• İçindekiler
• Çeşitleri
• Tıbbi Yardım
• Evde Tedavi

Çeşitleri

Öksürük çocukluk çağı hastalıklarının en yaygın belirtisidir. Her ne kadar öksürük kulağa korkunç gelse de genellikle ciddi bir durumun işareti değildir. Gerçekte öksürmek sağlıklı ve önemli bir refleks olarak boğazdaki ve göğüsteki hava yollarının korunmasına yardımcı olur.

Ama bazen çocuğunuzun öksürüğü doktora gitmeyi gerektirir. Farklı öksürük tiplerinin ne anlama gelebileceğini anlamanız bunlarla nasıl ilgileneceğinizi ve doktora ne zaman gidileceğini bilmenizi sağlayacaktır.

Havlar Gibi Öksürük

Havlar gibi öksürüklere genellikle hava yollarının üst kısmındaki şişme sebep olur. Çoğu zaman havlar gibi öksürük, gırtlağın ve nefes borusunun şişmesi olan krup hastalığına bağlıdır.

Krup sebebi genellikle bir virüstür ama alerjilerden veya gece hava sıcaklığındaki değişiklikten de kaynaklanabilir. Küçük çocukların daha küçük hava yolları vardır ve bunların şişmesi nefes almalarını zorlaştırır. 3 yaşından küçük çocukların nefes boruları çok dar olduğundan krup hastalığına yakalanma riskleri yüksektir.

Krupa bağlı öksürük aniden ve gecenin yarısı başlar. Kruplu bir çocuk ayrıca hırıltılı (stirdor), gürültülü, kulak tırmalayıcı (bazı doktorlar bunu kaba, müzikal bir ses olarak tarif eder) bir sesle nefes alır.

Boğmaca Öksürüğü

Boğmaca öksürüğü bordetella pertusis bakterisinin sebep olduğu hava yolları enfeksiyonu pertusisin bir başka ismidir. Boğmacalı çocukların ara ara nefes almadan arka arkaya öksürük nöbetleri olur. Öksürmenin sonunda çocuklar ‘çığlığımsı’ bir ses çıkararak derin bir nefes alırlar. Boğmacanın diğer belirtileri akıntılı burun, aksırık, hafif öksürük ve düşük ateştir.

Her ne kadar boğmaca her yaşta görülebilse de  en şiddetlileri 1 yaşından küçük, pertusis aşısı olmamış bebeklerde görülür. Çocuğunuza 2, 4, 6, 15 aylıkken ve 4-6 yaşlarında pertusis aşısı yapılmalıdır. Bu aşı difteri-tetanoz-asellular boğmaca aşısının bir parçası olarak yapılmaktadır.

Boğmaca oldukça bulaşıcıdır. Bakteri, aksırık, öksürük veya kahkaha ile burundan veya ağızdan çıkan ufak sıvı damlalar yoluyla insandan insana geçebilir..

Damlaların solunması, ellere bulaşması ve  daha sonra ağız veya burunun ellenmesiyle yayılır.

Hırıltılı Öksürük

Çocuğunuz nefes verirken hırıltılı (ıslığımsı) bir ses çıkarıyorsa bu alt hava yollarının şiştiği anlamına gelebilir. Astım veya viral bir enfeksiyon (bronşiyolit) ya da alt hava yollarının yabancı bir nesne ile tıkanması da hırıltılı yapabilir.

Gece Öksürüğü

Çoğu öksürük geceleri kötüleşir. Çocuğunuz soğuk aldığında burnundan ve sinüslerinden gelen balgam boğaza akabilir ve bu uykuda bir öksürüğü tetikleyebilir. Bu, öksürük çocuğunuzun uyumasına izin vermediğinde bir sorundur.

Astım da gece öksürüklerini tetikleyebilir çünkü hava yolları geceleri daha hassas olmaya ve kolayca tahriş olmaya meyillidirler.

Gündüz Öksürüğü

Soğuk hava veya hareketlilik gündüzleri öksürüğü kötüleştirebilir. Evinizdeki hiçbir şeyin –oda spreyi, evcil hayvanlar veya duman (özellikle tütün dumanı)- çocuğunuzu öksürtmediğinden emin olun.

Ateşli Öksürük

Öksürüğü, hafif ateşi ve akan bir burnu olan çocuk muhtemelen nezle olmuştur. Ama 39º C veya daha yüksek ateş ve öksürük, özellikle çocuk güçsüzse ve hızlı nefes alıp veriyorsa bazen zatürre anlamına gelebilir. Bu durumda derhal doktorunuzu arayın.

Kusmayla Birlikte Öksürük

Çocuklar çoğunlukla o kadar çok öksürürler ki bu onların öğürme refleksini tetikler ve kusmalarına sebep olur. Ayrıca soğuk algınlığıyla birlikte öksürüğü olan veya astım belirtileri aniden artan çocuk, çok miktarda balgam mideye boşalıp bulantıya sebep olduğunda kusabilir.

İnatçı Öksürük

Soğuk algınlığının sebep olduğu öksürük özellikle çocuğunuz bir soğuk algınlığından sonra bir başkasına yakalanmışsa haftalarca sürebilir. Astım, alerji veya sinüs veya hava yollarında kronik bir enfeksiyon da inatçı öksürüğe sebep olabilir. Öksürük 3 haftadır devam ediyorsa doktorunuzu arayın.

Tıbbi Yardım

Doktoru Ne Zaman Aramalı

Çoğu çocukluk çağı öksürüğü endişelenilecek bir şey değildir. Ama aşağıdaki durumlarda doktorunuzu aramak en iyisidir:

• Çocuğunuz nefes alıp vermekte zorlanıyor veya nefes almak için çabalıyorsa
• Normalden daha hızlı nefes alıp veriyorsa
• Dudakları, yüzü veya dili mavi veya siyahımsı bir renk aldıysa
• Yüksek ateşi varsa (özellikle öksürükle birlikte burun akıntısı veya tıkanıklığı YOKSA)
• Ateşi varsa ve 3 aylıktan küçükse
• Öksürüğü birkaç saatten fazla sürüyorsa (3 ay veya daha küçük)
• Öksürdükten sonra nefes alırken ‘çığlığımsı’ bir ses çıkarıyorsa
• Öksürürken kan çıkarıyorsa
• Nefes alırken stridor (gürültülü veya müzkal bir ses) çıkarıyorsa
• Nefes verirken hırıltı yapıyorsa (doktorunuzdan evde astım bakım planını almadıysanız)
• Güçsüz veya asabi ise.

Doktorunuz Ne Yapacak

Öksürüğü teşhis etmenin en iyi yollarından biri dinlemektir. Öksürüğün nasıl ses çıkardığını bilmek doktorunuzun çocuğunuzu nasıl tedavi edeceğine karar vermesine yardımcı olacaktır.

Çoğu öksürüğe virüsler sebep olduğundan doktorlar öksürük için genellikle antibiyotik vermezler. Öksürüğe bir virüs sebep olmuşsa yalnızca seyrini izlemesi gerekir. Viral bir enfeksiyon 2 hafta kadar sürebilir.

Öksürük çocuğunuzu uykudan almadığı sürece öksürük ilaçlarına gerek yoktur. Öksürük ilaçları bazen çocuğun öksürüğünün durmasına yardımcı olabilir ama öksürüğün sebebini tedavi etmezler. Reçetesiz satılan öksürük ilaçlarından kullanmayı tercih ederseniz doğru dozu doktorunuzdan öğrenin.

‘Tylenol Cold’ gibi reçetesiz satılan ilaç kombinasyonlarını kullanmayın, çünkü içlerinde birden fazla ilaç vardır. Çocuklar daha fazla yan etki yaşayabilir ve aşırı dozda alabilirler. Öksürük ilaçları 4 yaşın altındaki çocuklara tavsiye edilmez.

Evde Tedavi

Evde Tedavi

İşte çocuğunuzun rahatlamasına yardımcı olacak bazı yollar:

• Çocuğunuzun astımı varsa doktorunuzdan astım bakım planı almayı ihmal etmeyin. Plan size verilecek doğru astım ilaçlarının seçiminde yardımcı olmalıdır.
• Havlama şeklindeki,‘krup hastalığı’ öksürüğü için banyonuzda sıcak suyu açın ve kapıyı kapatarak içeride buhar yapın. Daha sonra çocuğunuzla 20 dakika banyoda oturun. Buhar çocuğunuzun daha kolay nefes alıp vermesine yardım edecektir. Zaman geçirmek için birlikte bir şeyler yapmayı deneyebilirsiniz.
• Çocuğunuzun odasında soğuk buhar veren bir aletin olması uyumasına yardım edebilir.
• Soğuk meyve suları rahatlatıcı olabilir. Ama soda veya portakal suyu vermeyin çünkü bunlar öksürmekten tahriş olmuş boğazını acıtabilir.
• Önce doktorunuzla görüşmeden çocuğunuza reçetesiz satılan öksürük ilaçlarından vermeyin (özellikle bebeklere).
• Daha büyük çocuklar için öksürük pastilleri verilebilir, ama 3 yaşından küçük çocuklar bunları genizlerine kaçırabilirler. Doktorunuz çocuğunuz için uygun olduğunu söylemedikçe öksürük pastillerinden uzak durmak en iyisidir.