• İçindekiler
• Nedir
• Dışkıyı Yumuşatma
• İlaçlar
• Takip
• Ameliyat

Nedir

Nedir?

Ciltteki diğer küçük kesikler veya yırtıklar gibi bir anal fisür de genelde birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ama anal fisürün yaratacağı ağrıyı ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı bir tedaviye gerek duyabilirsiniz.

Anal fisür işaretleri ve belirtilerine sahipseniz genel cerrahi doktoruna gitmeniz önemli çünkü alta yatan bir nedenden kaynaklanıyor olabilir. Vaka böyleyse ve durum tedavi edilmemişse fisür iyileşmeyebilir ve sorun yeniden ortaya çıkabilir.

Anal fisürünüzün iyileşmesini desteklemenin yanı sıra ağrınızı hafifletebilecek bir dizi tedavi vardır. Bu tedaviler ileride anlatılmıştır.

Dışkıyı Yumuşatma

Dışkıyı yumuşatma

Anal fisür, fesesinizi (dışkınızı) çıkarırken size çok acı verebileceği için genel cerrah dışkınızı yumuşatarak süreci sizin için kolaylaştırabilir. Bu size dışkınızı daha kolay, daha az ağrılı ve rahatsız olarak çıkarmanıza yardım eder. Dışkınızı yumuşatmanız birkaç yöntemini aşağıda bulabilirsiniz.

Müshiller

Dışkınızı yumuşak tutmak için size muhtemelen bir müshil yazılır. Bu tür bir ilaç dışkılarınızın daha kolay çıkmasını sağlar.

Anal fisürü olan yetişkinlere genelde kitle artırıcı bir müshil yazılır. Kitle artırıcı müshiller dışkınızı daha yumuşak ve yoğun yaparak akışkan kalmasını sağlar.

Anal fisürü olan çocuklara genelde ozmotik bir müshil reçete edilir. Bu, bağırsaklarınızdaki sıvı miktarını artırır, vücudunuzun dışkı çıkarmasını destekler.

Müshil almaya başlar başlamaz, dışkılarınız yumuşak ve kolay geçer hale gelene kadar, genel cerrah dozu ayarlamak durumunda kalabilir.

Lif

Müshil kullanmanın yanı sıra beslenmenizdeki lif miktarını da artırmalısınız. Lif yönünden zengin besinler şunlardır:

• Tam tahıllı ekmek
• Esmer pirin.
• Makarna
• Yulaf
• Fasulye
• Bezelye
• Mercimek
• Tahıllar
• Tohumlar
• Meyve
• Sebze

Yetişkinler günde en az 18g lif yemeyi hedeflemeliler. Bir yiyeceğin ne kadar lif içerdiğini paketin arkasındaki besinsel bilgiye bakarak görebilirsiniz.

Lif alımınızı artırıyorsanız bunu yavaş yavaş yapmalısınız. Ani bir artış mide kramplarına yol açabilir ve daha fazla gaz üretmenize neden olarak şişkin hissettirebilir. Bol bol su içmeniz de önemli. Günde yaklaşık 1,2 litre (altı ila sekiz bardak), egzersiz yaparken ve hava sıcakken daha da fazla su içmelisiniz.

İlaçlar

İlaçlar

Anal fisürlerde kullanılabilecek bir dizi ilaç vardır. Aşağıda ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.

Topikal anestetik

Topikal anestetik etkilenen bölgeye doğrudan uygulanan ilaçtır. Topikal anestetikler, cildin hassasiyetini azaltır (uyuşturur), anal fisür vakasında dışkı çıkarırken hissedebileceğiniz keskin ve yoğun acıyı hafifletmeye yardım eder.

Lidokain en yaygın reçete edilen topikal anestetiktir. Jel veya merhem biçimindedir. Likodain genelde bir iki haftalığına kullanılır çünkü fisür bu süre zarfında iyileşmeye başlamalıdır. Genelde dışkılamadan kısa süre önce sürülür ama ilaçla gelen talimatları her zaman takip etmelisiniz.

Ağrı kesiciler

Dışkılamadan sonra uzun süren, yakıcı ağrı yaşıyorsanız parasetamol (asetaminofen) veya ibuprofen gibi bir analjezik (ağrı kesici) reçete edilebilir. Yine, prospektüs veya kutudaki doz talimatlarını her zaman takip etmelisiniz.

Gliseril trinitrat (GTN)

Belirtileriniz bir haftadan sonra hafiflemeye başlamazsa gliseril trinitrat (GTN) adı verilen bir ilaç reçete edilebilir. GTN etraftaki kan damarlarını genişletmeye yardımcı olur, bu da fisür alına kan akışını artırır. Kan akışındaki artış fisürün daha hızlı iyileşmesini sağlayacaktır.

GTN anal baskıyı da azaltır. Bu, ağrı belirtilerini azaltmaya yardımcı olacaktır. Merhem biçimindedir ve genelde 12 saatte bir, anal bölgeye doğrudan uygulanır.

GTN hamile veya emziren kadınların kullanımına uygun değildir. Çocuklara da uygun değildir. Bu tür ilaçta baş ağrısı yaygın bir yan etkidir. GTN kullanan insanların yaklaşık %50’si baş ağrısı yaşar. Bazı insanlar GTN kullandıktan sonra baş dönmesi ve sersemlik de hissedebilir.

GTN kremi genelde 6 ila 8 hafta veya fisürünüz tamamen iyileşene kadar kullanmanız gerekecektir.

Kalsiyum kanal blokerleri

Kalsiyum kanal blokerleri genelde yüksek kan basıncı (hipertansiyon) tedavisinde kullanılan bir tür ilaçtır. Ama bazı insanlarda anal fisür vakalarını tedafi etmekte de yararlı olduğu görülmüştür.

Kalsiyum kanal blokerleri sfinkter kasını gevşetir ve fisür alanına kan akışını artırır. Topikal veya tablet biçimleri mevcuttur.

Topikal kalsiyum kanal blokerlerinin yan etkileri:

• Baş ağrısı
• Özellikle yatarken veya otururken kalkınca baş dönmesi
• İlacı sürdüğünüzde bölgede kaşıntı veya yanma

Oral kalsiyum kanal blokerlerinin yan etkileri:

• Yüz kızarması
• Baş ağrısı
• Bileklerin şişmesi
• Baş dönmesi
• Yorgunluk
• Cilt döküntüleri
• Anormal hızlı, yavaş veya düzensiz kalp atışı

Birkaç oral kalsiyum bloker markası bazı insanlarda kabızlığa da yol açabilir.

Ama kalsiyum kanal blokerlerinden kaynaklanan yan etkiler, vücudunuz ilaca alışır alışmaz geçecektir.

Kalsiyum kanal blokerlerinin GTN’den daha etkili olduğuna dair kanıt yok, o yüzden ancak GTN kullanamayacak veya kullanmak istemeyen kişilerde kullanılabilir.

Botulinum toksin

Botulinum toksin, yukarıda bahsedilen ilaçlar işe yaramazsa veya bu ilaçları yan etkilerinden dolayı almak istemezseniz kullanılabilecek nispeten yeni bir tedavidir.

Botulinum toksin, ufak dozlarda kullanımı güvenli olan güçlü bir zehirdir. Anal fisür vakalarında, toksinin enjeksiyonu sfinkter kasını felç etmekte kullanılabilir. Bu, kasın spazmını (kasılmasını) önleyerek ağrı belirtilerini azaltır ve fisürün iyileşmesini sağlar.

Botulinum toksin kısa ila orta vadede etkili bir tedavidir. 4 kişiden 3’ü tedaviden sonra 6 ay boyunca belirti yaşamamışlardır. Uzun vadede tedavi gerekebilir çünkü bu kişilerin yarısı 3 yıl içinde belirtilerin geri döndüğünü deneyimlemişlerdir. 

Takip

Takip

Birincil bir anal fisürünüz varsa genel cerrah genelde, tedavinizin başlangıcından yaklaşık 8 hafta sonra bir takip muayenesi ayarlar. Bu, onun fisürün iyileşip iyileşmediğini veya uygun iyileşme belirtileri gösterip göstermediğini kontrol etmelerini sağlar.

Anal fisürünüz iyileşmişse genel cerrah, yüksek lifli beslenmenize devam etmenizi tembihleyecektir. Durumunuz tamamen iyileşmediyse genel cerrah, tedaviye olumlu yanıt verdiğinizden emin olmak için 6 ila 8 hafta sonra bir takip muayenesine gelmenizi isteyebilir.

İkincil bir anal fisürünüz varsa takip muayenenizin zamanlaması fisüre neden olan asıl sebebe ne kadar iyi karşılık verdiğine dayanacaktır. Genel cerrah, bir sonraki muayenenizin ne zaman olacağına dair size tavsiyede bulunacaktır.

Anal fisürünüz özellikle ciddiyse veya sekiz haftadan sonra tedaviye yanıt vermiyorsa özel bir tedavi için bir progktologa (rektum ve anüsü etkileyen durumlarda uzmanlaşmış doktor) yöneltilebilirsiniz. Bu genelde bir tür cerrahi işlemi kapsar.

Ameliyat

Ameliyat

Anal fisürü tedavi etmek için bir dizi farklı cerrahi teknik vardır. Bunları aşağıda ayrıntılı olarak bulabilirsiniz.

İnternal sfinkterotomi

İnternal sfinkterotomi, cerrahın sfinkter kasından bir kesiti çıkardığı bir tür ameliyattır. Bu, kastaki gerilimi azaltmaya yardım ederek sfinkterde daha fazla spazm olmasını engeller ve anal fisürün iyileşmesini sağlar.

İnternal sfinkteroktomi nispeten doğrudan bir operasyondur, bir günlük hasta bazında lokal anestezi kullanılarak yapılabilir, yani geceyi hastanede geçirmek zorunda kalmazsınız.

İnternal sfinterotomi, başarı oranı yüksek olan etkili bir yöntemdir. Bu ameliyatı geçiren kişilerin yaklaşık %95’i anal fisürlerinin iyileştiğini deneyimler.

Yaklaşık 10 kişiden biri, anal kaslara gelen hasardan dolayı bağırsak düzensizliği yaşar. Yani bağırsak hareketlerinin biraz kontrolünü kaybeder. Ama bu genelde hafif bir düzensizliktir, kişi gazını tutabilir, hafif lekelenme de yaşayabilir.

Düzensizlik belirtileri genelde ameliyattan sonraki ilk birkaç haftada hafifler ve iki ayda geçer. Ama 200 vakadan 1’inde düzensizlik kalıcıdır.

Fissürektomi

Fissürektomi, anal fisürün etrafındaki dokuyla birlikte alındığı cerrahi bir işlemdir.

Fissürektomi internal sfinkteroktomi kadar yaygın kullanılmaz çünkü internal sfinkteroktomilerin aksine, esas sebepleri, mesela artmış kas tonusunu tedavi etmez. Dolayısıyla, fissürektomi anal fisürlerin gelecekte oluşmasını önlemez.

Ama fissürektomi çocuklar için önerilen bir tedavi seçeneği olabilir çünkü erken yaşta sfinkter kasından bir bölüm almak kalıcı bağırsak düzensizliğine yol açabilir.

Advansman anal flaplar

Advansman anal flaplar genelde, hamilelik veya anüse başka hasarların bir sonucu olarak kronik ikincil anal fisür vakalarının tedavisi için önerilen bir tür ameliyattır.

Advansman anal flaplar genelde birincil anal fisürleri tedavi etmek için önerilmezler. Fissürektomi gibi, bu tedavi türü de anal fisürün esas sebeplerini geçirmez.

Advansman anal flaplar internal sfinkterotomiye bir alternatif olarak önerilebilir. Bu, kalıcı bağırsak düzensizliği geliştirme riskinizi artıran önceden varolan risk faktörleriniz, örneğin sfinkter kasınızda önceden bir hasar varsa olabilir.

Bu işlem vücudunuzun başka bir yerinden sağlıklı doku alıp onu fisürü onarmak ve fisür bölgesine kan akışını artırmak için kullanılır.