• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Birinci Trimester Tarama

Birinci trimester (üç aylık dönem) tarama, bebeğin sağlığı ile ilgili erken bilgiler veren bir prenatal (doğum öncesi) taramadır. Birinci trimester tarama, genellikle hamileliğin 11 ila 14’üncü haftaları arasında, diğer pek çok doğum öncesi testten önce yapılır.

Birinci trimester tarama iki basamaktan oluşur:   

• Hamileliğe özel iki maddenin seviyelerini ölçmek için kan testi.
• Bir bebeğin boynunun arkasındaki dokuda bulunan açık alanının (nukal translusens) boyutunu ölçmek için ultrason muayenesi.

Yaşınızı, kan testi ve ultrason sonuçlarını kullanarak, doktorunuz Down sendromlu (trisomi 21) veya Edward sendromlu (trisomi 18) bir bebek taşıyıp taşımadığınızı ölçebilir. Down sendromu zeka geriliğine neden olur. Edwards sendromu ise, daha şiddetli zihinsel engellere yol açar ve çoğunlukla bir yaşına kadar ölümcüldür.

Eğer risk seviyeniz düşükse, birinci trimester tarama, sağlıklı bir hamilelik için güvence verebilir. Eğer risk seviyeniz endişe verecek kadar yüksekse, birinci trimester taramayı, koryonik villus örneklemesi veya amniyosentez gibi tanı testleri ile devam ettirmeyi tercih edebilirsiniz. Bu testler daha invazivdir ancak, bir bebeğin Down sendromu veya Edward sendromu olup olmadığını güvenilir biçimde tespit ederler.  

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Birinci trimester tarama, Down sendromu olan bir bebek taşıma riskinizi değerlendirmek için yapılır. Test, aynı zamanda Edwards sendromu riski hakkında da bilgi sağlar. Bunların yanı sıra bu test, doktorunuzun belli kalp kusurlarını veya iskelet problemlerini saptamasına da yardımcı olur. Birinci trimester tarama, spina bifida gibi nöral tüp kusurları (defekt) riskini değerlendirmez.

Birinci trimester tarama, çoğu doğum öncesi testten daha erken yapıldığı için, sonuçları hamileliğinizin erken dönemlerinde alabilirsiniz. Bu ise size, sonraki tanı testlerini yaptırmanız, tıbbi tedavi ve hamileliğin gidişatı hakkında karar vermeniz için daha fazla zaman sağlar. Eğer bebeğinize bir genetik bozukluk tanısı konduysa, aynı zamanda özel ihtiyaçları olan bir çocuğu taşıma ihtimaline hazırlanmanız için de daha fazla zamanınız olacaktır.

Diğer tarama testleri hamileliğin sonraki aşamalarında yapılabilir. Bunlara örnek olarak, genelde 15 ve 20’nci haftalar arasında yapılan bir kan testi olan dörtlü tarama verilebilir. Dörtlü tarama, Down sendromu veya Edwards sendromunun yanı sıra, spina bifida gibi nöral tüp kusurları olan bir bebek taşıma riskinizi de değerlendirir. Bazı doktorlar, birinci trimester tarama ile dörtlü tarama sonuçlarını, (her ne kadar ikincisinin nihai sonuçları her iki test tamamlanıp analiz edilmeden alınamasa da,) birleştirmeyi tercih eder.

Birinci trimester tarama isteğe bağlı olarak yapılır. Test sonuçları ise, bebeğinizin Down sendromu veya Edwards sendorumuna sahip olup olmadığını değil, yalnızca sizin bu durumlara sahip bir bebek taşıma riskinizin yüksek olup olmadığını gösterir. Taramadan önce, sonuçların sizin için ne anlama gelebileceğini düşünün. Taramanın yol açacağı herhangi bir endişeye değip değmeyeceğini veya sonuçlara bağlı olarak, hamileliğinizi farklı bir şekilde ele alıp almayacağınızı hesaba katın. Aynı zamanda, sonrasında daha invaziv bir testi tercih etmek için risk seviyesinin ne olması gerektiğini de hesaba katmalısınız. Eğer testin ücreti konusunda endişeliyseniz, sigortacınıza, sigorta kapsamının detayları hakkında sorular sorun.

Riskler

Riskler

Birinci trimester tarama, rutin bir doğum öncesi taramadır. Test, düşük veya diğer hamilelik komplikasyonları riski taşımaz.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Birinci trimester taramaya hazırlanmak için özel bir şey yapmanıza gerek yoktur. Hem kan testi hem de ultrason muayenesinden önce normal şekilde yiyip içebilirsiniz.

Neler Yaşayacaksınız

Neler Beklemelisiniz?

Birinci trimester tarama, bir kan testini ve ultrason muayenesini içerir.

Kan testi sırasında, sağlık ekibinizden bir kişi kolunuzdaki bir damara iğne batırarak sizden kan örneği alır. Kan örneği analiz için laboratuara gönderilir. Vakit kaybetmeden olağan faaliyetlerinize geri dönebilirsiniz.

Ultrason muayenesi için, bir muayene masasına sırtüstü yatarsınız. Doktorunuz veya teknisyen, ses dalgalarını göndermek ve yansımaları toplamak için ufak, çubuk benzeri bir cihazı vajinanıza yerleştirir. Yansıyan ses dalgaları, dijital olarak bir ekran üzerindeki görüntülere dönüştürülür. Doktorunuz veya teknisyen bu görüntüleri, bebeğinizin boynunun arkasında bulunan dokudaki boş alanı ölçmek için de kullanır.

Ultrason bir saat kadar sürebilir. Acı vermez ve günlük aktivitelerinize hemen dönebilirsiniz. Test sonuçları genellikle bir haftadan önce hazır olur.

Sonuçlar

Sonuçlar

Doktorunuz, yaşınız ile kan testinin ve ultrason muayenesinin sonuçlarını, Down sendromu ya da Edwards sendromu olan bir bebek taşıma riskinizi hesaplamak için kullanır. Kişisel veya ailevi sağlık geçmişiniz gibi diğer faktörler de riskinizi etkileyebilir. Doktorunuz veya bir genetik danışmanı, riski ve bunun hamileliğiniz için ne anlama geldiğini anlamanıza yardımcı olur.

Birinci trimester tarama sonuçları pozitif veya negatif olarak verilebildiği gibi, 5000’de 1 Down sendromu olan çocuk taşıma riski gibi, olasılık olarak da verilebilir. Genellikle risk 300’de 1 veya daha yüksekse, sonucun pozitif olduğu düşünülür.

Birinci trimester tarama, Down sendromlu bir bebek taşıyan kadınların yaklaşık yüzde 85’ini doğru şekilde belirlemektedir. Kadınların yüzde 5’i, test sonucunun pozitif olduğu, ancak bebeğin gerçekte Down sendromlu olmadığı hatalı pozitif sonuçlar alırlar.

Test sonucunuzu hesaba kattığınızda, birinci trimester taramanın yalnızca Down veya Edwards sendromu olan bir bebek taşımanız konusundaki etraflı riski gösterdiğini hatırlayın. Düşük risk gösteren bir sonuç, bebeğinizin bu durumlardan birine sahip olmayacağını garanti etmez. Benzer şekilde, yüksek risk gösteren bir sonuç da bebeğinizin bu durumlardan biri ile doğacağını garanti etmez.

Çoğunlukla anormal test sonuçları, koryonik villus örneklemesi veya amniyosentez gibi sonraki tanı testleri için bir davetiyedir. Bu testler, birinci trimester taramaya oranla daha invazivdir ve ufak da olsa düşük riski taşır; ancak bebeğin sağlığı ile ilgili daha spesifik bilgiler verirler. Bu testlerden birini yaptırmak, doğumdan önce bebeğin Down sendromundan ya da Edwards sendromundan etkilenip etkilenmediğini saptamanın tek yoludur.

Önemli nokta: Test sonuçlarını doktorunuzla tartışın. Bir genetik danışmanı da seçeneklerinizi anlamanız konusunda yardımcı olacaktır.