• İçindekiler
• Nedir?
• Akciğer Nakline Hazırlık
• Akciğer Nakil Listesine Girme
• Akciğer Naklinin Yapılışı
• Akciğer Naklinin Ardından
• Akciğer Nakil Öngörüsü

Nedir?

Akciğer nakli, akciğerin işlevlerinin büyük bir bölümünü yok eden bir hastalığa karşı uygulanan etkili bir tedavi yöntemidir. Ciddi akciğer kanseri olan insanlar için, nakil işlemi solunumlarını geri getirebilir ve daha uzun bir ömür sunabilir. Buna karşın, akciğer kanserinin sık görülen büyük risk ve komplikasyonları mevcuttur.

Akciğer nakline kim ihtiyaç duyar?

Ciddi akciğer hastalığı olan veya akciğer kanserinin son evresindeki birçok insan için akciğer nakli bir tedavi yöntemi olarak değerlendirilebilir. Bu işlem, kişi bu ameliyat olmaması durumunda ölme ihtimali varsa ve başka bir seçeneğin mevcut olmadığı durumlarda ele alınır. Akciğer nakli ayrıca, hayattan zevk almalarını önleyecek kadar ağır akciğer hastalığı olan insanlar için de düşünülebilir.

Video: Akciğer Nakli

İnsanları akciğer nakline iten en yaygın akciğer hastalıkları aşağıdaki gibidir:

·         Kronik obstrüktif akciğer hastalığı ( amfizem ve kronik bronşit )
·         İdyopatik akciğer fibrozisi
·         Kistik fibrozis
·         İdyotik akciğer arteryal hipertansiyon

Yukarıda belirtilen koşullara sahip insanlar arasında, akciğer nakil nedenleri farklılık gösterebilir. Örneğin, akciğer dokusunun sigara yüzünden tahrip olmasından kaynaklanan amfizem, İdyopatik akciğer fibrozisinde yara dokusu sağlıklı akciğer ile değiştirilir.
Akciğer nakil merkezleri, nakil yapılacak insanın yaşı 60 veya 652in üstünde olması durumunda tereddüt edebilirler.

Akciğer Nakline Hazırlık

Akciğer nakline ilişkin değerlendirme süreci genelde uzun ve karmaşıktır. İlk önce, doktor hastayı bölgesel bir nakil merkezine yönlendirir. Nakil merkezinde, doktor, psikiyatrlar, sosyal çalışanlar ve diğer personel bilgi almak için hasta ile görüşür. Bu durum, farklı ziyaretlerle birçok hafta hatta aya yayılabilir.

Akciğer durumunun yanı sıra, kişinin ailesi ve sosyal destek, finansal durum, psikolojik durum ve diğer medikal durumlar da değerlendirilir. Akciğer nakli değerlendirme aşamasında aşağıdakiler dahil bir çok test yürütülür.

·         Akciğer fonksiyon testleri
·         Kardiyak stres testi
·         Koroner arter katerizasyon 
·         Kemik mineral yoğunluk testi
·         Göğüs röntgen
·         Göğsün Hesaplanmış tomografisi (CT scan)
·         Böbrek fonksiyonu ve karaciğer fonksiyonu için kan testleri ve tam kan sayımı (CBC)
·         Potansiyel donörle işleştirmek için an grubu ve kandaki antikorlar

Doktorlar şu durumlar söz konusu olduğunda genelde akciğer naklini tavsiye etmezler: ciddi kalp, karaciğer ve böbrek hastalıkları; alkol ve uyuşturucu bağımlılığı; devam eden enfeksiyon veya kanser. Ayrıca, sigara içmeye devam eden bir kimse de akciğer nakline tabi tutulmaz. 

Akciğer Nakil Listesine Girme

Test ve görüşmeler tamamlandıktan sonra, hastanın akciğer kanseri için uygun bir aday olduğu sonucuna varılır ve kendisi bölgesel veya ulusal organ bağışı listesine alınır. Hastanın listedeki yeri, iki şeyi tahmin etmeyi deneyen karmaşık bir hesaplama sistemi olan Akciğer Tahsis Puanına göre belirlenir:

·         Hasta akciğer nakli olmadan ne kadar süre yaşayabilir.
·         Akciğer nakli yapıldıktan sonra ne kadar yaşayacağı öngörülebilir.

Yüksek puanı olan hastalar, donör akciğeri mevcut olduğunda öncelikli olarak değerlendirilir. 

Akciğer Naklinin Yapılışı

Size uyumlu bir akciğer mevcut olduğunda, nakil adayı, ameliyata hazırlanmak üzere acil olarak nakil merkezine çağırılır. Cerrahi ekip üyeleri, ölü donörün akciğerinin nâkile uygun olup olmadığını değerlendirmek üzere testler düzenlerler. Eğer uygun ise, akciğerler merkeze iletilirken, alıcıya yapılan ameliyata hemen başlanır.

Cerrahlar, tek akciğer nakli veya çift akciğer nakli gerçekleştirilebilir. Her bir seçeneğin avantajı ve dezavantajları vardı, seçenekler alıcının akciğer hastalığına ve diğer faktörlere göre değişkenlik gösterir.

Cerrah, akciğer nakli esnasında göğüste büyük bir kesi yapar. Kesiler akciğer naklinin türüne göre değişiklik gösterebilir:

·         Göğsün sadece bir yanına uygulanan kesi ( tek akciğer nakli için )
·         Göğsün ön kısmının tamamına enlemesine bir kesi veya her iki tarafa birer kesi ( çift akciğer nakli için )

Ameliyat esnasından genel anestezi ile tam enkonsiyans sağlanır. Akciğer nakli uygulanan bazı insanlar, ameliyat esnasında kardiyopulmoner by pass ameliyatına da ihtiyaç duyarlar. Bypass esnasında, kan, kalp ve akciğerler yerine bir makine sayesinde oksijen ile zenginleştirilir ve pompalanır. 

Akciğer Naklinin Ardından

Akciğer naklinin ardından iyileşme süreci insandan insana çok fazla değişiklik gösterir. Bazı insanlar bir hafta içinde taburcu edilebilir. Buna karşın, akciğer naklinden iki veya daha sonra bir süre sonra taburcu olmak çok yaygın değildir.

Akciğer naklinin ardındaki haftalar, uzun süreli başarıyı sağlama amaçlı aktivitelerle doldurulmuş yoğun bir dönemdir. Bunlardan bazıları:

·         Düzenli fizik tedavi ve rehabilitasyon egzersizleri
·         Yeni hayatınızda uygulanacak karmaşık ilaç planı hakkındaki eğitim
·         Doktora sık ziyaretler
·         Düzenli akciğer fonksiyon, göğüs röntgeni, kan testleri ve bronkoskopi gibi testler

Birçok nakil merkezi, hasta ve ailelerin sık ziyaretlerini kolaylaştırmak için yakınlarda konaklama imkânı sunmaktadır. 

Akciğer Nakil Öngörüsü

Akciğer nakli, nefes tıkanıklığını giderip uzun yıllar boyunca devam edebilecek daha aktif bir yaşam biçimi sunabilir. Bazı insanlar içinse, akciğer nakli, hayat kurtarmaktan başka bir şey değildir.

Akciğer nakli ameliyatından sonra insanların % 80’inden fazlası fiziksel aktivitelerinde herhangi bir kısıtlama olmadığını belirtmektedir. Beş yıl ve daha fazla yaşayan insanların % 40’ı en azından part time işlerde çalışabilmektedir.

Yalnız, akciğer naklinin ardından bazı komplikasyonlar kaçınılmazdır. Bağışıklık sisteminin yeni akciğerleri reddi yavaşlatılabilir fakat tamamen durdurulamaz. Ayrıca, gerekli ve güçlü immünosupresan ilaçların kaçınılmaz yan etkileri olacaktır; diyabet, böbrek hasarı ve enfeksiyonlara karşı savunmasızlık gibi.

Bu nedenlerden ötürü, akciğer naklinden sonraki uzun süreli yaşam oranı böbrek veya karaciğer nakillerinde olduğu gibi yüksek değildir.
Yine de, insanların % 80’i akciğer naklinden sonra en az bir yıl yaşıyor. Akciğer nakli yapılan hastaların Üç yıl sonra  %55 ve %70’i nakilden sonra üç yıl daha yaşayabiliyor. Nakil esnasındaki yaş, akciğer naklini etkileyen en önemli faktördür.