı izler ve uygun hızı korumak için, gerekli olduğu şekilde elektriksel uyarılar üretir.

Çoğu kalp pili aynı zamanda kardiyologunuzun kalbinizi izlemede kullandığı bilgileri de yakalar ve kaydeder. Kalbinizin muayene edilmesi ve peysmekırınızın düzgün çalışmasının sağlanması için doktorunuza düzenli olarak takip ziyaretleri yapacaksınız.

Önleme

Önleme

Bradikardiyi önlemenin en iyi yolu, kalp hastalığına yakalanma riskinizi azaltmaktır. Zaten kalp hastalığınız varsa hastalığınızı izleyin ve bradikardi riskinizi azaltmak için tedavi planınıza uyun.

Kalp hastalığını önlemek

Kalp hastalığına yol açabilen risk faktörlerini tedavi edebilir veya ortadan kaldırabilirsiniz. Aşağıdaki adımları atabilirsiniz:

• Egzersiz yapın ve sağlıklı beslenin. Düzenli egzersiz yaparak ve sağlıklı, yağ oranı düşük meyve, sebze ve tam tahıllar açısından zengin bir diyetle beslenerek, kalbe dost bir yaşam sürebilirsiniz.
• Sağlıklı kiloda kalın. Aşırı kilolu olmak, kalp hastalığına yakalanma riskinizi artırır.
• Tansiyon ve kolesterolü kontrol altında tutun. Yaşam tarzı değişiklikleri yapın ve yüksek tansiyonu (hipertansiyon) veya yüksek kolesterolü düzeltmek için verilen ilaçları kullanın.
• Sigarayı bırakın. Sigara içiyorsanız ve kendi başınıza bırakamıyorsanız, alışkanlığınızı bırakmanıza yardımcı olabilecek stratejiler veya programlar hakkında doktorunuzla konuşun.
• İçki içiyorsanız ölçülü için. Alkol tüketiyorsanız ölçülü için. Bazı durumlarda alkolden tamamen kaçınmanız tavsiye edilebilir. Durumunuza özel bilgileri doktorunuzdan alın. Alkol tüketiminizi kontrol edemiyorsanız, içkiyi bırakmak ve alkol istismarıyla ilişkili diğer davranışları yönetmek için ilgili programlar hakkında doktorunuzla konuşun.
• Uyuşturucu kullanmayın. Kokain gibi uyarıcıları kullanmayın. Uyuşturucu kullanmayı bırakmak için yardıma ihtiyacınız varsa, uygun bir program için doktorunuzla konuşun.
• Stresi kontrol edin. Gereksiz stresten kaçının ve stresle sağlıklı bir şekilde başa çıkma tekniklerini öğrenin.
• Programlı sağlık kontrollerinden geçin. Düzenli olarak muayene olun ve herhangi bir işaret veya belirtiyi doktorunuza bildirin.

Mevcut kalp hastalığının izlenmesi ve tedavi edilmesi

Zaten kalp hastalığınız varsa, bradikardi veya diğer ritm bozukluklarına yakalanma riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz şeyler vardır:

• Plana uyun. Tedavi planınızı anladığınızdan emin olun ve bütün ilaçları reçete edildikleri gibi alın.

Değişiklikleri derhal bildirin. Belirtileriniz değişirse, kötüleşirse veya yeni belirtiler gelişirse, derhal doktorunuza bildirin.