• İçindekiler
• Nedir
• Sebepleri
• Belirtileri
• Teşhisi
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı

Nedir

Göz Tembelliği (Ambliyopi)

Ambliyopi bir gözün diğerinden daha zayıf olduğu bir çocukluk hastalığıdır. Bu hastalıkta beyin görüntüleri daha güçlü olan gözden alır ve zayıf gözden gelen resimleri dikkate almaz. Yani çocuğunuz güçlü gözünü zayıf gözünden daha fazla kullanmaktadır. Eğer zayıf göz çalışmak zorunda kalmazsa, iyi bir görüş yeteneği geliştiremez. Bu durum zayıf gözün görüşünde kötüleşmeye neden olur.

Ambliyopi genellikle tek gözü etkiler.

Problem genelde yaşamın ilk 7 yılında ortaya çıkar. Çocuğunuz sadece tek gözünü kullandığını bile bilmeyebilir. Zayıf gözden gelen imajları ihmal etmek otomatik bir tepkidir. Çocuğunuzun bunu kontrol edemez.

Erkenden tedavi ambliyobiyi tersine çevirebilir. Tedavi başladığında çocuğunuz ne kadar küçükse, daha iyi bir görüşe sahip olma ihtimali o kadar fazladır.

Ambliyopiye bazen göz tembelliği de denir.

Sebepleri

Sebepler

Çocuğunuzun net, odaklı imgeler oluşturmasını veya bir ya da iki gözü normal bir şekilde kullanmasını önleyen her kondisyon ambliyopiye neden olabilir:

• Gözler aynı nesneye odaklanmıyor. Buna strabismus (şaşılık) denir. Şaşılıkta örneğin bir göz dosdoğru bakarken, öteki başka bir yöne bakabilir. Bu durum beyne iki farklı imaj gönderilmesine neden olur. Şaşılık olan çocukta beyin tek gözden gelen imajları almayı seçer.
• Çocuğunuzun bir gözü ötekine göre miyop veya hipermetroptur. Eğer gözlerden biri diğerinden daha net görüyorsa, beyin zayıf gözden gelen bulanık görüntüyü dikkate almaz.
• Bir sorunun uzun bir süre boyunca göze ışık girmesini engellemesi. Katarak gibi bir problem ambliyopiye neden olabilir. Bu tür problemler nadir, ama ciddidir. Erken yaşta tedavi olunmazsa, çocuğunuz sorunlu gözde hiçbir zaman normal görüşe dönemeyebilir.

Ailenizde başka birinde ambliyopi varsa, erken doğum veya zayıf doğum olmuşsa, çocuğunuzun riski artar.

Belirtileri

Belirtiler

Birçok vakada ambliyopi belirtiler göstermez. Fakat çocuğunuzda şunlar olabilir:

• Bir gözü gezebilir veya diğer gözle birlikte hareket etmeyebilir.
• Aynı yönde hareket etmeyen veya aynı noktaya odaklanmayan gözler.
• Tek göz kapandığı zaman ağlama ve şikayet.
• Bir şeye bakmak için gözünü kısma veya başını eyme.
• Göz kapağı düşmesi.

Teşhisi

Teşhis

Çocuğunuzun doktoru bir göz muayenesi yapar. Muayene çocuğunuzun gözlerden birinde görüşünün kötü olduğu sonucuna varırsa, diğer olası sebepler elendikten sonra ambliyopi teşhisi konur.

Doktorunuz teşhise yardımcı olması için belirtiler, görme problemi olan diğer aile üyeleri, çok zayıf doğma gibi diğer olası risk faktörleri, çocuğunuzun okuma, okulda tahtayı görme veya televizyon seyretme sorunları olup olmadığı hakkında sorular soracaktır.

Uzmanlar çocukların 5 yaşından önce, hatta bazı durumlarda daha da erken bir göz kontrolüne girmesini tavsiye ediyorlar. Eğer çocuğunuzun görmesi hakkında kaygılarınız varsa onu bir göz doktoruna götürün. Muayene için fazla erken diye bir şey yoktur.

Tedavisi

Tedavi

Ambliyopiyi tedavi etmek için çocuğunuza zayıf gözü kullandırtmak gerekir. Böylece zayıf göz güçlenmek zorunda kalır. Bu güçlendirme zamanla zayıf gözün görüşünü düzeltir.

Doktorunuz şunları önerebilir:

• Güçlü gözü bir göz bağıyla kapatmak.
• Güçlü gözü bir damla veya gözlükle bulanıklaştırmak.

Eğer ambliyopiye katarakt gibi başka bir sorun yol açıyorsa, bu sorunun da tedavi edilmesi gerekir.

En iyisi tedavinin 6 yaşından önce başlamasıdır. Her halükarda mutlaka çocuğun görüşünün tümüyle geliştiği 9 ila 10 yaşından önce başlamalıdır. Daha sonra yapılan tedavilerin başarı şansı azdır, bununla birlikte bazı durumlarda olumlu mesafe kat edilebilir. Ambliyopisi olup da tedavi görmeyen bir çocuğun görme gücü hayat boyunca kötü kalır. 

Tedavi sonunda çocuğu kontrol muayenelerine mutlaka götürün. Ambliyopi başarılı bir tedavinin ardından nüksedebilir.

Yaşam Tarzı

Çocuğunuza Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

Tedavi kulağa kolay gelir, ama gözlük veya göz bandı kullanma çocuğunuzu rahatsız edebilir. Çocuğunuza şu şekillerde yardımcı olabilirsiniz.

• Gözlüklerin ve göz bandının onun daha iyi görmesini sağlayacağını açıklayın.
• Çocuğunuzun arkadaşlarına, öğretmenlerine, eğitmenlerine ve diğerlerine göz problemini, bu problem için sizin ve çocuğunuzun yapması gereken şeyleri anlatıp yardım isteyin.
• Gözlüğü, göz damlasını veya göz bandını doktorun tarif ettiği gibi kullanın.
• Mümkünse çocuğunuzun göz bandını dekore edin. Doktorunuza danışın.
• Çocuğunuz göz bağı veya gözlük takarken boyama, logoyla bir şey yapma gibi eğlenceli şeyler yapın. Bunlar çocuğunuzun zayıf gözü kullanmasına yardım eder.