Tedavisi

Fibromiyalji Tedavileri

Konu fibromiyalji tedavileri olduğunda ağrıyı azaltmak ve uykuyu iyileştirmek için ilaçlar, alternatif tedaviler ve yaşam tarzı değişikliklerine başvurulabilir. Fibromiyalji uzmanınız, hastalığa eşlik eden ağrı, yorgunluk, depresyon ve anksiyeteyi dindirmek için size ağrı kesici ya da antidepresanlar reçete edebilir. Bunun yanı sıra doktorunuz, belirtilerinizi yönetebilmeniz  ve stresi azaltabilmeniz için fizik tedavi, nemli ısı, düzenli aerobik egzersizleri, gevşeme hareketleri önerebilir.

Fibromiyaljiyi iyileştiren ya da tedavi eden bir tek “tedavi” yoktur. Fibromiyalji belirtilerini en iyi şekilde; ilaç ve alternatif tedavileri ya da hayat tarzında yapacağınız değişikliklerini birlikte kullanan çok disiplinli bir yaklaşım iyileştiriyor görünmektedir.

Fibromiyalji ağrısı, artrit ağrısına benzer mi?

Fibromiyalji; artrit, bursit ve tendinitinkilere benzer belirtilere yol açabilir. Bundan dolayı bazı uzmanlar, fibromiyaljiyle artrit ve ilişkili bozuklukları aynı gruba dahil eder. Diğer hastalıklarla ilişkili ağrı, genellikle tek bir alanla sınırlıdır. Ancak fibromiyaljideki ağrı ve sertlik geniş alana yayılmış olabilir ayrıca derin kas ağrısı, sabah sertliği, ağrılı hassas noktalar oluşabilir. Bu durum da egzersiz yapmayı ve fiziksel olarak aktif olmayı zorlaştırır.

Fibromiyalji yorgunluğu nasıl tedavi edilebilir?

Derin kas ağrısının ve ağrılı hassas noktaların yanı sıra, yorgunluk fibromiyaljinin önemli belirtilerindendir ve gerçekten güçten düşürücü olabilir. Bu durumda sadece bitkin ve güçsüz hissetmezsiniz, yatak istirahati de yardımcı olmuyor görünebilir. Fibromiyalji olan kişilerin çoğu gece 8 ila 10 saat uyuduklarını ancak hiç uyumamış gibi hissettiklerini bildirir.

Bazı ilaçlar fibromiyaljiyle ilişkili yorgunluğu hafifletebilir. Bunun yanı sıra aerobik egzersizler yorgunluğu dindirmeye, ağrıyı azaltmaya, uyku kalitesini arttırmaya ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Egzersizin fibromiyalji belirtilerine faydası olur mu?

Sayısız çalışma, egzersizin fibromiyalji için en önemli tedavi yöntemlerinden biri olduğunu göstermiştir. Fibromiyaljisi olan kişilerin çoğu formda değildir. Bunun yanı sıra ağrılarının artacağından korktukları için egzersizden kaçınırlar. Yine de aerobik ve kondisyon geliştirme egzersizleri ağrıyı ve depresyonu azaltmaya yardımcı olur.

Düzenli egzersiz, vücuttaki doğal ağrı kesiciler olan ve ruh halini iyileştiren endorfin üretimini arttırır. Egzersize yavaş başlamak ve süresi ile şiddetini kademeli olarak arttırmak, fazla ağrı hissetmeksizin egzersizin faydalarından yararlanmanıza yardımcı olabilir.

Fizik tedavinin fibromiyaljiye nasıl faydası olur?

Fizik tedavi, fibromiyalji ağrısını ve sertliğini hafifletmeye yardımcı olabilir. Lisanslı bir fizik tedavi uzmanını düzenli olarak ziyaret etmek, egzersizin güvenilirliğini arttırabilir, gergin kasları rahatlatmaya yardımcı olabilir, vücut ve hareketleriniz hakkında size pek çok şey öğretebilir.

Fizik tedavi uzmanınız, uygun rahatlamayı sağlamanız için size ağrılı kasları doğru biçimde nasıl esneteceğinizi gösterir. Buna ilave olarak, fizik tedavinin yanı sıra hidroterapi (nemli ısı ve buz torbaları) kullanmak da ağrıyı oldukça azaltabilir.

Fizik tedavi, hastalığınızın kontrolünü tekrar ele almanıza imkan verebilir. Bunun nedeni kronik fonksiyon bozukluğu yerine hayat tarzı değişikliklerine odaklanabilmenizdir. Fizik tedavi uzmanınızın size yardımcı olması için gösterdiği doğru duruş, etkin kas fonksiyonuna izin verir. Bu yolla aşırı yorgunluk ve ağrıdan kurtulabilirsiniz.

Fibromiyalji belirtilerini hangi ilaçlar tedavi eder?

Konunun uzmanlarına göre, fibromiyalji belirtilerini iyileştirmek için, birinci basamak ilaçlar olarak antidepresanlar önerilir. Bu ilaçlar ağrı, yorgunluk, depresif ruh hali ve uyku bozuklukları gibi birçok belirtiyi hafifletebilir. Ancak bütün ağrıyı yok etmezler.

Bazı anti-konvülzan ilaçlar , ağrıyı azaltabilir ve bazı kişilerde günlük fonksiyonu artırabilir. İlaçların en yaygın yan etkisi hafif ila orta şiddette baş dönmesi ve uykusuzluktur. Ayrıca ilaçlar şişkinliğe ve kilo alımına da yol açabilir. Uzmanlar hastalara, ilaç kullanımının araç kullanma yeteneğini etkileyip etkilemeyeceği konusunu doktorları ile konuşmalarını tavsiye etmektedir.

Bazı antidepresanlar da, fibromiyalji tedavisi için kullanılabilir. Bu ilaçlar, serotinin ve noradrenalin geri alım engelleyicileri (SNRI’ler) olarak bilinen bir ilaç grubuna dahil olan antidepresanlardır. Fibromiyalji ve depresyonun yanı sıra ilaç genel anksiyete bozukluk ve yetişkinlerde diyabetik sinir ağrısının tedavisi için onaylanmıştır. En yaygın yan etkisi bulantı, ağız kuruluğu ve kabızlıktır. İnsomnia ve baş dönmesine de yol açabilir.

Doktorlar, fibromiyalji tedavisi için SNRI’ler olarak bilinen başka bir ilaç da önerebilirler. Fakat vücutta bazı antidepresanlarla aynı biçimde davransa da, bazı bu tip ilaçlar depresyonun tedavisinde kullanılmaz. Fibromiyaljinin tedavisi için kullanıldığında, bazı kişilerde ilacın ağrıyı azalttığı, fiziksel işlevi arttırdığı, fibromiyaljide genel bir iyileşme sağladığı gözlenmiştir. En yaygın yan etkisi bulantıdır. Diğer yan etkileri baş ağrısı, kabızlık, baş dönmesi ve insomniadır.

Dinlendirici uykuyu arttıran ilaçlar, fibromiyalji belirtilerinin tedavisinde yardımcı olabilir. Bunlar yatmadan önce alınan düşük dozlu amitiriptilin gibi antidepresan ilaçları içerir. Diğer uyku ilaçları, fibromiyaljisi olan kişiler için çok da faydalı değildir.

Özellikle ibuprofen ve naproxen gibi iltihap önleyici ilaçlar faydalı değildir, çünkü fibromiyaljide çok az iltihap vardır ya da hiç yoktur. Ancak, ağrıyı azaltma konusunda fibromiyalji ilaçlarından sağlanan faydayı arttırmak için yardımcı olabilirler. İltihap önleyici ilaçların mide bozulması ve mide kanaması gibi yan etkileri olabilir ve kan basıncını artırabilir.

Ağrı kesici asetaminofen de fibromiyalji tedavisinde faydalı olabilir ayrıca midede daha az sıkıntı yaratır. Yanı sıra, iltihap önleyici ilaçlardan daha az ilaç etkileşime neden olabilir. Ancak asetaminofen sadece önerildiğinde alınmalıdır. Çünkü çok fazla asetaminofen kullanımı karaciğer problemlerine yol açabilir.

Kas gevşeticiler de kas ağrısında, özellikle de yatmadan önce alındıklarında, rahatlamaya yol açabilir.

Romatizmalı hastalıklarla ilişkili iltihabı iyileştirmek için kullanılan steroidler, fibromiyalji hastalarında denenmiş ve belirtileri iyileştirmekte fayda sağladığı gözlenmiştir. Ancak steroidler, bazen diğer tedaviler işe yaramadığında kas spazmına (tetikleyici nokta) doğrudan enjekte edilerek kullanılabilir.

İlaç tedavisinin yanı sıra, bilişsel davranışçı terapi gibi diğer tedaviler de öz kontrol duygusunun geliştirilmesine yardımcı olabilir ve hastalık konusunda yarar sağlayabilir. Konuşma terapinizden, özellikle belirtileri yönetme ve onlarla baş etme konusundaki becerilerinizi geliştirebilecek yeni öz yönetim stratejilerini öğrenebilirsiniz.

Alternatif Tedaviler

Alternatif tedaviler fibromiyaljiye faydalı olabilir mi?

Eğer güçten düşürücü fibromiyalji ağrınız varsa, rahatsızlığınızı hafifletmek için alternatif tedavilerin etkinliğini merak edebilirsiniz. Kronik fibromiyalji ağrısı olan bazı kişiler, aşağıdakileri içeren alternatif tedavilerden fayda görebilirler:

  • Akupunktur. Bazı bulgular akupunkturun beyin kimyasallarını değiştirebileceğini ve ağrı toleransını arttırmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.
  • Kiropraktik.  Kiropraktik tedavi ağrı seviyelerini iyileştirebilir, bel ağrısını hafifletebilir, boyun ve belin hareket aralığını artırabilir.
  • Derin doku masajı. Derin doku masajı, kan dolaşımını uyarabilir ve kronik kas gerilimini hafifletebilir.
  • Nöromusküler masaj. Nöromüsküler masaj, kronik kas ya da miyofasiyel (yumuşak doku) ağrıyı azaltmak için akubası ve shiatsu gibi temel antik Doğu tedavi prensipleri ile klasik derin doku terapisini birleştirir.
  • Biofeedback. Uzmanlara göre, stresle ilişkili vücut tepkilerini ölçmek için elektronik biliminden yararlanan biofeedback (biyogeribildirim), stres tepkisini azaltmak ve kronik ağrıyı dindirmek için hastalara yardımcı olur.
  • Meditasyon. Çalışmalar, meditasyonun sükunet ve mutluluğu geliştirecek biçimde beyin dalgaları ürettiğini göstermiştir.
  • Bitkisel tedaviler. Bitkisel tedaviler ve fibromiyalji üzerine çok az çalışma olsa da, bazı hastalar ekinezya, karayılan otu, lavanta, meryemana dikeni ve B vitaminleri gibi bitkisel takviyeler ile uykularında iyileşme ve enerjilerinde artış olduğunu bildirmiştir. 
  • Doğal besin takviyeleri. Doğal besin takviyeleri ve fibromiyalji üzerine çalışmalar sınırlı olsa da, bazı hastalar 5-HTP, melatonin, St. John’s wort, L-carnitine, SAM-e ve prebiyotikler gibi reçetesiz doğal besin takviyeleri ile rahatladıklarını fark etmişlerdir.

.

Fibromiyaljisi olan kişiler için uzun vadeli tahminler nelerdir?

Pek çok hastalıkta olduğu gibi, fibromiyaljisi olan kişilerin de sık sık iyi ve kötü günleri olur. Düzenli egzersiz de dahil uygun fibromiyalji tedavisiyle çoğu kişi belirtilerinde iyileşme yaşarlar. Ancak ağrı, özellikle de hayat stresli olduğunda genellikle yeniden başlar. Zamanla bu ağrılı dönemleri dindirmede ve önlemede neyin yardımcı olacağını yaşayarak öğrenirsiniz.

Ağrılarına rağmen sosyal ve fiziksel bakımdan aktif kalmaya devam eden kişiler, en iyisini yaptıkları için sonuç alırlar.

 

 

Yrd Doç Dr SERDAR SARAÇ

Serdar Bey merhaba, 4-5 senedir ağrı yaşıyorum, 2 sene önce fibromiyalji tanısı konuldu ve bir kaç kez kuru iğne yapıldı. Okmeydanı E.A.H.'de teda... devamı