• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Erkeklerde Kısırlık

Çiftlerin yaklaşık yüzde 15’i kısırdır. Bu, bir yıl ya da daha uzun bir süre boyunca sık sık korunmasız cinsel ilişkide bulunmuş olmaya rağmen çocuk sahibi olamamak anlamına gelir. Bu vakaların yaklaşık yarısında erkeğin kısırlığı rol oynar.

Erkeklerde kısırlık, düşük sperm üretimi, deforme olmuş ya da hareketsiz sperm, ya da spermin çıkışını engelleyen tıkanıklıklar nedeniyle olur. Hastalıklar, yaralanmalar, kronik sağlık sorunları, hayat tarzı seçimleri ve diğer faktörler erkekte kısırlığa sebep olabilir.

Çocuk sahibi olamamak stresli ve moral bozucu olabilir; ama erkekte kısırlığın bazı tedavileri vardır. Bu konuda, erkeğin, kadının ya da her ikisinin de tedavi olması gerekebilir.

Belirtileri

Belirtiler

Erkeklerde kısırlığın en önemli işareti çocuk sahibi olamamaktır. Çoğunlukla başka görünür belirtiler yoktur. Ancak bazı vakalarda kalıtımsal bir hormonal dengesizlik ya da spermin geçişini engelleyen bir sorun, kısırlık belirtilerine sebep olabilir. Erkeklerde kısırlık belirtileri şunlardır:

• Çocuk sahibi olamama
• Cinsel işlevle ilgili problemler - örneğin, orgazm olmada zorluk (gecikmeli boşalma) ya da ereksiyonu sürdürmede zorluk (sertleşme bozukluğu).
• Testislerin olduğu bölgede ağrı, şişme ya da yumru
• Yüzde ya da vücuttaki kılların azalması ya da kromozomal ya da hormonal bir anomalinin diğer işaretleri.

Doktora ne zaman gitmeli?

Aşağıdaki durumlarda bir doktora gidin:

• Bir yıl boyunca düzenli, korunmasız cinsel ilişkide bulunmaya rağmen çocuk sahibi  olamama.
• Sertleşme ya da boşalma problemleri, cinsel dürtünün azlığı ya da cinsel işlevle ilgili başka problemler
• Testis bölgesinde ağrı, rahatsızlık, yumru ya da şişkinlik.
• Normal sperm sayısından az sperme sahip olmak (1 milimetreküp menide 20 milyondan az sperm olması)
• Testis, prostat ya da cinsel problemlerle ilgili bir geçmişe sahip olmak
• Kasık, testis, penis ya da testis torbası ameliyatı geçirmiş olmak  

Sebepleri

Sebepler

Erkekte kısırlık karmaşık bir süreçtir. Partnerinizi hamile bırakmak için partnerinizin yumurtasına ulaşabilecek, yumurtanın içine nüfuz edebilecek ve onu dölleyebilecek sağlıklı sperm üretebilmeniz gerekir. Bunun olması için:

• Sağlıklı sperm üretmelisiniz. Bu ilk başta ergenlikte erkek üreme organlarının gelişimini ve biçimlenmesini kapsar. Testislerinizden en az birisi düzgün çalışmalıdır ve vücudunuz sperm üretimini harekete geçirmek ve sürdürmek için testosteron ve diğer hormonları üretmelidir.
• Spermin, meni içine taşınması gerekir. Sperm testislerde üretildikten sonra meniyle karışana kadar ince tüpler aracılığıyla taşınır ve penisten dışarı boşalır.
• Menide yeterli sperm olması gerekir. Menideki sperm sayısı düşükse, spermlerden birinin partnerinizin yumurtasını dölleme olasılığı azalır. Sperm sayısının düşük olması, 1 milimetreküp menide 20 milyondan az sperm bulunması demektir.
• Sperm düzgün biçimli olmalı ve hareket edebilmelidir. Eğer spermin hareketliliği (motilite) ya da biçimi (morfoloji) anormalse, partnerinizin yumurtasına ulaşamayabilir ya da yumurtanın içine nüfuz edemeyebilir.

Tıbbi nedenler

Erkeklerde kısırlıkla ilgili problemlere bazı sağlık sorunları ya da tıbbi tedaviler neden olabilir. Bazıları şunlardır:

• Varikosel (Toplardamarların şişmesi). Varikosel, testisi boşaltan damarların şişmesidir. Bu, testisin normal şekilde soğumasını engelleyerek sperm sayısının ve hareketliliğinin azalmasına sebep olabilir.
• Enfeksiyon. Bazı enfeksiyonlar sperm üretimini ya da sağlığını etkileyebilir ya da spermin geçişinin tıkanmasına sebep olabilir. Bu enfeksiyonlar klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan bazı hastalıkları; prostat iltihabını (prostatit); kabakulak nedeniyle testislerin iltihaplanmasını (kabakulak orşiti) ve idrar yolu ya da üreme organlarıyla ilgili diğer enfeksiyonları içerir.
• Geri boşalma. Bu durum, meninin orgazm sırasında penisin ucundan boşalmak yerine mesaneye geri gitmesidir. Diyabet, multipl skleroz, omurga hasarları ve mesane, prostat ya da üretra ameliyatları gibi çeşitli sağlık durumları geri boşalmaya sebep olabilir. Bu soruna ayrıca bazı ilaçlar da neden olabilir -  özellikle terazosin, tamsulosin  and olealfuzosin gibi büyümüş prostat için verilen ilaçlar.                                    
• Boşalma olmaması. Omuriliği hasarlı olan ya da belli hastalıkları olan bazı erkekler, hala sperm üretseler bile meniyi boşaltamazlar.
• Spermlere saldıran antikorlar. Spermlere saldıran antikorlar, spermin yanlışlıkla zararlı olduğunu sanan ve onu yok etmeye çalışan bağışıklık sistemi hücreleridir. Bu durum vasektomi (kısırlaştırma ameliyatı) olan erkeklerde özellikle yaygındır.                 
• Tümörler. Kanserler ve iyi huylu tümörler, doğrudan erkek üreme organlarını ya da üremeyle ilgili hormon salgılayan bezleri (hipofiz bezi gibi) etkileyebilir. Bazı durumlarda tümör tedavisi için yapılan ameliyat erkekte üremeyi etkileyebilir.
• İnmemiş testis. Bazı erkeklerde fetüs gelişimi sırasında testislerden biri ya da her ikisi karnın içinden testis torbasına inemez.
• Hormon dengesizlikleri. Kısırlık, testislerin kendisindeki bozukluklardan ya da testisleri kontrol eden testosteron ve diğer hormonları üreten hipotalamus ya da hipofiz bezi gibi beyindeki bezleri etkileyen bir anormallikten ileri gelebilir. Düşük testosteron ve diğer hormonal sorunların birkaç olası sebebi vardır.
• Sperm kanalı bozuklukları. Spermleri taşıyan tüpler (sperm kanalları) hastalık ya da yaralanma nedeniyle zarar görmüş olabilir. Bazı erkeklerde doğuştan, testisin spermi depolayan kısmında bir tıkanma ya da spermi testislerden dışarı taşıyan tüplerden biri veya her ikisinde bir tıkanıklık vardır. Kistik fibrozu ya da diğer kalıtımsal sorunları olan erkeklerde doğuştan hiç sperm kanalı olmayabilir.
• Kromozom bozuklukları. Klinefelter sendromu (erkeğin bir X ve bir Y kromozomu yerine iki X ve bir Y kromozomuyla doğması) gibi kalıtımsal bozukluklar erkek üreme organlarının anormal gelişimine sebep olur.
• Cinsel birleşmede problemler. Seks için yeterli ereksiyonu sürdürememe (sertleşme bozukluğu), erken boşalma, ağrılı cinsel birleşme ya da seksi etkileyen psikolojik sorunlar ya da ilişki sorunları bu kapsamdadır.
• Çölyak hastalığı. Çölyak hastalığı glutene duyarlılığın sebep olduğu bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır ve erkeklerde kısırlığa neden olabilir. Glutensiz bir diyet uygulandığında üreme sorununda düzelme görülebilir.
• Bazı ilaçlar. Testosteron ikame tedavisi, uzun süreli anabolik steroit (kasları geliştirmeye yarayan bir tür hormon) kullanımı, kanser ilaçları (kemoterapi), birtakım antibiyotikler, bazı ülser ilaçları ve diğer bazı ilaçlar sperm üretimine zarar verebilir ve erkekte üremeyi azaltabilir.

Çevresel sebepler

Sıcaklık, toksinler ve kimyasallar gibi bazı çevresel faktörlere aşırı maruz kalma sperm üretimini ya da işlevini azaltabilir. Bazı sebepler şunlardır:

• Zirai ilaçlar. Etilen dibromür ve organofosfat gibi zirai ilaçlara maruz kalan bazı erkeklerde sperm sayısı düşüktür. Bu tür ilaçlara maruz kalma ayrıca testis kanseriyle de ilişkilendirilmiştir. Birçok araştırma, tarım yapan ya da tarımsal alanlarda yaşayan erkekler üzerinde yapılmıştır.
• Ağır metallere maruz kalma. Kurşun ya da diğer ağır metallere maruz kalmak da kısırlığa sebep olabilir.
• Radyasyona ya da X ışınlarına maruz kalma. Radyasyona maruz kalmak sperm üretimini azaltabilir. Sperm üretiminin normale dönmesi birkaç yıl alabilir. Yüksek dozlarda radyasyon, sperm üretiminin kalıcı olarak azalmasına sebep olabilir.
• Testislerin aşırı ısınması. Sauna ya da jakuzinin sık kullanımı sperm sayısını geçici olarak azaltabilir. Uzun süre oturmak ya da sıkı kıyafetler giymek de testis torbasının ısısını artırabilir ve sperm üretimini azaltabilir.
• Uzun süre bisiklete binmek. Uzun süre bisiklete binmek, testislerin fazla ısınması nedeniyle üremenin azalmasına yol açan bir başka olası sebeptir. Bazı durumlarda bisiklet selesinin testislerin arkasındaki bölgede baskı yapması peniste hissizliğe ve sertleşme bozukluğuna sebep olabilir.

Sağlık, hayat tarzı ve diğer sebepler

Erkeklerde kısırlığın diğer sebepleri şunlardır:

• Yasadışı uyuşturucu kullanımı. Kasları kuvvetlendirmek ve geliştirmek için kullanılan anabolik steroidler, testislerin küçülmesine ve sperm üretiminin azalmasına sebep olabilir. Kokain ya da marijuana kullanımı da sperm sayısını ve kalitesini geçici olarak azaltabilir.
• Aşırı alkol tüketimi. Aşırı alkol tüketmek, testosteron seviyelerini azaltabilir, sertleşme bozukluğuna sebep olur ve sperm üretimini azaltır. Aşırı içkinin sebep olduğu karaciğer hastalığı da üreme sorunlarına neden olabilir.
• Sigara içmek. Sigara içen erkeklerde, içmeyen erkeklere göre sperm sayısı daha az olabilir. Pasif olarak maruz kalınan sigara dumanı da erkekte üremeyi etkileyebilir.
• Duygusal stres. Stres, sperm üretimi için gerekli bazı hormonları olumsuz şekilde etkileyebilir. Eğer şiddetli ya da uzun süreli duygusal stres yaşarsanız, sperm sayınız etkilenebilir. Üremeyle ilgili bir sorun bazen uzun süreli ve moral bozucu hale gelerek strese yol açabilir.
• Vitamin eksikliği. C vitamini, selenyum, çinko ve folik asit gibi besleyici öğelerdeki eksiklikler erkekte kısırlığa neden olabilir.
• Kilo. Obezite erkekte üremeyi azaltan hormon değişikliklerine sebep olabilir. Normalden zayıf erkeklerde de üreme azalabilir.
• Yaş. 35 yaşından büyük erkeklerde üreme açısından yavaş yavaş bir gerileme başlar.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Erkeklerde kısırlıkla ilişkili bazı risk fatörleri şunlardır:

• 35 yaş ve üzeri olmak
• Sigara içmek
• Alkol tüketimi
• Bazı yasadışı uyuşturucular kullanmak
• Çok şişman olmak
• Çok zayıf olmak
• Geçmişte ya da halen yaşanan bazı enfeksiyonlar.
• Toksinlere maruz kalma
• Testislerin aşırı ısınması
• Daha önceden vasektomi ya da vasektomiyi tersine çevirme işlemi yaptırmış olmak
• Doğuştan üreme bozukluğuna sahip olmak ya da üreme bozukluğu olan bir akrabanın bulunması.
• Tümörler ve kronik hastalıklar gibi bazı tıbbi sorunların olması.
• Bazı ilaç tedavileri, ameliyat ya da kanser için radyasyon tedavisi gibi tıbbi tedaviler
• Uzun süre özellikle sert seleli ya da ayarları iyi olmayan bir bisiklet kullanmak

Komplikasyonları

Neden olduğu sağlık sorunları

Kısırlık hem partneriniz hem de sizin için stresli olabilir. Kısırlıkla ilgili komplikasyonlar şunlardır:

• Düşük sperm sayısı ya da diğer üreme sorunları için ameliyat olmak ya da başka tedaviler görmek
• Tüp bebek gibi pahalı ya da karmaşık üreme teknikleri
• Çocuk sahibi olamamaya bağlı stres.

Muayenesi

Randevunuz için hazırlanma

Büyük ihtimalle ilk başta aile doktorunuza ya da bir pratisyen doktora gideceksiniz. Ancak randevu almak için doktorunuzu aradığınızda bir uzmana sevkedilebilirsiniz.

Randevular kısa olabileceği ve genelde değinilecek çok konu olduğu için hazırlıklı olmak iyidir. Aşağıda, randevuya hazırlanmanıza yardımcı olacak ve doktorunuzdan beklentinizin ne olması gerektiğine dair bazı bilgiler var:

Neler yapabilirsiniz?

Aşağıdaki maddeler, randevunuzdan en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olabilir:

• Randevu öncesi kısıtlamalardan haberdar olun. Randevunuzu alırken, önceden yapmanız gereken bir şey olup olmadığını sorun. Örneğin belli bir süre için orgazm olmaktan (boşalmak) kaçınmak ya da bazı ilaçları kesmek gibi.
• Tüm şikayetlerinizi not edin. Randevuyu alma sebebinizle alakasız görülebilecek belirtileri de yazın.
• Önemli kişisel bilgilerinizi not edin. Hayatınızdaki büyük stresleri ya da son zamanlarda meydana gelen değişiklikleri de yazın.
• Ailenizin geçmişinde üreme sorunları olup olmadığını öğrenin. Üreme sorunları olan bir kan akrabanızın olması (erkek kardeş ya da baba gibi) üreme sorunlarınızın sebebi hakkında ipuçları sağlayabilir.
• Aldığınız tüm ilaçların bir listesini yapın. Kullandığınız vitaminleri ve takviyeleri de ekleyin.
• Randevuya partnerinizi de götürün. Partnerinizin hamile kalmasını engelleyebilecek herhangi bir üreme sorunu olup olmadığını anlamak için onun da test yaptırması gerekebilir. Ayrıca doktorunuzun verdiği talimatları aklında tutması ya da sizin düşünemeyeceğiniz soruları sorması açısından partnerinizin de randevuya gelmesi iyi olur.

Doktorunuza soracağınız soruları yazın.

Doktorunuzla geçireceğiniz zaman sınırlıdır. Bu yüzden önceden bir soru listesi hazırlamak doktorunuzla geçireceğiniz zamandan en iyi derecede faydalanmanızı sağlayacaktır. Erkeklerde kısırlıkla ilgili olarak doktorunuza sormanız gereken bazı temel sorular şunlardır:

• Çocuk sahibi olamamamın sebebinin ne olduğunu düşünüyorsunuz?
• En muhtemel sebebin dışında, çocuk sahibi olamayışımızın diğer olası sebepleri nelerdir?
• Hangi testleri yaptırmam gerekir?
• Partnerimin de test yaptırması gerekecek mi?
• Bu sorunun en iyi tedavisi nedir?
• Temel yönteme alternatif olarak önerdiğiniz seçenekler nelerdir?
• Uymam gereken herhangi bir kısıtlama var mı?
• Bir uzmana görünmeli miyim?
• Yazdığınız ilacın eşdeğer bir alternatifi var mı?
• Bana verebileceğiniz herhangi bir broşür ya da basılı materyal var mı? Hangi web sitelerine bakmamı önerirsiniz?

Doktora sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevu sırasında soru sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzdan beklentiniz ne olmalı?

Doktorunuz büyük ihtimalle size bazı sorular soracaktır. Bu soruları cevaplamaya hazır olmanız, değinmek istediğiniz başka konular için zaman kazanmanızı sağlayabilir. Eğer doktora gitme sebebiniz partnerinizin ve sizin çocuk sahibi olamamanızsa, doktorunuz size şunları soracaktır:

• Ergenliğe kaç yaşında girdiniz?
• Bu ilişkide, ereksiyonu sürdürmede zorluk çekme, çok erken boşalma ya da boşalamama gibi herhangi bir cinsel sorununuz oldu mu?
• Hiç çocuk sahibi oldunuz mu?
• Vasektomi ya da vasektomiyi tersine çevirme işlemi yaptırdınız mı?
• Marijuana, kokain ya da anabolik steroitler gibi yasadışı uyuşturucular kullanıyor musunuz?
• Kimyasallar, zirai ilaçlar, radyasyon ya da kurşun gibi toksinlere özellikle düzenli biçimde maruz kaldınız mı?
• Şu anda beslenme takviyeleri de dahil olmak üzere herhangi bir ilaç kullanıyor musunuz?
• Düzenli olarak sıcak banyo ya da buhar banyosu yapıyor musunuz?

Testleri

Testler Ve Teşhis

Birçok kısır çiftin kısırlığının birden fazla sebebi vardır. Bu yüzden hem partnerinizin hem de sizin bir doktora gitmeniz gerekebilir. Kısırlığın sebebini saptamak için birkaç test gerekebilir. Bazı durumlarda hiçbir sebep bulunamaz. Kısırlık testleri pahalı olabilir ve sigorta tarafından karşılanmayabilir. Sigortanızın neleri kapsadığını önceden öğrenin.

Erkeklerde kısırlık sorunlarının teşhisi için genellikle şu işlemler yapılır:

• Genel fiziksel muayene ve hastanın tıbbi geçmişi. Bu, üreme organlarının muayenesini ve kısırlığı etkileyebilecek kalıtımsal sorunlar, kronik sağlık sorunları, hastalıklar, yaralanmalar ya da ameliyatlar hakkındaki soruları kapsar. Doktorunuz ayrıca cinsel alışkanlıklarınız ve ergenlikteki seksüel gelişiminiz hakkında sorular da sorabilir.
• Meni analizi. Meni genellikle doktorun muayenehanesinde masturbasyon yoluyla elde edilir ve özel bir kaba boşaltılır. Daha sonra meni, mevcut sperm sayısının hesaplanması ve spermin biçiminde ve hareketliliğinde herhangi bir anormallik olup olmadığının görülmesi için laboratuara gönderilir. Laboratuarda ayrıca menide enfeksiyon gibi belirtilere bakılır. Genellikle sperm sayısı her numunede değişkenlik gösterir. Çoğu vakada doğru sonuçtan emin olmak için belli bir süre zarfında birkaç meni analizi yapılır. Eğer meni analiziniz normalse, doktorunuz size başka kısırlık testleri uygulamadan önce partnerinizin kapsamlı testler yaptırmasını önerecektir.          

Doktorunuz ilk bulgulara dayanarak, kısırlığınızın sebebini bulmaya yarayabilecek daha ayrıntılı ek testler önerebilir.

• Testis torbası ultrasonu. Bu testte, yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak vücudunuzun içinde görüntüler elde edilir. Testis torbası ultrasonu, doktorunuzun varikosel (toplardamarların şişmesi) ya da testiste spermlerin depolandığı bölümde tıkanıklık görmesine yardımcı olabilir. Testis torbanızın yüzeyinde küçük bir cihaz hareket ettirilerek video ekranında görüntüler elde edilir.
• Transrektal ultrason. Bu test, testis torbası ultrasonuna benzer. Bu ultrason türünde yağlı küçük bir çubuk rektuma sokulur. Bu, doktorunuzun prostatınızı kontrol etmesini ve meni taşıyan tüplerde (ejakülasyon kanalı ve meni kesesi) tıkanıklık olup olmadığını görmesini sağlar.
• Hormon testi. Hipofiz bezi, hipotalamus ve testisler tarafından üretilen hormonlar, cinsel gelişmede ve sperm üretiminde önemli rol oynar. Doktorunuz testosteronunuzu ve sperm sayısını etkileyebilecek diğer erkeklik hormonlarını ölçmek için bir kan testi yaptırmanızı önerebilir.
• Boşalma sonrasında idrar tahlili. Bu testte, orgazm sonrasında idrar örneği alınır. İdrarda spermlerin varlığına bakılır. İdrarınızda sperm olması, boşalma sırasında spermlerinizin penisten çıkması yerine mesaneye geri gittiğini gösterebilir.
• Genetik testler. Eğer doktorunuz sperm sayısının azlığına ya da diğer üreme sorunlarına, kalıtımsal bir seks kromozomu anormalliğinin sebep olabileceğinden şüphelenirse bu testler yapılır. Sperm yoğunluğunun aşırı düşük olması genetik sebeplerle ilgili olabilir. Bir kan testi Y kromozomunda değişiklikler olup olmadığını gösterebilir. Bu genetik bir anormalliğin işaretidir. Genetik testler ayrıca Klinefelter sendromu ya da kistik fibroz tanısı için istenebilir.
• Testis biyopsisi. Testis biyopsisinde bir iğneyle testisten numuneler alınır. Bu test, eğer meni analizinizde hiç sperm çıkmadıysa uygulanabilir. Testis biyopsisinin sonuçları sperm üretiminin normal olup olmadığını gösterecektir. Eğer normalse, muhtemelen sorununuzun sebebi bir tıkanıklık ya da sperm ulaşımıyla ilgili bir başka problemdir.
• Anti-sperm antikor testleri. Bu testler spermlere saldıran bağışıklık hücrelerini (antikorlar) bulmak için uygulanır. Eğer vasektomiyi tersine çevirme işlemi yaptırdıysanız, sperm karşıtı antikorlara sahip olmanız özellikle mümkündür.
• Vazografi. Bazı durumlarda, tıkanıklık olup olmadığına bakmak için spermleri taşıyan tüplerden her birine (sperm kanalı) kontrast madde enjekte edilir.
• Özel sperm işlev testleri. Spermin, boşalmadan sonra ne kadar sağlıklı kaldığını, yumurtaya ne kadar iyi nüfuz ettiğini ve yumurtaya bağlanmada herhangi bir sorun olup olmadığını araştırmak için birkaç farklı test uygulanabilir. Eğer sperm sayısı düşükse, sağlıklı sperme sahip olmak erkekte üreme açısından önemli bir faktör olabilir.

Tedavisi

Tedaviler Ve İlaçlar 

Erkeklerde kısırlığın tedavisi kısırlığın nedenine, ne kadar zamandır kısır olduğunuza, yaşınıza ve kişisel tercihlerinize bağlıdır. Kısırlığın her durumunda, kadın partnerin de kontrol edilmesi gerekir ve onun da tedaviye ihtiyacı olabilir. Bazı vakalarda kadın partnerin tedavisi erkeğin üreme sorunlarını telafi edebilir. Doktorunuz altta yatan bir sorunu (eğer bir sorun bulunursa) düzelterek ya da yararlı olabilecek tedavileri deneyerek üreme sorununu iyileştirmeye çalışabilir. Genellikle kısırlığın tam nedeni teşhis edilemez. Tam nedeni belli olmasa bile, doktorunuz işe yarayacak tedaviler önerebilir.

Erkekte kısırlığın tedavileri şunlardır:

• Ameliyat. Örneğin, toplardamarların şişmesi genellikle cerrahi olarak düzeltilebilir ya da tıkanık sperm kanalı onarılabilir.
• Enfeksiyonların tedavisi. Eğer kan testinde çok sayıda beyaz kan hücresi görülürse, üreme kanalında bir enfeksiyon olabilir. Antibiyotik tedavisi enfeksiyonu iyileştirebilir ama her zaman üreme sorununu düzeltemeyebilir.
• Cinsel birleşme sorunlarının tedavileri. Sertleşme bozukluğu ya da erken boşalma gibi sorunları tedavi etmek, üreme sorununu iyileştirebilir. Bu konudaki yöntemler ilaç tedavisi ya da danışmanlık hizmeti almaktır.
• Hormon tedavileri ve ilaçlar. Bazı hormonların yüksek ya da düşük seviyede olmasının ya da vücudun hormonları kullanış tarzındaki sorunların kısırlığa sebep olduğu vakalarda, doktorunuz hormon replasman tedavisini ya da hormon seviyelerini değiştiren ilaç tedavisini önerebilir.
• Yardımcı üreme teknolojisi (ART). Sperm kanallarının tıkanıklığı, geriye boşalma ya da sperm çıkışıyla ilgili diğer sorunlar için, sperm doğrudan testisten alınarak ya da mesaneden toplanarak yumurtaya enjekte edilebilir. En yaygın ART tedavisi laboratuvar ortamında döllemedir. Bu işlemde ameliyatla bir kadının yumurtalığından alınan yumurta laboratuarda spermle birleştirilir ve daha sonra döllenmiş yumurta rahme yerleştirilir.               

Tedaviler işe yaramadığında

Bazen erkekte üreme sorunları tedavi edilemez ve erkeğin çocuk sahibi olması imkansız hale gelir. Eğer durum buysa doktorunuz size, bir vericinin spermini kullanmayı ya da bir evlat edinmeyi düşünmenizi önerebilir.

Yaşam Tarzı

Hayat tarzı ve evde uygulanabilecek şeyler

Partnerinizin hamile kalma şansını artırmak için evde uygulayabileceğiniz birkaç şey vardır:

• Seksin sıklığını artırın. İki günde bir cinsel ilişkide bulunmak, partnerinizin hamile kalma şansını artırabilir. Ancak 48 saatte bir seferden daha fazla boşalmak, sperm sayınızı azaltabilir.
• Döllenmenin mümkün olduğu zamanlarda seks yapın. Bir kadının yumurtlama sırasında (adet döngüsünün ortasında, adet dönemlerinin arasında) hamile kalması daha olasıdır. Uzmanlar genellikle yumurtlama dönemine yakın zamanlarda, iki günde bir ilişkiye girilmesini önerirler. Bu yöntem gebelik mümkün olduğunda spermin (sperm birkaç gün yaşayabilir) mevcut olmasını sağlayacaktır.
• Yağ kullanmaktan kaçının. Vazelin ve losyonların sperm hareketini azalttığı kanıtlanmıştır. Doktorunuzdan sperme zarar vermeyen yağlar hakkında bilgi alın.

Alternatif tıp

Bitki ya da takviyelerin erkeklerde üremeyi artırmaya yararı olup olmadığı ya da ne kadar yararı olduğuna dair kanıtlar hala sınırlıdır. Çinko gibi bazı takviyeler, ancak vücutta eksik olduğunda yararlı olabilir.

Sperm sayısını ya da kalitesini artırmak için ümit vadeden takviyeler şunlardır:

• C vitamini
• Çinko
• Selenyum
• E vitamini
• B-12 vitamini
• Asya ginsengi

.

Herhangi bitkisel bir ilaç ya da takviye almadan önce doktorunuzla konuşun. Çünkü bazıları yüksek dozlarda alındığında zarar verebilir ve belli ilaçlarla alındığında sorunlara yol açabilir.

Kısırlıkla başa çıkma ve destek

Kısırlıkla başa çıkmak zor olabilir. Kısırlık, nedeni bilinmeyen bir sorundur. Ne kadar süreceğini ya da sonucun ne olacağını tahmin edemezsiniz. Kısırlık ille de sıkı çalışmayla çözülemeyebilir. Kısırlık sorunu olan bir çiftin yaşadığı duygusal sıkıntı önemlidir ve bu durumla başa çıkmak için yapılan planlar işe yarayabilir.

Duygusal sıkıntıları önlemek için plan yapmak.  

• Sınırlar koyun. Duygusal ve finansal açıdan ne kadar ve ne türde işlemin partneriniz ve sizin için uygun olduğuna önceden karar verin ve nihai bir limit belirleyin. Üremeyle ilgili tedaviler pahalı olabilir ve genellikle sigorta tarafından karşılanmaz. Başarılı bir hamilelik çoğunlukla tekrarlanan denemelere bağlıdır. Bazı çiftler tedaviye o kadar odaklanır ki, duygusal ve finansal olarak tükenene kadar üremeyle ilgili işlemlere devam eder.
• Diğer seçenekleri düşünün. Mümkün olduğu kadar çabuk sürede, evlat edinmek, bir vericiden sperm ya da yumurta sağlamak ya da çocuk sahibi olmaktan vazgeçmek gibi alternatifler belirleyin. Bu seçenekler tedaviler sırasında kaygıyı ve eğer hamilelik gerçekleşmezse, çaresizlik hissini azaltabilir.
• Duygularınız hakkında konuşun. Tedaviden önce ve sonra bu sürece katlanmanıza ve eğer tedavi başarısız olursa üzüntünüzü hafifletmeye yardımcı olacak destek gruplarını ya da danışmanlık servislerini bulun.

Tedavi sırasında duygusal stresi kontrol altında tutmak.

• Stres azaltıcı teknikleri uygulayın. Örneğin yoga, meditasyon ve masaj terapisi gibi.
• Danışmanlık hizmeti almayı düşünün. Gevşeme eğitimi ve stres yönetimi gibi yöntemlerin kullanıldığı bilişsel-davranışçı terapi gibi destekler, hamilelik oranlarının yüksekliğiyle ilişkilendirilmiştir.
• Kendinizi ifade edin. Suçluluk ve kızgınlık gibi duyguları içinizde tutmak yerine başkalarıyla iletişim kurun.
• Sevdiklerinizle temasta kalın. Partneriniz, aileniz ve arkadaşlarınızla konuşmak çok faydalı olabilir. En iyi destek genellikle sevdiklerinizden ve en yakınlarınızdan gelir.

Önleme

Önlemler

Erkekte kısırlığın birçok türünün önüne geçilemez. Ancak erkekte kısırlığa yol açtığı bilinen bazı etkenlerden kaçınabilirsiniz:

• Sigara içmeyin.
• Aşırı içkiden kaçının.
• Yasadışı uyuşturuculardan kaçının..
• Düşük kiloda kalmaya çalışın.
• Vasektomi yaptırmayın.
• Sıcaktan kaçının
• Stresi azaltın.