60’larınız ve Üstü İçin Tıbbi Testler

İyi hissetmeyi hak ediyorsunuz. Sırf 60 yaşınızın üstündesiniz diye bağımsız, canlı ve sağlıklı olamayacağınızı düşünmeyin. Sean Connery’ye veya Jane Fonda’ya bir bakın!

Ama sağlıklı kalmak için ne yapacağınızı biliyor musunuz? Sağlıklı, mutlu ve emin kalmak için aşağıdaki tavsiyelere bir göz atın. Bunlar doktorunuzu ziyaret ettiğinizde yapılabilecek veya istenebilecek basit tıbbi testler. (Doktorunuz sizin kişisel sağlık profilinize göre başka testler de tavsiye edebilir.)

• Kan basıncı. Yüksek tansiyonu olan ve bunu bilmeyen milyonlarca insandan biri olabilirsiniz. Yılda en az bir kez doktorunuza tansiyonunuzu kontrol ettirin. Yalnız kalbiniz değil arterleriniz, beyniniz, gözleriniz ve böbrekleriniz daha sonra size teşekkür edecektir.
• Tartıya çıkmak. Kilo almanın üçlü vuruşuna hoş geldiniz: Yaşlandıkça kasın yerini yağ alır. Daha sonra yağ belinize gider! Ayrıca eskisi gibi kalori yakmazsınız çünkü vücudunuzun metabolizması yavaşlar. Herhangi bir kilo artışına dikkat edin; kendinizi sağlığınızdan ediyor olabilirsiniz.
• Rektal muayene. Ondan ister korkun, ister nefret edin, ister arkadaşlarınızla hakkında şakalar yapın. Ama her yıl bir kez yaptırmanız gerekli. Rektal muayene ve feçes gizli kan testi, çıplak gözle görülemeyen herhangi bir kitle veya algılanması güç bir kanama olup olmadığını gösterecektir. Doktorunuzun tavsiye edebileceği diğer testlerin yanında kolonunuzda (kolon kanserini düşünün) veya erkeklerde prostatta tedavi edilebilir sorunlara dair ipuçları verebilir.
• Diğer kolon kanseri tarama testleri. Kolonoskopi, kolon kanserini araştırmak için yapılan birkaç testten yalnız biri. Kolonoskopi 50 yaşından başlayarak her 10 yılda bir yapılmalı. Risk faktörleriniz varsa daha erken ve sık yaptırabilirsiniz. Sizin için neyin en uygun olduğunu doktorunuzla konuşun.
• Kadınlar için meme muayenesi ve mamogram. Şunu bilin: Meme kanseri riski yaşla birlikte artar. Bu yüzden yıllık olarak mamogram yaptırmanız ve doktorunuzun meme muayenesi yapması özellikle önemlidir. Mamogramın 40 veya 50 yaşından başlayarak bir iki yılda bir yaptırılması tavsiye edilir. Bütün meme kanseri uzmanları bunu kabul etmez. Düzenli mamogramlar ne zaman başlamanız gerektiğini doktorunuzla konuşun.
• Kadınlar için pelvis muayenesi ve Pap Smear testi. Çılgınlık olduğunu düşünebilirsiniz ama 60 yaşın üstündeki birçok kadının hala düzenli pelvis muayenesine ve Pap smear testine ihtiyacı vardır. Yaşlı kadınlar rahim ağzı kanserine veya vajina kanserine yakalanabilirler. Pelvis muayenesi sağlığınızı ve yaşam kalitenizi etkileyebilen birçok durumu tespit edebilir (inkontinansı düşünün!). Pap smear kadınlar için üç yılda bir tavsiye edilir. Kadın 65 yaşın üstündeyse ve üst üste üç negatif pap smear’i olmuşsa veya tam histerektomi geçirmişse pap smear’den vazgeçilebilir.
• Gözlerinizi korumak. Maküla dejenerasyonu ve glokom gibi göz hastalıkları yaşla birlikte yaygınlaşır. Gözlerinizin 65 yaşından sonra bir iki yılda bir kontrol edilmesi gerekir. Tarama, görme gücünüzü koruyabilir ve en yükseğe çıkarabilir. Görme sorunlarınız varsa daha sık gidin.
• İşitme testi. 60 yaşın üstündeki insanların en az yüzde 30’unda çoğu tedavi edilebilir nitelikte, biraz işitme kaybı vardır. Üç yılda bir işitme testi yaptırın.
• Kemiklerinizi koruyun. Osteoporoz şaka değildir. Eğer sizde varsa ve kırıktan, özellikle kalçada bir kırıktan mustaripseniz kalıcı sakatlık veya ölüm riskinizi önemli bir şekilde artırmışsınızdır. Ciddiye alın ve size bir kemik yoğunluğu testi yapılmasını sağlayın. Kadınlar 65 yaşında bir kemik yoğunluğu testi yaptırmalıdırlar. Eğer kadın daha yüksek risk altındaysa tarama testi 60 yaşında yapılmalıdır.
• Kolesterol taraması. İnsanların kalp krizi ve felç geçirmelerinin ana sebebi, yüksek kolesterol seviyeleridir. İşin iyi tarafıysa yüksek kolesterol seviyelerinin beslenme ve ilaçlarla tedavi edilebilmesidir. Bu yüzden toplam kolesterol, HDL ‘iyi’ kolesterol ve LDL ‘kötü’ kolesterol seviyelerinizin düzenli olarak ölçülmesi önemlidir.
• Aşılar. 65 yaşın üstündeki insanlar zatürreye karşı korunmak için pnömokok aşısı yaptırmalıdırlar. 50 yaşın üzerindeki herkes yıllık grip aşısı olmalıdır. Tetanos aşısı her 10 yılda bir tavsiye edilir.

Yine önemli olan bazı testler şunlardır:

• Kan şekeri. Diyabet potansiyel açıdan yaşamı tehdit edici bir durumdur, ama böyle olmak zorunda değildir. Uzmanlar, en az üç yılda bir açlık kan şekeri testinin yaptırılmasını tavsiye eder. Böylece diyabeti erken yakalayabilir ve yönetebilirsiniz.
• Tiroit hormonu testi. Tiroit sorunları kolayca göz ardı edilir. Bu yüzden en az beş yılda bir tarama yaptırmak, özellikle kadınlar için önemlidir. Boynunuzdaki kendi halinde görünen bez, yani tiroidiniz vücudunuzun enerji santralidir, metabolizma için hormonlar üretir. Tiroitle ilgili sorunlar saç dökülmesine, kilo almaya veya vermeye, bitkinliğe ve depresyona neden olabilir.
• Benleri aramak. Şunu unutmayın: Her ne kadar güneşe maruziyetlerinizin çoğu 18 yaşından önce olduysa da cilt kanserinin ortaya çıkması 20 yıl veya daha fazla sürebilir. Neyse ki çoğu cilt kanseri tedavi edilebilir. Düzenli tarama yaptırmak gereklidir. Bu yüzden yılda bir kez doktorunuzdan alışılmadık benler veya cilt değişiklikleri için cildinizi kontrol etmesini istemeyi unutmayın.
• Diş muayenesi. Dişeti hastalıkları, genel sağlığınızın önemli bir göstergesidir. Dişleriniz, dişetleriniz, ağzınız ve boğazınız bir dişçi tarafından düzenli olarak muayene edilmelidir. Florürlü diş macunuyla düzenli fırçalamak ve diş ipi kullanmak, inci beyazı ışıltınızı korumak istiyorsanız önemlidir.

Sağlığınıza dikkat etmenin doktorunuzun muayenehanesini ziyaret etmekten öte bir şey olduğunu unutmayın. Aşağıdakileri yalnız sağlığınız için değil, çevrenizdekiler için de yapmalısınız:

• Düzenli egzersiz yapmak ve beslenmenize dikkat etmek
• Sigara içmemek, aşırı derecede alkol almamak veya uyuşturucu kullanmamak
• Kucak/omuz bantları olan emniyet kemerleri takmak
• Ateşli silahları güvenli bir şekilde muhafaza etmek
• Duman detektörleri kullanmak
• Bisikletlerde ve motosikletlerde kask kullanmak
• Güvenli seks yapmak, prezervatif kullanmak
• Kurallara uygun araba kullanmak, araba kullanırken alkol veya uyuşturucu kullanmamak
• Sıcak su ısıtıcılarını 120-130 dereceye ayarlamak
• CPR (kardiyopulmoner resüsitasyon) öğrenmek
• Dikkatli olmak, düşmelerden ve yaralanmadan kaçınmak
• Depresyon ve anksiyete için yardım almak

Tıbbi tarama testleri, yaşam vermeye devam eden armağanlardır. Böylece daha sağlıklı olursunuz ve yaşamınıza yıllar ekleyebilirsiniz. Bu yüzden her yıl doğum gününüze yakın, diş hekiminizi ziyaret etmeyi ve doktorunuzu aramayı programınıza ekleyin. Bu ziyaretleri yapmak bir iki saatinizi alır ve sonuçları paha biçilmezdir.