• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Testleri
• Tedavisi

Nedir

Anal Fisür (Çatlak)

Anal fisür, rektumun alt kısmında (anüs) meydana gelen ve dışkı boşaltma sırasında ağrılara neden olan bir yırtılma veya çatlaktır. Oldukça yaygın, tıbbi bir durumdur. Anal fisürler, genellikle çok ciddi hastalıklara yol açmazlar.

Birçok anal fisür, birkaç gün veya bir hafta süren evde tedaviyle iyileşebilir, (akut anal fisür) 6 hafta sonra hala iyileşmemiş bir anal fisürünüz varsa, uzun dönemli (kronik) bir sorun ile karşı karşıya olabilirsiniz. Kronik anal fisürün iyileşmesi için ilaç kullanmanız gerekebilir. İlaçla iyileşmeyen fisürler için ise ameliyat gerekebilir.

Anal fisürler genç olsun, yaşlı olsun, her yaştan sağlıklı insanı etkileyebilir. Erkeklerde ve kadınlarda eşit oranda görülür.

Bazen bir anal fisürle bir hemoroit aynı anda gelişebilir

Belirtileri

Belirtileri

Bir anal fisür genellikle dışkılama sırasında ani, keskin veya yakıcı ağrıya sebep olur. Şiddetli olabilen bu ağrı saatler sürebilir.

Fisürler, ayrıca kaşınabilir. Genellikle hafifçe kanarlar ve dışkının sararmasına neden olurlar. Tuvalet bezinde parlak renkte kan görebilir veya klozette birkaç damla açık renkli kana tanık olabilirsiniz. Kan dışkıdan ayrıdır. Çok koyu, zifti dışkılar veya dışkıyla karışık koyu renkli kan başka hastalıkları, olasılıkla iltihabi bağırsak hastalığını veya kalın bağırsak kanserini işaret eder. Dışkı sırasında kan görürseniz doktora mutlaka başvurmalısınız.

Bazen bir anal fisür arada bir kanayan, fakat başka bir belirti göstermeyen, ama iyileşmeyen ağrısız bir yara olarak varlığını sürdürebilir.

Sebepleri

Sebepleri

Anal fisür anüs kanalının hasar görmesi (travma) sonucu oluşur. Şu durumlarda yaralanma oluşabilir:

• Anal kanalını genişleten büyük bir dışkı çıkarmak.
• Kabızsınız ve sert dışkıyı çıkarmaya çalışıyorsunuz.
• Tekrar tekrar ishal oluyorsunuz.

Çocuk doğurma da anal kanalda travmaya sebep olabilir. Doğum sırasında bazı kadınlarda anal fisürler oluşur. Fisürler ayrıca bir muayene sırasında makata sokulan bir şey yüzünden, yabancı cisim yüzünden veya anal ilişki sırasında oluşabilir.

Birçok insan ishal ve kabız olduğu halde anal fisür geliştirmediği için, doktorlar anal fisürlerin başka sebepleri olabileceğinden kuşkulanmaktadır. Bazı insanlarda anüsü kontrol eden iki kas halkasında aşırı gerginlik olabilir. Dış anal halka kası sizin bilinçli kontrolünüzdedir. Fakat iç anal halka kasını kontrol edemezsiniz. Bu kas, tüm zaman boyunca baskı, gerilim altındadır. İç halka kasının dinlenme gerginliği çok yüksek olduğunda kasılmalara neden olup anüse kan akışını zayıflattığı için bir fisür meydana gelebilir. Dinlenme halindeki gerginliğin yüksek olması aynı zamanda bir fisürün iyileşmesini erteler.

Bazı vakalarda anal fisüre, kanlı ishale, karın ağrısına, ateşe, kilo kaybına ve anüs çevresinde veya anüste fisür ve fistüllere neden olan iltihabi bir bağırsak hastalığı olan (İBH) Crohn hastalığı sebep olabilir.

Testleri

Teşhis

Birçok doktor anal fisürü, anüse bakarak belirtilerinden tanır. Doktorlar genellikle kalçaları hafifçe aralayarak fisürü görebilir.

Doktor fisürü incelemek için, eldiven giymiş olduğu parmağını veya ışıklı bir alet (anoskop) kullanır. Fakat fisürler aşırı ağrı yapıyorsa doktor başka sorunların olup olmadığını anlamak için makat muayenesi yapmadan veya anaskop kullanmadan önce fisürlerin iyileşmesini bekler. Hemen inceleme gerekiyorsa lokal anestezi yapılabilir.

Muayene sırasında doktor fisüre neden olabilecek olası diğer hastalıkların var olup olmadığını da kontrol eder. Eğer çok sayıda fisür varsa veya anüsün normalde görünmeyen bölgelerinde fisür varsa iltihabi bağırsak hastalığı, frengi, baskılanmış bağışıklık sistemi, tüberküloz, HIV enfeksiyonu veya anal kanser gibi başka bir hastalığınız olabilir. Birçok fisür anüsün üstü ile altı arasında orta bir noktada bulunur.

Tedavisi

Tedavi

Birçok akut fisür evde tedavi gerektirir. Günde 2 veya 3 kez ılık su dolu leğene veya küvete oturmak, beslenmedeki lif miktarını arttırmak veya dışkı yumuşatıcılar veya müshiller kullanmak gibi işlemler evde yapılan tedaviler arasındadır. Ev tedavisinden sonraki bir iki gün içinde birçok insanda rahatlama olur. Ne var ki ağrı kaybolsa bile fisürün tümüyle iyileşmesi için birkaç hafta gerekebilir. Bazen fisürler, tedavi yapılmadan iyileşme göstermezler.

Kabızlığı önlemeye çalışın, çünkü fisürün iyileşmesinin önüne geçebilir. Fisür ağrısı, dışkıya çıkma konusunu sizin için endişeli hale getirebilir. Dışkıyı önlemeye çalışmak kabızlığı arttırır ve fisürü açık ve ağrılı halde tutan bir döngü yaratır.

Bol su veya diğer sıvıları tüketmek dışkıyı yumuşatır ve onun daha kolay geçmesini sağlar.

Anal dokuları yumuşatmak için reçetesiz satılan yağlardan kullanmak isteyebilirsiniz. Fakat kanıtlar gösteriyor ki leğene oturmak ve lifli besinleri arttırmak, çoğu zaman kremlerden daha çok işe yaramaktadır. Bu konuyu doktorunuzla görüşün.

Eğer fisür uzun zaman içinde iyileşmezse reçeteli ilaçlar faydalı olabilir. Anal fisürleri iyileştirmek için kullanılan ilaçlar arasında nitrogliserin, yüksek tansiyon ilaçları ve botulinum toksin (botoks) bulunur.

Eğer ilaçlar belirtileri sona erdirmezse ameliyatı düşünebilirsiniz. En yaygın olarak kullanılan ameliyat türü “Lateral İnternal Sfinkterotomi”dir. Bu prosedürde doktorunuz fisüre neden olan kasılmayı gevşetmek için iç halka kası keser.