• İçindekiler
• Nedir
• Riskleri
• Türleri

Nedir

İdrar Kaçırma Ameliyatı

İdrar kaçırma cerrahisi, bir hacim artırıcının minimal invaziv enjeksiyonundan büyük cerrahi müdahalelere kadar çeşitli işlemler içerir. İdrar kaçırma için hangi cerrahi yöntemin sizin için iyi bir seçenek olabileceğini öğrenin.

Bazen stres tipi idrar kaçırma ya da aşırı aktif mesane belirtileri koruyucu tedaviye yanıt vermez. İdrar kaçırma belirgin şekilde hayatınızı etkiliyorsa, idrar kaçırma ameliyatı bir seçenek olabilir.

İdrar kaçırma ameliyatı genellikle sadece daha koruyucu yöntemlerin işe yaramadığı durumlarda düşünülür. İdrar kaçırma ameliyatı daha invazivdir ve diğer tedavilere göre yan hastalık riski daha yüksektir, ama aynı zamanda ağır vakalarda uzun vadeli bir çözüm sağlayabilir. Çoğu idrar kaçırma ameliyatı seçeneği stres tipi idrar kaçırma tedavisinde kullanılır. Ama düşük riskli cerrahi alternatifler, aynı zamanda aşırı aktif mesane olarak da bilinen sıkışma tipi idrar kaçırma (urge inkontinans) ve nonobstrüktif üriner retansiyon da dahil olmak üzere, diğer mesane sorunları için de mevcuttur.

Dikkat edilmesi gerekenler

İdrar kaçırma ameliyatını seçmeden önce, doğru bir teşhis alın. İdrar kaçırmanın farklı türleri farklı cerrahi yaklaşımlar gerektirir. Doktorunuz daha ileri tanısal testler için, sizi ürolog ya da ürojinekolog gibi idrar kaçırmayla ilgili bir uzmana sevk edebilir.

Eğer çocuk sahibi olmayı planlıyorsanız, doktorunuz size doğumu tamamlayıncaya dek ameliyatı ertelemenizi önerebilir. Hamileliğin baskısı ve mesane, rahim ve destekleyici dokularınızın dağılımı önceden yapışmış bir cerrahi düzeltmeyi eski haline geri getirebilir.

Ameliyat sadece hangi sorunu tedavi etmek için tasarlanmışsa onu düzeltebilir, bazı durumlarda idrar kaçırma sorununuzu iyileştirmeyecektir. Sözgelimi karma tip idrar kaçırma sorununuz varsa, stres tipi idrar kaçırma için yapılan ameliyat, sıkışma tipi idrar kaçırma için fayda sağlamayacaktır. Sıkışma tipi idrar kaçırma tedavisi için yapılan ameliyat sonrasında ilaç ve fizik tedavi gerekebilir. İdrar kaçırma zayıf veya bozuk sinir ve kaslardan kaynaklanır ve hasarı sadece ameliyatla giderebilirsiniz. Bu ameliyat hasarlı sinirler ve kasları eski haline getiremez.

Riskleri

Riskler

Herhangi bir cerrahi işlem gibi, stres tipi idrar kaçırma ameliyatı da riskleri ve olası yan etkileriyle birlikte gelir. Örneğin, ameliyatın kendisi aşağıdakiler gibi üriner ve genital sorunlara neden olabilir:

• İdrar yapmada zorluk ve mesanede idrar kalması (idrar retansiyonu), bu genellikle geçici bir durumdur.
• Aşırı aktif mesane, bu sıkışma tipi idrar kaçırmaya neden olabilir.
• Pelvik organ prolapsusu (rahim, idrar torbası ve ince/kalın bağırsak sarkması)
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Zor veya ağrılı cinsel ilişki

Farklı tipteki ameliyatların risklerini anlamak için doktorunuzla konuşun.

Türleri

Stres tipi idrar kaçırma ameliyatı

Stres tipi idrar kaçırma tedavisi için birçok yöntem geliştirilmiştir. Çoğu cerrahi işlem iki ana kategoriye ayrılır: Askı ameliyatı ve mesane boynu süspansiyonu ameliyatı.

Askı ameliyatı

Askı ameliyatı (stres tipi idrar kaçırma tedavisinde en çok kullanılan ameliyat) vücudunuzun dokularından ya da sentetik bir maddeden yapılan şeritler ya da ağ kullanılarak, mesane boynu ve mesaneden idrar taşıyan tüp etrafında bir pelvik askı ya da hamak oluşturulma işlemidir. Özellikle öksürük veya hapşırma sırasında askı üretrayı kapalı tutmak için destek sağlar. Askıların etkinliği genellikle yüksek oranlardadır ve yan hastalık riski düşüktür. Askı kategorileri şunlardır:

• Gerilimsiz askılar

Sentetik bir şerit örgüsünden yapılan gerilimsiz askıyı takmak için hiçbir dikiş kullanılmaz. Bunun yerine askıyı başlangıçta dokunun kendisi yerinde tutar. Sonunda hareketini engellemek için örgü etrafında yara dokusu oluşur. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), aşınma, enfeksiyon ve ağrı gibi cerrahi örgüden kaynaklanan bazı nadir yan etkiler bildirir.

Gerilimsiz askı kategorisi içinde iki yaklaşım vardır: Retropubik ya da suprapubik olarak bilinen yaklaşım ve transobturator yaklaşım.

Retropubik işlem için, üretranın hemen altında vajina içine küçük bir kesik açılır, sonra kasık kemiği üzerinde de iki açıklık yapılır. Bu açıklıklar sadece bir iğnenin geçebileceği büyüklüktedir. Cerrah askıyı vücudun içine yerleştirmek için askıyı tutan bir iğne kullanır. Askıyı yerinde tutmak için dikişe gerek yoktur, yine de vajinal kesikleri kapatmak için birkaç emilebilir dikiş atılabilir ve iğne civarı cilt tutkalı ya da süturla kapatılabilir.

Daha yeni olan transobturator yaklaşım retropubik yaklaşımdan küçük bir farklılık içerir. Burada cerrah, benzer bir vajinal kesi kullanır, ancak askı kolları kasık kemiği ve mesane arasından geçmez. Bu yaklaşım üretra ve mesane yaralanması riskini azaltır. İğne, labia (genital dudaklar) yanından girer ve üretra altından geçirilir. Retropubik yaklaşımda olduğu gibi, askıyı yerinde tutmak için dikişe gerek yoktur ve iğne bölgesi cilt tutkalıyla kapatılabilir. Bu yöntem ümit verici sonuçlar gösteriyor ve giderek popülerlik kazanıyor, ama elde edilen sonuçların yeterliliği için uzun ömürlü bir çalışmalar gerekiyor.

• ·         Ayarlanabilir askılar

Cerrah askıyı yerleştirmek için, karın bölgesi ve vajinaya küçük kesikler açar. Askı yerleştirildikten sonra kişi uyanıkken, doktor askının gerginliğini test eder ve kişinin ihtiyaçlarına göre ayarlar. Ayarlamalar aylar ya da yıllar sonra da devam edilebilir ve ayarlanabilir bölüme erişmek için sadece lokal anestezi gerektirir. Zamanla ayarlanabilir askıların ne kadar etkili olduğunu belirlemek için daha uzun çalışmalar gereklidir.

• ·         Geleneksel askılar

Cerrah askıyı bir vajinal kesiden sokar ve mesane boynu civarına getirir. Askının yapımında sentetik bir malzeme, bazen kendi dokunuz veya hayvan dokusu kullanılabilir. Cerrah, askının uçlarını karın bölgesinden açılan küçük bir kesiden pelvik dokuya (fasya) ya da doğru gerginliği elde etmek için, karın duvarına dikişlerle tutturur. Geleneksel askılar bazen daha büyük bir kesi ve hastanede bir gün kalmayı gerektirir. Ayrıca çoğu kadının, ameliyat sonrası mesane iyileşene kadar geçici kateter kullanması gerekir.

Hayvanlar ya da kadavralardan alınan doğal askı malzemeleri, sizin kendi vücudunuzdan alınan doğal malzeme ya da sentetik malzemeler kadar etkin değildir, çünkü vücut hayvan ya da kadavra malzemesini emmeye eğilimlidir.

Askı işlemleri, retropubik mesane boynu süspansiyonu işlemlerinden daha az zaman alır ve daha az invaziv oldukları için, bazen lokal anestezi altında ve ayakta tedavi bazında yapılabilir. Ayrıca, kullanılan aletler nedeniyle, gerilimsiz askı mesane boynunda daha az cerrahi müdahale gerektirir.

Gerilimsiz askılar için iyileşme süresi değişir. Doktorlar, normal aktivitelere dönmeden önce 2 ila 6 hafta iyileşme süresi öngörebilir.

 Mesane boynu süspansiyonu

Bu yöntem idrar yolu (üretra) ve mesane boynuna (mesanenin üretraya bağlandığı ve kasların kalınlaştığı bölge) destek sağlamak için tasarlanmıştır.

Bu işlem için karnınızın alt kısmında 7-13 santim kadar kesi yapılır. Bu kesi yoluyla, doktorunuz mesane boynunuzun yanındaki dokuya dikişleri (sütür) yerleştirir ve dikişi kasık kemiği yanındaki bağ dokuyla (Burch prosedürü) ya da kasık kemiğinin kendi kıkırdağıyla (Marshall-Marchetti-Krantz prosedürü) sağlamlaştırır. Bu, üretra ve mesane boynuna güçlendirici etki yaparak sarkmalarını engeller.

Bu yöntemin kötü tarafı bir karın kesiği içermesidir. Bu ameliyat genel veya spinal anestezi altında yapılabilir, genellikle yaklaşık bir saat sürer. İyileşme yaklaşık altı hafta sürer ve idrarınız normal hale gelene kadar bir kateter kullanmanız gerekebilir.

Hacim artırıcı ajanlar

Hacim artırıcı maddeler, üretrayı kapalı tutmak ve idrar sızıntısını azaltmak için üretrayı çevreleyen dokular içine enjekte edilen, kollajen benzeri maddelerdir.

İşlem genellikle bir doktor muayenehanesinde yapılır, bölgesel anestezi gerektirir ve yaklaşık beş dakika sürer. İşlemin olumsuz yanı çoğu hacim artırıcı maddenin zamanla etkinliğini kaybetmesi ve enjeksiyonların genellikle her altı ila 18 ayda bir tekrar edilmesi gerekliliğidir. Yeni hacim artırıcı malzemelerin yanı sıra, enjeksiyon işlemini daha kolay ve etkin hale getirmek için yeni yollar geliştiriliyor.

Hacim artırıcı maddelerin standart enjeksiyon yöntemi, bir sistoskop (cerrahın üretral bölgeyi görmesini sağlayan, tüpe benzeyen, ince bir alet) yardımıyla farklı noktalardan girilen iğneler aracılığıyla gerçekleştirilir.

Hacim artırıcı ajan olarak kullanılan malzemeler şunlardır:

• ·         Kollajen

Kollajen insan ve hayvanların bağ doku, kemik ve kıkırdak dokularında bulunan doğal ipliksi bir proteindir. Kollajen bazı kişilerde alerjik bir reaksiyonu tetikleyebilir. Bu nedenle, doktorunuzun sizde bir reaksiyon olup olmadığını görmek için işlemi gerçekleştirmeden önce bir cilt testi yapması gerekir. Kolajen vücudunuzun içinde zamanla bozulma eğilimindedir. Çoğunlukla, birkaç kez enjeksiyonun tekrarı gerekir.

• ·         Karbon kaplı zirkonyum tanecikleri

Karbon kaplı zirkonyum tanecikleri alerjik olmayan maddelerdir, bir alerjik reaksiyon riski taşımazlar. Şimdiye kadar, karbon kaplı zirkonyum taneciklerinin kolajen kadar etkili olduğu görülmüştür. Bilim insanları bu hacim artırıcı ajanın kollajenden daha uzun ömürlü olacağını ve daha az enjeksiyon tekrarı gerektireceğini umuyor.

• ·         Enjekte edilebilir implant

Yaygın kullanılan bu sentetik malzeme vücuda enjekte edilebilir ve kalıcı olarak yerleştirilebilir. Kolajen enjeksiyonlarına benzer fakat daha dayanıklı olabilir. Alerjik deri testleri gerekli değildir.

Bir malzeme mutlaka diğerinden daha iyi değildir. Birini denediğinizde faydasız gibi görünüyorsa, doktorunuz başka bir malzeme denemeyi önerebilir.

Aşırı aktif mesane ameliyatı

Aşırı aktif mesane ameliyatı bir sinir stimülasyon cihazı nakli ya da mesane kapasitesini artırmak şeklinde yapılabilir.

Sakral sinir uyarımı

Sakral sinir uyarımı, aşırı aktif mesaneden beyne gönderilen, idrara çıkma gerekliliğini bildiren mesajları engeller. Sakral sinir uyarımı idrar yapmayı kontrol eden sinirlere sürekli küçük elektriksel uyarılar göndererek çalışır. Uyarılar cerrahi olarak genellikle kalçanızda derinin altına yerleştirilen, küçük, kalp pili gibi çalışan bir cihaz tarafından oluşturulur. Uyarıcı denilen bu cihaza bağlı, derinizin altından geçen, ince, elektrot uçlu bir kablo, bu uyarıları sakral sinire götürür.

Sakral sinir uyarımı herkeste işe yaramadığından, bağlı olan tel küçük bir cerrahi işlemle derinizin altına yerleştirildikten sonra, bunu öncelikle dışarıdan takılı olarak deneyebilirsiniz.  Eğer uyarıcı belirtilerinizi önemli derecede düzeltiyorsa, vücut içine nakil yapılabilir.

Uyarıcıyı nakletmek için yapılan ameliyat lokal anestezi ve hafif bir sedasyon altında ameliyathanede ayakta yapılabilen bir işlemdir. Kesileriniz iyileşirken üç hafta veya daha fazla bir süre aktivitelerinizi kısıtlamanız tavsiye edilebilir. Uyarıcı bir kez yerleştirildikten sonra birkaç yıl boyunca işlevini sürdürebilir. Bundan sonra, bir ayakta tedavi işlemiyle yenisiyle değiştirilebilir. Doktorunuz, uyarılma düzeyini elde taşınabilen bir programlayıcıyla ayarlayabilir ve ayrıca sizde de bu ayarlamalar için bir kontrol cihazı bulunur. Uyarım ağrıya yol açmaz ve tedavi edilmesi zor olan sıkışma tipi idrar kaçırma ya da taşma tipi idrar kaçırma yaşayan hastaların yarısından fazlasını, başarılı bir şekilde tedavi edebilir ya da iyileştirebilir. Cihaz istendiği zaman çıkarılabilir.

Mesane büyütme

Mesane büyütme mesanenin boyutunu artırmak için kullanılan bir yöntemdir. İşlem karından yapılan karmaşık ve büyük ameliyat gerektirir. Karnınızda bir kesik açılır ve mesanenizin üstünde de bir açıklık oluşturulur. Doktorunuz daha sonra genellikle bağırsak ya da midenizden bir doku şeridi alır ve mesane açıklığı üzerine iliştirir. Eklenen bu doku yaması mesanenizin boyutunu artırır. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ve birkaç saat sürebilir.

İyileşme sürecinde genellikle tekrar yeme ve içmeye başlayıncaya kadar hastanede kalmanız gerekir. Normal programınıza dönmeniz için hastaneden ayrıldıktan sonra genellikle birkaç hafta geçmesi gerekir. Birçok kişinin, özellikle altta yatan bir sinir hasarı olanların, işlemden sonra ömür boyu bir kateter kullanması gerekir.

Mesane büyütme her zaman idrar kaçırmayı tedavi etmez, enfeksiyon ve kronik ishal gibi ciddi yan hastalıklara neden olabilir. Nadir gelişen fakat olası iki ciddi yan hastalık, mesanenin kendiliğinden delinmesi ve mesane kanseridir.

Botoks enjeksiyonu

Botoks enjeksiyonu şu anda üzerinde çalışılan bir başka tedavi yöntemidir. Bu yöntemle, kişinin uyuşturulmuş olan mesane kası içine botoks enjekte edilir. Bunun genellikle altı ile dokuz ay içinde tekrar edilmesi gerekir.

Bir seferde bir adım

İdrar kaçırma için etkili bir çözüm bulmak zaman alabilir ve yol boyunca birkaç adım gerektirebilir. Eğer belirli bir tedavi yaklaşımı sizde işe yaramıyorsa, sorunun başka bir çözümü olup olmadığını doktorunuza sorun.