• İçindekiler
• Nedir
• Neden Bu Kadar Çok
• Rengi
• Balgamdan Kurtulmak
• Neti Pot Yöntemi

Nedir

Balgam herkeste vardır ve bazıları daha az yapışkan, sıvışık bir şeylerinin olmasını isterler. Elbette üşüttüğünüzde veya bir sinüs enfeksiyona yakalandığınızda ardı arkasına mendillere sümük topakları çıkarmak kabalık olabilir, ama balgam çok önemli bir amaca hizmet eder.

Balgam vücudumuz için inanılmaz derecede önemli, tıpkı motorun yağı gibi. Balgam olmazsa motor takılır, diyor uzmanlar.

Ne kadar balgam normaldir ve ne kadarı çok fazladır? Rengi sağlığınız hakkında size ne söylüyor? Ondan kurtulabilir misiniz veya en azından azaltabilir misiniz ve bunu nasıl yapmalısınız?

İşte cevaplar.

Balgamın Görevi

Balgam üreten doku ağzı, burnu, sinüsleri, boğazı, akciğerleri ve sindirim sistemini kaplar. Balgam bu yüzeylerin üzerinde koruyucu bir battaniye gibi hareket ederek alttaki dokunun kurumasını engeller. Onları nemli tutmalısınız yoksa kurur ve çatlar, zayıf bir noktanız haline gelir.

Balgam ayrıca bakteri ve toz gibi istenmeyen maddeleri vücuda girmeden önce tuzağa düşürerek bir çeşit sinek kağıdı gibi davranır, özellikle duyarlı hava yollarında. Bu ortamı pisliklerden uzak, steril tutmalısınız. Balgam yapışkan ve kalındır. Bir şeyleri yakalamak için akmazlığı (viskozite) vardır.

Ama balgam yalnız yapışkan bir madde değildir. İçinde vücudun bakteri ve virüsler gibi istilacıları tanımasına yardımcı antikorlar, yakaladığı istilacıları öldüren enzimler, balgamı yapışkan, kıvamlı ve oldukça misafir sevmez yapan proteinlerin yanında çeşitli hücreler vardır.

Neden Bu Kadar Çok

Neden Bu Kadar Çok Balgam Yapıyorum?

Sağlıklıyken de vücudunuz balgam yapan bir makinedir, her gün seri halde 1-1,5 litre balgam üretir. Balgamın çoğu boğazınızdan aşağı süzülür ve siz bunu fark etmezsiniz.

Fakat balgamınızı fark ettiğiniz zamanlar da vardır; daha çok ürettiğinizden değil yoğunluğu değiştiğinden.

Genel olarak balgam karakter değiştirir. Kalınlaşır. Kütle haline geldiğinde ve hissettiğinizde onu çıkarmak istersiniz. Bazı insanların diğerlerinden doğal olarak daha kalın, daha yapışkan balgamları vardır.

Vücudunuzun balgam üretimini aşırı hızlandıran genellikle kötü bir soğuk algınlığı, alerji veya tahriş edici bir şeyle temastır.

Örneğin polen veya kanarya otu gibi sorun yaratan bir tetikleyiciye vücudunuzdaki mast hücreler histamin adında bir madde sızdırarak alerjik yanıt verir. Bu da  aksırığı, kaşıntıyı ve burun yollarında doluluk hissini tetikler. Balgam zarlarının dokusu dışarıya sıvı sızdırır ve burnunuz akmaya başlar.

Süt içmek de bazı insanlara daha çok balgam ürettirebilir. Bu, yemeyle tetiklenen bir reflekse bağlı olabilir. Acı biber yediğinizde burnuzun akmasının nedeni de aynıdır. Süt proteinleri bazı insanlarda bir çeşit tepkiye neden olur. Daha fazla sümüğünüz varmış gibi hissetseniz de bir bardak süt içmek soğuk algınlığınızı kötüleştirmez.

Rengi

Balgamım Neden Renk Değiştiriyor?

Burnunuzu temizledikten sonra mendilinizin içindekilere durup baktıysanız balgamınızın tamamen saydam olmadığını fark edebilirsiniz. Sarı, yeşil, kırmızımsı veya kahverengimsi renklenmeler olabilir. Bu renklerin anlamı nedir?

Sarı veya yeşil balgamın enfeksiyonunuz olduğuna dair açık bir işaret olduğunu duymuşsunuzdur, ama yaygın yanlış anlamaya rağmen, sarı veya yeşil renk bakteriden kaynaklanmaz.

Soğuk aldığınızda bağışıklık sisteminiz nötrofil denen beyaz kan hücrelerini (akyuvarlar) saldırıya gönderir. Bu hücreler yeşilimsi renkli bir enzim içerir ve çok sayıda olduklarında balgamın rengini böyle değiştirebilir.

Ama korkunç bir kulak ve sinüs enfeksiyonunuz olmasına rağmen balgamınız tamamen saydam olabilir. Eğer enfeksiyonunuz varsa başka belirtiler olma ihtimali de yüksektir, mesela tıkanıklık, ateş ve sinüs bölgesinde basınç gibi.

Çok renkli balgam ayrıca balgamın yoğunluğuyla ilgilidir. Kalın, yapışkan balgam sık sık yeşildir.

Balgam kırmızımsı veya kahverengimsi kan parçacıkları da içerebilir, özellikle burnunuz kurur veya çok fazla silmekten, sümkürmekten veya karıştırmaktan tahriş olursa. Kanın çoğu burun deliğinin hemen içindeki bölgeden gelir, burundaki kan damarlarının çoğu burada bulunur. Balgamınızdaki az miktarda kan endişelenecek bir şey değildir ama çoksa doktorunuzu arayın.

Balgamdan Kurtulmak

Balgamdan Nasıl Kurtulurum?

Süreğen sinüs sorunu olan ve sürekli burunlarını temizleyen insanların balgamdan kurtulmak istemesi anlaşılabilir bir şeydir. Bunun bir yolu, reçetesiz satılan antihistaminler ve dekonjestanlardır. Dekonjestanlar burun örtüsündeki kan damarlarının daralmasına neden olarak bölgeye kan akımını azaltırlar, böylece burnunuz daha az tıkanır ve daha az balgam üretirsiniz.

Dekonjestanlar soğuk algınlığı yüzünden nefes alamadığınızda iyidir ama genel olarak yoğun balgama o kadar iyi gelmez. Bunun nedeni dekonjestanların sizi kurutması, balgamı kalınlaştırmasıdır ve sık sık tam tersi etki gösterir çünkü kalın balgamınız varmış gibi hissedersiniz. Bu yüzden daha fazla dekonjestan alır ve berbat bir balgam üretme döngüsüne girersiniz. Dekonjestanların ayrıca sersemlik, sinirlilik ve yüksek kan basıncı gibi yan etkileri vardır.

Antihistaminler histaminlerin, burundaki dokunun şişmesine ve daha çok, daha ince balgam çıkarmasına (akan burun) neden olan alerjik reaksiyonları tetikleyen maddeleri engeller veya kısıtlar. Daha eski histaminlerin asıl yan etkisi uyuklamadır. Ayrıca ağız kuruluğu, sersemlik ve baş ağrısına da neden olabilirler.

Balgamı ekspektoran (balgam söktürücü) denen bir ilaç tipi olan gayafenesinle de inceltip çıkartabilirsiniz. İncelen balgamın vücuttan çıkması kolaylaşır. Gayafenesinin olası yan etkileri sersemlik, baş ağrısı, bulantı ve kusmadır.

Neti Pot Yöntemi

Neti Pot Yöntemi

Daha doğal bir yoldan gitmek isterseniz balgamın atılması için alternatif bir yöntem, burun yollarının suyla yıkanmasıdır.  Küçük, demlik şeklinde bir aletle uygulanan neti pot bir çeşit burun yolları yıkama yöntemidir. Diğerleri burun aspiratörü veya sıkma kabıdır.

Bütün burun yıkama yöntemleri aynı temel prensiple çalışır: Bir burun deliğinden tuzlu suyu yukarı gönderip burun yollarınızda birikmiş tüm balgamı gevşetmek.

Burun yıkama iyi bir şeydir ama eskilerin dediği gibi her şeyin fazlası zarar. Sinüslerinizi yıkamak iyi, zararlı bakterileri ve diğer enfeksiyon oluşturabilecek şeyleri temizler. Ama bir çalışma çok sık yapıldığında enfeksiyon riskini artırdığını göstermiştir, çünkü burun yıkamak aynı zamanda hasta olmanızı engellemeye yardımcı olan koruyucu maddeleri de yıkayıp atıyor. Bu yüzden neti potunuzu veya diğer burun yıkama aletinizi ihtiyacınız olduğunda kullanın ama kendinizi daha iyi hissettiğinizde bir mola verin.