Nedir

Gözlerimiz tam karşıya bakarken, birbirine paraleldir. Paralelliğin bozulmasına şaşılık (strabismus) adı verilir. Organlarımız içinde bağımsız hareket yönünden en mükemmel özelliklerle donatılmış olan gözlerimizdir. Gözün hareketini sağlayan dış kaslardır. Her bir gözde bulunan 6 kas, gözü çeşitli yönlere doğru hareket ettirir. Bu kasların birinin veya birkaçının görev yapamaması durumunda şaşılık meydana gelir.

Tedavisi

Tedavisi Nasıl Olmalı?

Şaşılığın ortaya çıkmasından hemen sonra tedaviye başlanması ile tam düzelme mümkündür: Şaşılığın tedavisinde 3 farklı yaklaşım olabilir.

*Gözlük: Bazı tip şaşılıklar, kırma kusuruna bağlı olarak oluşur. Hasta gözlük kullanmaya başlayınca şaşılık düzelir. Bu tip şaşılıklarda, gözlük yeterli olmaktadır.

*Kapama ve ortoptik: Bu tedavi yöntemleri, hastanın gözünde tembellik de varsa yapılabilir.

*Cerrahi (ameliyat): Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (6 ay-1 yaş) ameliyat edilmesi gerekli kaymalardır. Kaymaların büyük çoğunluğu ise 2-3 yaş civarında ortaya çıkar ve genellikle gözlükle tam olarak düzelebilir. Gözlük takıldığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerekir. Felçlere bağlı olarak ani oluşan kaymalarda, genellikle çift görme de vardır ve hasta için oldukça zor bir durumdur. Bu tarz şaşılıklarda genel eğilim 6-8 ay beklemektir. Ancak, bekleme döneminde çift görmenin azalması amacıyla botoks uygulaması yapılabilir. Şaşılık ameliyatla tamamen düzelebilir, fakat görmesi belirli bir dereceden düşük olan gözlerde, ameliyattan bir süre sonra tekrar kayma ortaya çıkabilir. Şaşılık ameliyatları çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyatların temel prensibi, göz küresine yapışık kasların kuvvetinin azaltılması veya artırılması ya da yerlerinin değiştirilmesi esasına dayanır. Görme dereceleri her iki gözde de iyi ve iki gözle görme fonksiyonlarında bozukluk olmayan 3 boyutlu görme yeteneği, hastalarda ameliyatla sağlanan düzelme sürekli olacaktır. Şaşılık ameliyatlarından sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkmaz, şaşılık ameliyatının etkisi ve amacı kaymayı düzeltmektedir. Şaşılık ameliyatının görmeyle bir ilgisi yoktur. Ameliyatla kayma düzeltildikten sonra da, hasta yine aynı gözlüğünü takmaya devam edecektir.

"Mutlaka kontrol ettirin"

Şikayeti olan çocuk hangi yaşta olursa olsun muayene edilebilir. Çocuğun muayeneye izin vermediği durumlarda sakinleştirici ilaçlar kullanılır, yine verimli sonuç alınamadığı takdirde genel anestezi verilerek muayenesi tamamlanır. Çocukların hiçbir şikayeti olmasa bile 3-4 yaşlarına kadar en az bir defa göz muayenesinden geçmiş olmaları gerekir. En uygunu ilk 1 yaş içinde yapılacak olan muayenedir.

Okul çağına gelmiş çocukların okula başlamadan önce muayene edilmeleri, geç kalınmadan göz problemini tespit edebilmek ve de okulda göz problemlerine bağlı öğrenme güçlüğünü önlemek açısından çok önemlidir. Görme kusuru çok az bile olsa gözlükle çözümlendiği zaman çocuk okulunda daha başarılı olacaktır.

Kontrolü

Düzenli Kontrol Önemli Pek çok göz problemi erken yaşlarda başladığından çocukların belli zamanlarda gözleri kontrolden geçirilmelidir. Çocukta bir problem görülmese bile 2 yılda bir göz muayenesi yapılması uygundur. Belli bir numaranın üstündeki hipermetrop veya astigmat bir göz, yakını çok bulanık gördüğünden çocukluk çağında iyi ve net görmeyi öğrenemediğinden tembel kalabilir. Ayrıca iki göz arasındaki numara farkı fazla olduğunda, daha yüksek numaralı olan göz tembel kalır. Göz tembelliği tedavisi ancak 9 -10 yaşına kadar mümkün olan önemli bir göz problemidir. Tembellik tedavisinde ne kadar geç kalınırsa sonuç o kadar başarısız olur.

Çocuk televizyon seyrederken, sesi çok kısık olmadığı halde televizyona çok yaklaşıyorsa, bir gözünü devamlı kaşıyorsa, kırpıştırıyorsa veya çocukta göz sulanması meydana geliyorsa, o zaman ailenin dikkatli olması gerekiyor. Göz hastalıkları ile ilgili diğer belirtiler ise şöyle, bazen kirpiklerde kepeklenme olabilir, bunlar da küçük kırılma kusurları, astigmatlarda ve hipermetrop çocuklarda olur. Bunun haricinde çocuk, tahtadaki yazıyı görmüyorsa, yanındaki arkadaşı ne yazıyor diye bakıyorsa, sınıfta çok göz kırpıyorsa ya da görmek için ayağa kalkıyorsa yine ebeveynler çok dikkatli olmalıdır.

Belirtileri

Hastalığının Belirtileri

Göz kayması

Göz kapağı düşüklüğü Göz yaşarması

Çapaklanma

Şişlik

Bir gözü kapayarak bakma

Çok yakından okuma

TV''yi yakından izleme

Gözlerini kısarak bakma

Okuduğu yeri kaçırma

Okuduğu yeri belirlemek için parmak kullanma

Düşük performans

Baş ağrısı

Sakarca davranış

Dalgınlık

Başı bir yana eğerek bakma

Sık sık gözleri kaşıma

Bebek 3 aylık olmasına rağmen bakışları odaklayamama

Ailede gözlük kullananlar veya göz hastalığı bulunması durumlarında çocukta göz hastalığı olabileceğini düşünmek gerekir.
İLGİLİ MAKALE

Çocukta Gözlük Kullanımının Önemi

Op. Dr. Sinan GÖKER

ameliyatsız şaşılık tadavisi ülkemizde neden uygulanmıyor... devamı