Baş ve göğüs çevresi arasındaki uyumsuzluk da dikkati çeken bir bulgudur. Normalde 1 yaşın sonuna kadar baş çevresi göğüs çevresinden yaklaşık 1 cm

Beyin içerisinde sürekli olarak oluşturulan ve beyinin korunmasına, ihtiyaçlarının ve atıklarının taşınmasında görev alan beyin omurilik sıvısının (BOS) artarak kafa içinde basınç oluşturması ile tanınan bir hastalıkdır.

BOS beyinde büyük oranda koroid plexus denilen bir bölgede yapılır. Beyin içinde yerleşmiş arıncıklarda ve yollarda, ayrıca omurilik ve beyinin dış yüzünde dolaşır. Daha sonrada emilmeye özelleşmiş bölgelerden emilerek kan dolaşımına karışır. Günde normal şartlarda 500 cc kadar oluşturulan bu sıvının, bazen artmış yapımı (bazı beyin tümörleri), akımının bazı yollarda engellenmesi (tümörler, kanamalar, infeksiyonlar), emiliminin azalması(kanamalar, infeksiyonar, tıkanıklıklar) sonucunda hacminin artması kafa içinde bulunan basıncın artmasına neden olarak bulgular oluşturur.

Hidrosefali, kranium içi basınç artışı sonucu hem direkt olarak beyin dokusu üzerine , hem de beyin kan dolaşımın etkilenmesi nedeni ile kötü etki yapmakta ve nöral dokuda yıkıma neden olmaktadır. Yapılan araştırmalar bu değişikliklerin geriye dönüştürülebilir olduğunu ve hidrosefali durumunun düzeltilmesi halinde myelinizasyonun tekrar başladığını göstermiştir.
Hidrosefalinin semptom ve belirtileri:

Bebeklik döneminde,
- Özellikle yeni doğanda kafanın büyük olması,
- Huzursuzluk, uyku hali,
- Beslenme bozukluğu
- Kusma önde gelen belirtilerdir.

Baş ve göğüs çevresi arasındaki uyumsuzluk da dikkati çeken bir bulgudur. Normalde 1 yaşın sonuna kadar baş çevresi göğüs çevresinden yaklaşık 1 cm kadar daha büyüktür. Daha fazla fark olması ileri tetkikleri gerekli kılmaktadır.

Erken doğan bebeklerde ise kafa çevresinde patlama tarzında büyümeler olabilir. Erken doğan bebeğin normali yakalamak amacı ile , bazen yapabildiği bu tip normal büyümelerin kafa çevre ölçümlerinin aylık takibi ile kontrol altında tutulması, hidrosefalinin ayırıcı tanısı için gereklidir. Hidrosefalinin en belirgin bulgusu ön bıngıldakdaki kabarıklıktır. Kafa derisi venleri belirgin hale gelebilir.

Klasik bulgulardan, gözlerde batan güneş görünümü unutulmamalıdır.

Bebeğin başını güçlükle kontrol edebildiği muayene sırasında kolayca saptanan bir durumdur. Hidrosefalinin daha uzun sürede geliştiği çocuklarda ise , zaman zaman olan başağrıları, sabah kusmaları, yürümede bozulma ve okul başarısında düşüş dikkati çeker.

Hidrosefaliden kuşkulanılan hastaya yapılabilecek tetkikler arasında kranial ultrasonografi bebeklik çağında ilk uygulanabilecek incelemedir. Özellikle ön bıngıldaktan yapılan incelemede karıncıklar sistemi tüm açıklığı ile ortaya konulabilmektedir. Nöroşirürji pratiği içinde inceleme yöntemleri olarak büyük yarar sağlayan BBT (bilgisayarlı beyin tomografisi) ve MRI(manyetik rezonans inceleme), hidrosefali kuşkusu olan hastalarda tanının konulabilmesi açısından çok önemli yer tutmaktadırlar.

Çocukluk çağında hidrosefaliye neden olabilecek patolojiler arasında olan Galen veni dilatasyonu için de, BBT yada MRI da kuşkulu bir görüntü var ise anjiografiden yararlanmak gerekir.Beynin vasküler hastalıklarının araştırılması amacı ile doğal olarak anjiografi çok yardımcı olmaktadır.

Tedavi genellikle nedene yöneliktir. Belirgin bir nedenin bulunamadığı veya ortadan kaldırılamadığı durumlarda fazla sıvının vucudun başka yerine gönderilmesi veya sıvı yolunun engelleri atlaması amacıyla uygulamalar yapılır. 3. ventrikülostomi. Şant ameliyatları bunlar arasında sayılabilir. Ventriküloperitoneal (beyinden karın içine), Ventriküloatrial (beyinden kalbe), Lumboperitoneal (omurilik çevresinden karına) Bu uygulamalarda silikondan yapılmış tüp ve pompa sistemleri güvenle kullanılmaktadır.

Hidrosefalik bir çocuğum varsa ne yapmalıyım?

Hidrosefali, bugünkü tıbbi imkanlarla, ömür boyu takip gerektiren bir hastalıktır. İlerleyen yıllarda, belki kesin bir tedavisi bulunabilir ancak bugünün şartlarında, hidrosefalik bir çocukla yaşamanın bazı gereklilikleri vardır.

Eğer çocuğunuz şant takılarak tedavi edilmişse, şantın düzgün çalışıp çalışmadığının kontrolü için yapılacak rutin doktor muayenelerini ve tetkiklerini aksatmamalısınız. Çocuğunuzun beynine yarleştirilen bu küçük pompa, onun diğer çocuklar gibi koşup oynamasına mani değildir ancak siz ebeveyn olarak, yapmak isteyebileceği ve onu zorlayabilecek aktiviteler(yüzme, karate, boks gibi) için doktora danışmayı ihmal etmemelisiniz.

Çocuğunuzda, hurusuzluk, baş ağrısı, kusma ya da ateş oluştuğunda, şantın tıkanmasından şüphelenip, çocuğu hemen bir hastaneye götürmelisiniz. Eğer çocuğunuz küçük bir bebekse, baş çevresi büyümesini siz de evde takip edebilir, yukarıda saydığımız bulgular dışında, bıngıldağındaki şişme ya da gözlerinde aşağı bakış durumlarında hemen doktorunuza başvurunuz.

Bunların dışında, hidrosefalisi beyne herhangi bir zarar vermeden tedavi edilmiş olsa bile, spastisite yönünden bir muayene için çocuğunuzu bir fizyoterapiste göstermeyi ihmal etmemelisiniz. Zamanında müdehale edilemeyen hidrosefalik çocuklarda, beynin bazı kısımlarında oluşabilecek zarar yüzünden, çocuğunuzda öğrenme güçlüğü de oluşabilir. Bunu da dikkate almalı ve gerekirse erken yaşta özel eğitime başvurmalısınız.

Onunla yaşamayı öğrendiğinizde, hidrosefali hiç de korkulacak bir hastalık değildir. Kafasında şantla üniversiteyi tamamlamış pek çok hidrosefali hastası vardır. Asla kötümser olmamalı ve her özel anne gibi çocuğunuza şefkatle sarılmalısınız.