• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

BT Taraması

BT taraması (bilgisayarlı tomografi), vücuttaki kemik ve yumuşak dokuların kesitsel görüntülerini elde etmek için, pek çok farklı açıdan çekilmiş röntgen görüntülerini birleştirir.

Oluşan görüntüler dilimlenmiş bir ekmek somunu olarak düşünün. Doktorunuz bu dilimlerden her birine ayrı ayrı bakma imkanı bulur veya 3 boyutlu görüntüler elde etmek için farklı görüntülemeler de uygulayabilir. BT taraması, röntgenlerin sağladığı düz görüntülerden çok daha fazla bilgi verir.

BT taraması özellikle, araba kazaları veya diğer travmalar sonucu içsel yaralanma yaşayan kişilerin hızlı bir şekilde muayene edilmesi için çok uygundur. Bir BT taraması, aynı zamanda, beyninin görüntülenmesine, kontrast maddenin de yardımıyla kan damarlarınızdaki tıkanıklıkların ve diğer sorunların kontrolüne de imkan tanır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Doktorunuz, aşağıdaki durumların tespiti için BT taramasını önerebilir:

• Kemik tümörleri ve kırıkları gibi kas ve kemik bozukluklarını teşhis etmek.
• Bir tümörün, enfeksiyonun veya pıhtının yerini tam olarak saptamak.
• Ameliyat, biyopsi ve radyasyon terapisi gibi işlemleri yönetmek.
• Kanser ve kalp hastalığı gibi rahatsızlıkları bulmak ve gözlemek.
• İçsel yaralanmalar ve kanamaları bulmak.

Riskler

Riskleri

Radyasyona maruz kalma

BT taraması sırasında, kısa bir süre için, röntgende olduğundan çok daha fazla radyasyona maruz kalırsınız. Radyasyona maruz kalma, potansiyel olarak kansere yakalanma riskinizi artırır. Ama doktorlar ve diğer bilim insanları, BT taramalarının sağladığı değerli bilgilerin, potansiyel risklerinden daha ağır bastığına inanıyorlar.

Eğer hamileyseniz doktorunuzu mutlaka bilgilendirin. Size, ceninin radyasyona maruz kalma riskini azaltmak için, ültrason veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi daha farklı bir muayene önerebilir.

Kontrast sağlayıcı maddeye reaksiyon  

Nadiren de olsa, bazı BT taramalarında damar yolundan (IV) verilen kontrast madde, bazı kişilerde tıbbi sorunlara veya alerjik reaksiyona yol açabilir. Reaksiyonların çoğu hafiftir ve kurdeşen ve kaşıntıyla sonuçlanır. Nadiren, alerjik reaksiyon ciddi ve potansiyel olarak tehdit edici olabilir. Eğer önceki tıbbi testlerde kontrast maddeye karşı reaksiyon gösterdiyseniz doktorunuza mutlaka söyleyin.

Damar yoluyla verilen kontrast maddesine bağlı sorun yaşama riskiniz, aşağıdaki hastalık öyküleri söz konusuysa artabilir:

• Kalp hastalığı
• Astım
• Diyabet 
• Böbrek hastalığı
• Tiroit bozuklukları

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Bir BT taramasına nasıl hazırlanmanız gerektiği, vücudunuzun neresinin taranacağına bağlıdır. Sizden elbisenizi çıkartıp bir hastane önlüğü giymeniz istenebilir. Görüntüleme sorunlarına etki edeceği için üzerinizde bulunan takı gibi metal objeleri çıkarmanız gerekir.

Kontrast madde

Bazı BT taramalarında, vücudunuzun muayene edilen bölgesini öne çıkarmak için kontrast maddeye ihtiyaç duyulur. Kontrast madde, X ışınlarını engelleyip görüntüler üzerinde kan damarlarını, bağırsakları ve diğer yapıları vurgulayacak şekilde beyaz görünür.

Kontrast madde vücudunuza çok çeşitli yollardan girebilir.

• Oral. Yemek borunuz veya mideniz taranıyorsa, kontrast madde içeren bir sıvıyı yutmanız gerekebilir. Bu içeceğin tadı hoş olmayabilir ve ishale neden olabilir.
• Enjeksiyon. Safra kesesi, idrar yolları, karaciğer veya kan damarlarının görüntülenmesine yardımcı olması için kontrast ajanları damaryolundan verilebilir. Enjeksiyon sırasında bir sıcaklık hissi veya ağzınızda metalik bir tat algılayabilirsiniz.
• Rektal. Baryumlu lavman, bağırsakların görüntülenmesine yardımcı olan bir kontrastlı maddedir. Şişkinlik ve rahatsızlık hissetmenize neden olabilir.

Bazı bölgelerin uygun şekilde görüntülenebilmesi için, tarama öncesinde bir süre perhiz yapmanız gerekebilir.

Küçük çocuğunuzu tarama için hazırlama  

Eğer bebeğiniz veya yürüme çağındaki çocuğunuz BT taraması olacaksa, çocuğun sakin ve kımıldamadan durmasını sağlamak amacıyla doktorunuz ona bir sakinleştirici verebilir. Hareket edilmesi, görüntülerin bulanık olmasına neden olarak hatalı sonuçlara yol açabilir. Çocuğunuzu en iyi şekilde nasıl hazırlayabileceğinizi doktorunuza sorun.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Beklemelisiniz?

Bir BT taramasını hastanede veya ayakta hasta kabul eden bir kuruluşta yaptırabilirsiniz. BT taramaları ağrısızdır ve yeni makinelerle birlikte genellikle birkaç dakikada tamamlanır.

BT taraması sırasında

BT tarayıcıların biçimleri, bir kenarının üzerinde duran ortası delik devasa çörekler gibidir. Bu tarayıcının deliğine doğru kayan ve gantri adı verilen dar bir masaya yatarsınız. Kemer ve yastıklar aynı pozisyonda kalmanıza yardımcı olur. BT taraması sırasında, başın kımıldamadan durabilmesi için, masanın üzerine özel bir beşik konulabilir. Röntgen tüpü vücudunuzun etrafında dönerken, gantrinin içine doğru yavaşça hareket eder. Masa hareket ederken, görüntülerin bulanık çıkmasını önlemek için nefesinizi tutmanız gerekebilir. Tıklama ve dönme gürültüleri duyabilirsiniz. Tüpün her dönüşünde, vücudunuzun ince dilimlerinin birkaç görüntüsü alınır.

Yakındaki ayrı bir odada bir teknisyen de bulunacaktır. Bir iç telefon sistemi vasıtasıyla teknisyenle iletişim kurabilirsiniz.

BT taramasından sonra  

Muayene sonrası normal hayatınıza dönebilirsiniz. Eğer size bir kontrast madde verildiyse, doktorunuz, bir hemşire veya taramayı uygulayan bir teknisyen size özel talimatlar verebilir. Muayene sonrası kendinizi iyi hissettiğinizden emin olmak için sizden radyoloji departmanında kısa bir süre kalmanız istenecektir. Taramadan sonra böbreklerinizin kontrastlı maddeyi vücudunuzdan atmasına yardımcı olması için bol sıvı almanız söylenebilir.

Sonuçlar

Sonuçlar

BT görüntüleri, elektronik veri dosyaları gibi depolanır ve genellikle bir bilgisayarda gözden geçirilir. Bu görüntüleri bir radyolog yorumlar ve doktorunuza bir rapor gönderir.