• İçindekiler
• Başa Çıkmak
• İşaretler

Başa Çıkmak

Astımla Yaşamak

Astım, uzun vadeli bakım gerektiren, hayat boyu sürebilen bir hastalıktır. Başarılı astım tedavisi, bakımınızda aktif bir rol almanızı ve astım mücadele planınızı takip etmenizi gerektirir.

Astımınızla Nasıl Başa Çıkmanız Gerektiğini Öğrenin

Bir astım mücadele planı geliştirmek için doktorunuzla işbirliği yapın. Bu plan, astım belirtileriniz kötüleşirse size ilaçlarınızı düzgün bir şekilde almanıza, astımınızı tetikleyen şeyleri tanımlamanıza ve hastalığınızla başa çıkmanıza yardımcı olacaktır. 10 yaşındaki veya daha büyük çocuklar ve durumu idare edebilecek daha küçük yaştaki çocuklar, astım mücadele planını geliştirmek ve takip etmek üzere işin içinde olmalıdırlar.

Astımlı çoğu insan, astım mücadele planlarını takip ederek ve düzenli kontroller olarak belirtileriyle evde başarılı biçimde başa çıkabilirler. Ancak ne zaman acil tıbbi bakım istenmesi gerektiğini bilmek önemlidir.

İlaçlarınızı doğru şekilde nasıl kullanacağınızı öğrenin. Solunan ilaçlardan alırsanız, doktorunuzun muayenehanesinde denemeye başlamalısınız. Uzun vadeli kontrol ilaçlarından alırsanız, onları doktorunuzun reçeteye yazdığı şekilde günlük olarak alın. 

Astımınızın ne kadar iyi kontrol edildiğini takip etmenin bir yolu astım belirtilerinizin kaydını tutmaktır. Bunun dışında akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığını ölçmek ve kaydetmek için bir tepe noktası nefes alış ölçer kullanabilirsiniz.

Doktorunuz, sizden doktor muayenesi öncesinde bir iki haftalığına günlük olarak belirtilerinizin veya tepe noktası nefes alış sonuçlarınızın bir kaydını tutmanızı ve ziyarete gelirken yanınızda kayıtlarınızı getirmenizi isteyebilir.

Bu adımlar, astımınızı zaman içinde ne derece kontrol ettiğinizin bir kaydını tutmanıza yardımcı olacaktır. Bu, astım krizlerinin erken teşhisine, önlenmesine veya rahatlatılmasına yardımcı olacaktır. Doktorunuzla paylaşmak üzere belirtilerinizi ve tepe noktası nefes alış sonuçlarınızı kaydetmek de, onun tedavinize karar vermesinde yardımcı olacaktır.

Süregelen Bakım

Astım kontrolleri için doktorunuzla düzenli olarak görüşün, böylece doktorunuz astım kontrolünüzün seviyenizi değerlendirebilir ve gerekirse tedavinizi yeniden düzenleyebilir. Astım tedavisinin esas amacının en az miktarda ilaçla en iyi kontrolü sağlamak olduğunu hatırlayın. Bu, tedavilerinize sık aralıklı düzenlemeleri gerektirebilir.

Eğer tedavi planınızı takip etmek zorsa veya plan yeterince işe yaramıyorsa, sağlık bakım ekibini hemen bilgilendirin. İhtiyaçlarınıza en uygun tedavi planını ayarlamak için sizinle çalışacaklardır.

Astımla başa çıkmada işe karışabilecek diğer durumlar için de tedavi görün.

İşaretler

Astımınızın Kötüleşmesi Durumunun İşaretlerini Takip Edin

Eğer aşağıdaki durumları gözlüyorsanız astımınız kötüleşiyor olabilir:

• Belirtileriniz, geceleri daha sık aralıklı, daha ciddi olmaya ve/veya sizi rahatsız etmeye başlarsa ve uykusuz kalmanıza neden olursa,
• Astımınız yüzünden normal faaliyetlerinizi kısıtlıyor, okulunuza veya işinize gidemiyorsanız,
• Tepe noktası nefes alış oranınız, en iyi halinizle karşılaştırıldığında düşükse veya günden güne çok fazla değişiyorsa,
• Astım ilaçlarınız, artık işe yarıyor görünmüyorsa,
• Ani rahatlatıcı solunan ilacınızı daha sık aralıklı kullanmak zorundaysanız, bir haftada 2 günden fazla kullanıyorsanız, astımınız yeterince kontrol edilmiyordur.
• Bir astım krizi yüzünden acile veya doktora gitmeniz gerekiyorsa.

Bu işaretlerden herhangi biri sizde varsa, doktorunuzla görüşün. Astımınızı kontrol altına almak için ilaçlarınızı değiştirmeniz veya başka adımlar atmanız gerekebilir.

Sağlık bakım ekibinizle işbirliği yapın ve bakımınızda aktif bir rol alın. Bu, astımınızı kontrol etmenize yardımcı olabilir, böylece astım, faaliyetlerinize müdahale etmez ve hayatınızı alt üst etmez.

Kilit Noktalar

• Astım, hava kanallarını iltihaplandıran ve daraltan uzun süreli bir akciğer hastalığıdır ve hava kanallarını nefes alırken içe çekilen belli maddelere karşı daha hassas hale getirir. Astımın tam olarak nedeni bilinmez. 
• Astım, tekrarlayan devirlerle hırıldayarak solumaya (nefes alıp verirken ıslıklı bir ses), göğüs gerginliğine, nefes darlığına ve öksürmeye neden olur. Öksürme, sıklıkla geceleri veya sabah erken bir saatte ortaya çıkar.
• Bazen belirtiler, hafiftir ve kendiliğinden veya bir astım ilacıyla, asgari bir tedaviyle geçer. Diğer zamanlarda, kötüleşmeye devam eder. Belirtilerin şiddeti arttığında ve/veya başka belirtiler ortaya çıktığında bu, bir astım krizidir.
• Astım belirtilerini ilk fark ettiğinizde tedavi etmek önemlidir. Bu, belirtiler kötüleşmeden ve ciddi bir krize yol açmadan önlenmesine yardımcı olacaktır. Ciddi astım krizleri, acil bakım gerektirebilir ve ölüme neden olabilir.
• Doktorunuz sağlık geçmişiniz, muayeneniz ve test sonuçlarınıza dayanarak astımınızı teşhis edecektir. Astımın 5 yaşından küçük çocuklarda teşhis edilmesi zordur.
• Astımın hiçbir tedavisi yoktur. Astım, sürekli bakım gerektiren süreğen bir hastalıktır. Başarılı astım tedavisi, bakımınızda aktif bir rol almanızı gerektirir. Astımınızla nasıl başa çıkmanız gerektiğini, devam eden bakımınızı nasıl sürdürmeniz gerektiğini ve astımınız kötüleştiğinde işaretleri nasıl izlemeniz gerektiğini öğrenin.
• Astım tedavisinin amacı, doktorunuzla oluşturduğunuz astım mücadele planını takip ederek, reçete edilmiş astım ilaçlarınızı alarak, astımınızı kötüleştiren şeyleri öğrenerek ve astıma yol açan şeylerden kaçınacak adımlar atarak ve kötüleşen belirtilere çabucak yanıt vererek hastalığı kontrol etmektir.
• Astım, iki tip ilaçla tedavi edilir: Uzun vadeli kontrol ilaçları ve acil rahatlama sağlayan ilaçlar. Bu ilaçların çoğunu almak için soluk aldırma cihazı denen bir alet kullanırsınız. Bu alet, ilacın doğrudan akciğerlerinize gitmesine izin verir.
• Astımınızı tedavi etmek için ihtiyaç duyduğunuz ilacın miktarı ve türleri, astımınızın ne derece kontrol altında olduğuna ve astım mücadele planınızı ne kadar yakından takip ettiğinize bağlıdır. Bu, zaman içinde değişebilir.
• Nefesinizin kesilmesinden, dudaklarınızın veya tırnaklarınızın mavi renge dönmesinden dolayı yürüme ve konuşmada sorun yaşıyorsanız hemen acil servisi arayın.
• Belirtilerinizi kaydederek, tepe noktası nefes alış ölçeri kullanarak ve düzenli astım kontrolleri yaptırarak astımınızı takip edin. Astımınız kötüleşirse doktorunuzu bilgilendirin.
• Tedavinin bazı yönleri, belli yaş grupları veya özel ihtiyaçları olan insanlar için farklılık gösterir.
• Astımı olan çoğu insan, hastalıkla başa çıkabilir. Birkaç belirtileri vardır ve normal, aktif bir hayat sürdürebilir.