• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız

Nedir

Bakırlı Rahim İçi Araç

Bakırlı rahim içi araç, uzun süreli doğum kontrolü için rahme yerleştirilen bir rahim içi araçtır (RİA). Sürekli bakır salgılayan T şeklindeki plastik bir çerçeve olan bakırlı rahim içi araç, spermin fallop tüplerine girmesini engeller. Döllenme gerçekleştiği takdirde, bakırlı rahim içi araç döllenen yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini önler. Bakırlı rahim içi araç yerleştirildikten sonra, plastik telleri rahim boynundan dışarı çıkar.

Bakırlı rahim içi araç yerleştirildikten sonra 10 yıla kadar hamileliği önler. Bakırlı rahim içi araç cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Bakırlı rahim içi araç etkili, uzun süreli doğum kontrolü sağlar. Bakırlı rahim içi aracın çeşitli faydaları arasında şunlar yer alır:

• Doğum kontrolü için cinsel ilişkiye ara verme ya da partnerin onayını alma ihtiyacını ortadan kaldırır.
• 10 yıla kadar yerinde kalabilir.
• Herhangi bir zamanda yerinden çıkarılarak, doğurganlığa kısa sürede dönüş yapılabilir.
• Endometriyal kanser riskini azaltır.
• Emzirme esnasında kullanılabilir. Ama rahim duvarını delme veya çıkma riski artabilir.
• Östrojen içeren doğum kontrol yöntemleriyle ilgili yan etki riskini taşımaz.
• Korunmadan cinsel ilişkiye girdikten sonra, beş günden kısa süre içerisinde yerleştirildiği takdirde acil doğum kontrolü olarak kullanılabilir.

Bununla beraber, bakırlı rahim içi araç herkese uygun değildir. Aşağıdaki hallerde doktorunuz bakırlı rahim içi araç kullanmanızı uygun bulmayabilir:

• Bakırlı rahim içi aracın yerleştirilmesini veya yerinde kalmasını engelleyen rahim bozukluklarınız varsa
• Pelvik enflamatuar hastalık gibi bir pelvik enfeksiyonunuz varsa
• Yakın zamanda doğum yaptıysanız veya kürtaj olduysanız
• Rahim veya serviks kanseriniz varsa
• Açıklanamayan vajinal kanamanız varsa
• Bakırlı rahim içi aracın bileşenlerinden herhangi birine alerjiniz varsa
• Karaciğerinizde, beyninizde ve diğer hayati organlarınızda çok fazla bakır birikmesine yol açan bir hastalığınız (Wilson hastalığı) varsa
• Cinsel yolla bulaşan bir hastalığınız varsa veya yüksek risk altındaysanız
• Daha önce bir rahim içi araçla sorun yaşadıysanız

Riskler

Riskler

Bakırlı rahim içi araçla ilişkili yan etkiler arasında şunlar yer alır:

• Kramplar
• Şiddetli menstrual ağrı ve yoğun kanama
• Ani kanama
• Bulantı
• Kansızlık
• Bel ağrısı
• Cinsel ilişki esnasında ağrı
• Vajina enflamasyonu (vajinit)
• Vajinal akıntı
• Kaşıntı

Bakırlı rahim içi aracın rahimden atılması da mümkündür. Aşağıdaki hallerde bakırlı rahim içi aracın rahminizden atılması daha muhtemeldir:

• Hiç hamile kalmadıysanız
• Yoğun veya uzun süre regl oluyorsanız
• Şiddetli menstrual ağrı çekiyorsanız
• Rahminizden daha önce bir RİA atıldıysa
• 20 yaşından küçükseniz
• Doğumdan veya kürtajdan hemen sonra bakırlı rahim içi araç yerleştirildiyse

Bakırlı rahim içi araç cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.

Bir yıl boyunca bakırlı rahim içi araç kullanan kadınların yüzde birinin hamile kalacağı tahmin edilir. Bakırlı rahim içi araç kullanırken hamile kaldığınız takdirde, dış gebelik riskiniz daha yüksektir. Hamilelik esnasında bakırlı rahim içi aracın çıkarılması düşük riski teşkil eder. Bununla beraber, hamilelik esnasında Bakırlı rahim içi aracı yerinde bırakmanın düşük, erken doğum, enfeksiyon ve septik şok gibi riskleri daha büyüktür.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Doktorunuz, bakırlı rahim içi aracı yerleştirmeden önce, genel sağlık durumunuzu değerlendirerek pelvik muayene yapacaktır. Sürekli başka bir doğum kontrol yöntemi uyguladığınız veya son reglinizden beri cinsel ilişkiye girmediğiniz takdirde, normal bir menstrual döngü esnasında, herhangi bir zamanda bakırlı rahim içi araç taktırabilirsiniz. Emzirdiğiniz, düzensiz regl olduğunuz veya sürekli doğum kontrol uygulamadığınız takdirde, bakırlı rahim içi araç yerleştirilmeden önce gebelik testi yaptırmanız gerekebilir.

İşlemden bir iki saat önce aspirin veya ibuprofen gibi bir steroid olmayan iltihap önleyici ilaç kullanılması, krampları azaltmaya yardım edebilir.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Bakırlı rahim içi araç genel olarak doktor muayenehanesinde yerleştirilir.

İşlem esnasında

Doktorunuz vajinanıza bir spekulum yerleştirerek vajinanızı ve serviksinizi antiseptik bir solüsyonla temizler. Daha sonra servikal kanalınızı ve rahim boşluğunuzu hizalamak üzere özel bir alet, rahim boşluğunuzun derinliğini ölçmek üzere başka bir alet kullanır. Doktorunuz bundan sonra bakırlı rahim içi aracın yatay kollarını katlayarak aleti bir aplikatör tüpün içine koyar. Tüpü servikal kanalınızdan geçirerek bakırlı rahim içi aracı dikkatle rahminize yerleştirir. Aplikatör tüp çıkarıldığında, bakırlı rahim içi araç yerinde kalır. Doktorunuz, vajinanın içine doğru çok uzanmamaları için bakırlı rahim içi aracın tellerini keser ve tellerin uzunluğunu kaydeder.

Bakırlı rahim içi aracın yerleştirilmesi esnasında baş dönmesi, bayılma, düşük tansiyon veya normalden düşük kalp atış hızı (bradikardi) yaşayabilirsiniz. Ayrıca RİA’nın rahim duvarını veya serviksi delmesi de mümkündür.

İşlemden sonra

Her regl döneminde, bakırlı rahim içi aracın tellerinin serviksinizden dışarı uzanıp uzanmadığını kontrol edin. Telleri çekmeyin. Bakırlı rahim içi araç yerleştirildikten dört ila altı hafta sonra, doktorunuz aletin hareket etmediğinden emin olmak ve tüp hasarına veya kısırlığa yol açabilecek pelvik enflamatuar hastalık belirtilerini kontrol etmek üzere sizi tekrar muayene eder.

Bakırlı rahim içi araç 10 yıla kadar yerinde kalabilir. Doktorunuz, Bakırlı rahim içi aracı çıkarmak için cihazın tellerini forsepsle tutarak hafifçe çeker. Aletin kolları rahimden çekilirken yukarı katlanır. Çıkarma esnasında yaygın olarak hafif kanama ve kramp görülür. Bakırlı rahim içi araç rahim duvarınıza yerleşmiş olduğu takdirde, aletin çıkarılması için lokal anesteziye ve servikal genişletmeye ihtiyacınız olabilir.

Bakırlı rahim içi araç kullanırken aşağıdakiler görüldüğü takdirde derhal doktorunuzla irtibata geçin:

• Hamilelik belirtileri veya işaretleri
• Aşırı derecede yoğun vajinal kanama
• Kötü kokulu vajinal kanama
• Kötüleşen pelvik ağrı
• Şiddetli karın ağrısı veya duyarlılık
• Ani karın ağrısının eşlik ettiği ateş

Bakırlı rahim içi aracın yerinden çıktığını düşünüyorsanız derhal doktorunuzla irtibata geçmeniz gerekir. Bakırlı rahim içi aracın kısmen veya tamamen yerinden çıktığının belirtileri ve işaretleri arasında şunlar yer alır:

• Ani kanama veya cinsel ilişkiden sonra kanama
• Siz veya partneriniz için ağrılı cinsel ilişki
• Aniden uzayan veya kaybolan teller
• Aletin sert plastiğini serviksinizde veya vajinanızda hissetmeniz

Doktorunuz elle veya ucunda bir kamera lensi ve ışık bulunan ince bir tüp (histeroskop) yardımıyla bakırlı rahim içi aracın yerini kontrol ederek gerektiği takdirde çıkarır. Bakırlı rahim içi araç veya telleri görünmediği takdirde, aracın karnınızda veya pelvisinizde olup olmadığını saptamak üzere, ultrasona ve röntgene ihtiyaç duyabilirsiniz. Yeni bir RİA taktırmak istediğiniz takdirde, önce bir gebelik testi yaptırmanız gerekebilir.