Gıda Hassasiyeti ve Alerjisi Yaratan Belli Başlı Baharatlar

Neredeyse bütün gıda alerjilerinde olduğu üzere, bir baharata alerjik reaksiyon da genelde birkaç belirtinin birleşimini kapsar. Bu belirtilerden bazıları kurdeşen, cildin ve boğazın şişmesi, döküntü, karın ağrısı, ishal, hazımsızlık, astım, kusma, dil, dudak ve/veya yüz kaşıntısı, aşırı düşük tansiyon, zor nefes alma, bilinç kaybı veya anafilaksi meydana gelen ciddi vakalarda ölümdür. Bu tür alerjiler nadirdir, bu alerjenlere ciddi reaksiyonlar daha da nadirdir. Ama her zaman en iyisi, gıda hassasiyeti veya alerjik reaksiyon yaratacak herhangi bir baharat veya gıdadan kaçınmaktır. Asıl sorun, gıda kurumlarınca onaylanmamış ot ve baharatları belirlemek, böylece tamamen gerekli malzemelere dikkati yoğunlaştırmak.

Alerji veya Gıda Hassasiyetine Yol Açabilecek Baharatlar

  • Anason: Anason içecek, şeker ve hamur işlerini tatlandırmakta yaygın kullanılır. Uzo, rakı, perno (Fransız rakısı) ve anizet (bir tür anasonlu likör) gibi içkilerin hepsini tatlandırmak için bu baharat kullanılır. Anason, Hint ve Ortadoğu mutfağında da oldukça yaygındır. Şampuan, diş macunu ve her gün kullandığımız başka sağlık ve güzellik gereçlerinde de yaygındır.
  • Köri: Bu baharat aslında baharatların ve başka içeriklerin bir karışımıdır, bu da alerjiye tam olarak neyin yol açtığını tespit etmeyi zorlaştırabilir. Onu içeren bütün gıdalardan kaçınmak alerjiyi önlemenin genelde en iyi yoludur.
  • Kırmızı biber: Kırmızı biber, ona karşı alerjiden mustarip olanlarda ciddi bir reaksiyon yaratabilir. Alerjik bir tepkiniz varsa en iyisi ondan tümüyle kaçınmaktır. Ama bunu yapmak zordur çünkü birçok çeşni, “baharat”,  doğal tatlandırıcılar ve doğal çeşniler etiketi altında kırmızı biber içerir. Çeşnili çerezlerin, özellikle üstünde barbekü soslarının içinde kırmızı biber bulunur. Dikkat etmenin en iyi yolu kırmızı renkli çeşnilerden kaçınmaktır çünkü renk genelde kırmızı biberden gelir (bu, baharatın başka bir kullanım şeklidir).
  • Rezene: Bu tatlandırıcı bazı gıdalar, sarı ve kahverengi gıda boyaları, parfümler, sabunlar, diş macunları ve oda spreylerinde bulunur. Rezeneye alerjisi olanların kereviz, havuç, dereotu ve anasona da alerjileri olması olasıdır.
  • Sarımsak: Sarımsağın hem taze hem pişmiş çeşitleri alerjik duruma yol açabilir. Bu, Frenk (yaprak) soğanı ve normal soğandan kaçınmak anlamına da gelebilir. Belirtiler hafif (kişi onu yiyebilir ama hafif belirtiler yaşar) ya da ciddi (bu durumda sarımsak ve onunla ilişkili gıdalardan tamamen kaçınmak gerekir) olabilir. Bu gıda alerjisi, kişinin maruz kalmasını önlemeyi epey zorlaştırır çünkü sarımsak binlerce gıdada bulunan bir malzemedir.
  • Kereviz tohumu: Bu bitki birçok çorbada, salata sosunda, et suyunda ve baharat karışımında bulunur.
  • Hardal: Hardal, alerjisi olanlarda özellikle anafilaksiye yol açabilir. Bunu aklınızda bulundurarak hardalı dikkatli kullanın ve küçük çocuklara herhangi bir şekilde vermekten kaçının.

Susam ve haşhaş gibi başka tohumlar da alerjiye neden olabilir.

Baharatlar aromatik özelliklere sahip olduğu için ciltle temas, doğrudan doku hasarıyla tahrişe neden olabilir. Baharatlar, Nikel alerjisi veya zehirli sarmaşık türü tepkiye benzeyen kontakt dermatite de neden olabilir. Genel olarak, baharat kaynaklı alerjiler yaygın değildir ve baharatlardan anafilaksi veya temel alerji belirtileri nadirdir. Bu ajanlara karşı test en iyi taze örneklerle yapılır ama bu, standart dışı bir işlemdir ve test, cildi tahriş ederek tahmini zorlaştırabilir. Baharat ajanlarından kaçınmak da biraz ürkütücü bir iştir, hele de mutfağımızdaki yaygın kullanımı göz önünde bulundurulursa…

Doç. Dr. Semih ÖZKAN

Perhiz-2gün Miktar-4ml Reaksiyon ph-8 Likefikasyon- >60 Viskozite-normal Görünüm-gri opak Sperm yoğunluğu- 42.000.000 Hızlı ileri hareketli- %0 Yavaş ... devamı