Nedir

Yaygın bulaşıcı olmayan döküntüler aşağıda listelenmişlerdir. Bu koşullar bulaşıcı organizmalar tarafından oluşturulmadığı için tıbbi çareye başvurmadan reçetesiz satılan %1’lik hidrokortizon krem tedavisini 1 hafta uygulamak mantıklıdır.

Seboreik dermatitit: Seboreik dermatit yetişkinleri etkileyen en yaygın tek cilt döküntüsü rahatsızlığıdır. Genelde kafa derisini, kaşları, yanakları ve dış kulakları etkileyen kırmızı deri dökülmesidir.

Atopik dermatitit: Genelde egzama diye adlandırılan atopik dermatit, yaygın bir çocuk hastalığıdır, kırmızı kaşındıran dökülen deriler şeklinde özellikle de dirseklerin iç kısmında, dizlerin arka kısmında yanaklarda, boyunda, bilek eklemlerinde bulunur. Astımı ve saman nezlesi olan hastalarda yaygın bulunur.

Kontakt dermatit: Kontakt dermatit genelde hastanın alerjisinin olduğu belli bir kimyasalla ya da cildi rahatsız eden bir maddeyle temasından meydana gelen bir döküntü rahatsızlığıdır. Bazı kimyasallar hem tahriş edicidir hem de alerjiye neden olur. Bu döküntü bazen sızıntı ve acıya neden olur ve cildin hangi bölgesi maddeyle temastaysa o bölgeyi etkiler. Alerjiden kaynaklanan yaygın kontakt dermatit örnekleri sumak ya da zehirli sumak (aynı kimyasal farklı bitki) ve nikel içeren taklit mücevhere karşı oluşan reaksiyondur.

Pişik döküntüsü: Çocuk bezi kullanan dışkısı ve idrarı uzun süre ciltle temas halinde kaldığı zaman oluşan kontakt dermatitin yaygın bir türüdür.

Statis dermatit: Statis dermatit damarlardaki zayıf dolaşımdan dolayı kronik şişmesi olan bireyin bacağının alt kısımlarında oluşan acı ve sızıntı veren bir rahatsızlıktır.

Sedef hastalığı: Bu deri dökülmesi bozukluğu asla acı ya da sızlamaya yol açmaz. Kafa derisinde, dirseklerde ve dizlerde oluşur. Gümüş renginde pul pul dökülmeye neden olur.

Numular egzama: Bu ağrılı, sızılı bir deri hastalığıdır. Madeni para şeklinde plakalar şeklinde kışın çok kuru ciltlerde olur.

Teşhis

Döküntü teriminin tam kesin bir anlamı yoktur ama genelde yaygın olarak rastlanan cilt rahatsızlıklarını ifade etmek için kullanılır. Normal konuşma dilinde döküntü kelimesi cildin iltihaplı durumunu ifade eder. Cildiye uzmanları cilt döküntülerini tarif etmek için çeşitli terimler geliştirmişlerdir. İlk ihtiyaç temel en belirgin özelliğini tanımlamak. Sonra da yoğunluk, renk, boyut, uyum, hassaslık, şekil ve belki ısıya göre döküntünün diğer özellikler önem kazanır.

Döküntünün şeklen tarifi dairesel, halka şeklinde, doğrusal gibi sıfatlarla yapılır.

Son olarak, birçok cilt hastalıklarının vücudun belli bölgelerinde ortaya çıkmasından dolayı, döküntülerin vücutta dağılması teşhis için çok faydalı olabilir. Belli bulgular cilt rahatsızlığının dramatik bir parçası olmasına rağmen doğru teşhiste sınırlı değere sahip olabilir. Bunların içinde ülser, dökülme ve kabuk bağlama gibi bulgular bulunur. Bu çerçeveyi kullanarak, olası hastalıkların küçük bir listesini geliştirmek mümkündür. Aşağıda deri dökülmelerinin bazı yaygın kategorilerinin kısa gruplaması bulunuyor:
  • Bulaşıcı olmayan yaygın, belli anatomik bölgeye has döküntüler
  • Mantar ve bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan döküntüler
  • Vücudun geniş alanına yayılan döküntüler
Çoğu döküntü hemen ölümle sonuçlanan hastalıkların nadir işareti olmasına rağmen, kendi başımıza teşhis etmemiz genelde iyi bir fikir değildir. Hızlı tahlil edilen döküntüler genelde tehlikeli değildir. Düzgün cilt döküntüsü değerlendirilmesi için doktora ya da başka sağlık uzmanlarına gitmek şarttır. 

Mantardan ve bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan cilt döküntüsü

Enfeksiyonlar döküntü olarak oluşmasında en önemli sebebi mantar ve bakteriyel enfeksiyonlardır.

Mantar enfeksiyonları: Mantar enfeksiyonları yaygındır ama egzama kategorisindeki döküntüler kadar yaygın değildir. Hem hastalar hem de cilt hastalıkları uzmanı olmayan doktorların belki de en yaygın yapılan hata deri dökülmesine hemen mantar teşhisi konmasıdır. Örneğin kollarda, bacaklarda ya da vücudunda bazı döküntü lekeleri olan birisinde kuvvetle muhtemel egzamanın bir türü vardır mantar değildir. Bunun gibi levürler bitkisel olarak mantarla ilişkilidir ve deri dökülmelerine neden olabilir. Bunlar cildin (göğsün altındaki ya da bacak arasındaki deri gibi) kıvrımlarını etkileme eğilimindedir. Kor rengindedir ve ağzın etrafında sivilceler vardır. Mantar da olduğu gibi egzamadan başka bir şey olmadığı halde bir çok döküntü maya mantarlarının neden olduğu bir enfeksiyon olarak teşhis konulur.

Mantar ve maya mantarlarının neden olduğu enfeksiyonların hijyenle alakası yoktur. Temiz insanlarda da bulunabilir. Kötü şöhretine rağmen, mantar dökülmeleri köpek ya da diğer hayvanlardan geçmez ya da çoğu durumlarda spor salonlarından, duşlardan, havuzlardan ya da dolaplardan geçmez. İnsanlar arasında çok bulaşıcı değildir.

Tedavi genelde basit değildir. Birçok etkili mantar kremleri reçetesi eczanelerden alınabilir. %1’lik klotrimazol ve %1’lik terbinafin. Çok geniş çaplı vakalarda veya ayak tırnakları dahil olduğunda oral terbinafin faydalı olabilir.

Eğer mantarın tedavisi tekrar tekrar başarısızlıkla sona ermişse, demek olabilir ki aslında mantar teşhisiyle tedaviye başlanmamalıydı onun yerine belki bir çeşit egzama tedavisine başlanmalıydı. Mantar enfeksiyonu birkaç basit testle doğrulanabilir.

Bakteriyel enfeksiyonlar : en yaygın bakteriyel cilt enfeksiyonu impetigodur. İmpetigo stafilokokdan ya da streptokok mikroplarındandan kaynaklanır ve yetişkinlere nazaran çocuklarda daha yaygındır. Bakterilerden kaynaklanan döküntüler kabarcık şeklindedir (şişlikler iltihapla kaplıdır) ya da plağa benzer şekilde ve çok ıstırap verici olabilir (selülit). Tekrar söylemek gerekirse hijyenle alakası yok denecek kadar azdır. Reçetesiz anti bakteriyel kremler çok etkili değildir. Ağızdan alınan antibiyotik ya da reçeteli kremler genelde gereklidir. 

Cildin geniş bölgesini etkileyen dağınık biçimde yayılmış döküntüler

Bu çeşit döküntüler ya virüsle alakalı ya da alerjik olabilir.

Virüsten meydana gelmiş döküntü: virüsten kaynaklanan iltihap ya da (suçiçeğinin kuzeni) zona gibi enfeksiyonlar, genelde vücudun en çok bir bölümüyle alakalıyken, virüsten kaynaklanan döküntüler daha yaygın bir şekilde simetrik ve her yerde görülür. Böyle döküntülü hastalar öksürük, hapşırma ya da mide rahatsızlığı (mide bulantısı) belirtiler gösterebilir de göstermeyebilir de. Virüs kökenli döküntüler genelde birkaç günden bir haftaya kadar sürer. Tedavinin amacı varsa kaşıntıyı rahatlatmaktır.

Başka döküntüler: Şişlikler ya da kabarıklıklar (kurdeşen) vücudun çeşitli yerlerinde 6-8 saat içerisinde hızlı bir şeklide meydana gelip kaybolan kaşıntı veren kabarıklardır. Çoğu kabarıklar ortaya çıktıkları gibi esrarengiz bir şekilde kaybolurlar. İsilik sıcak, nemli havada aşırı terlemeden kaynaklanan cilt rahatsızlığıdır. Her yaşta olabilir ama en çok küçük çocuklarda meydana gelir. İsilik sivilce kümesi ya da kabarcığı gibi olur. Genelde boyunda ve üst göğüste kasıkta, göğüs altında ve dirsek kırışıklıklarında meydana gelir. 

Tedavi

Çoğu döküntüler civardaki insan ya da insanlar için tehlikeli değildir (tabi suçiçeği gibi bulaşıcı bir hastalıktan kaynaklanan döküntüler değilse) çoğu döküntü bir süre devam eder ve kendiliğinden iyileşir. Bu yüzden kaşınan ve/veya kuru cilde tedavi uygulamak ve birkaç gün içinde geçip geçmeyeceğini gözlemlemek mantıksız değildir.

Reçetesiz satılan ilaçlar şunları içerir.
  • Kaşıntı gideren kamfor, mentol, pramoksin ya da difenhidramin içeren kremler
  • Difenhidramin, klorfeniramin ya da loratadin gibi histamin etkisini engelleyen ilaçlar ve setirizin
  • Nemlendirici losyonlar
Bu önlemler yardımcı olmazsa, döküntü devam ederse ya da yaygınlaşırsa, doktor veya cildiye uzmanıyla görüşülmesi tavsiye edilir.
Bu makalede değinmediğimiz birçok başka döküntü vardır. Bu sebepten dolayı bir döküntünün sebebi ya da tedavisiyle ilgili bir sorunuz varsa doktorunuza başvurun. Bu makale adından anlaşılacağı üzere sadece genel birkaç döküntüyü tanımlar.

Döküntülü suçiçeği hastaları

Atopik dermatit ya da egzama koşul aktif olsa da olmasa da çiçek hastalığına karşı aşılanmamalıdır. Atopik dermatit hastaları ciddi hayati tehlikesi bulunduran egzama vaksinatum gibi ciddi durumlara yol açan ciltte virüsün yayılma riski fazladır. Diğer döküntü durumlarında hastanın iki ya da daha fazla hastalığın bulunma (komplikasyon) riski çok daha azdır. Çiçek hastalığı aşısıyla ilgili doktorunuza başvurun.
İLGİLİ MAKALE

Tüm Vücutta Döküntünün Sebepleri

Uzm. Dr. Ahmet Sümen

Hocam ben 49 yasında bayanın dizilerinde kemik iliği odemi var mr çekildim şunlar yaziyor suprapetellar burada ve ekleme effüzyon. artmıştır femur med... devamı