• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

İğne Biyopsisi

İğne biyopsisi, laboratuar testi için vücudunuzdan hücre örnekleri alınması işlemidir. Yaygın iğne biyopsisi işlemleri, ince iğne ile çekmeyi ve ‘core needle biyopsisi’ olarak adlandırılan bir parça doku alınmasını kapsar. İğne biyopsisi kaslar, kemikler ile akciğer, karaciğer gibi organlardan doku ya da sıvı örneği alınması için kullanılır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Doktorunuz bir sağlık sorununuzun teşhisine yardımcı olması için, bir hastalık ya da sorunun varlığını bertaraf etmek için iğne biyopsisi önerebilir. İğne biyopsisi ayrıca, bir tedavinin gelişimini takip etmek için de yapılabilir.

İğne biyopsisindeki örnekler, doktorunuzun, aşağıdaki sorunlara neyin sebep olduğunu belirlemesine yardım eder:

• Bir kitle veya şişlik. İğne biyopsisi şişkinlik ya da kitlelerin kist, enfeksiyon, iyi huylu tümör ya da kanser olduğunu ortaya çıkarabilir.
• Enfeksiyon. İğne biyopsisiyle yapılan analizler doktorunuza, enfeksiyona hangi mikropların sebep olduğunu belirlemede yardım eder, böylelikle de en etkin ilaçlar kullanılabilir
• Enflamasyon. İğne biyopsisi örneklerine yakından bakmak, enflamasyona neyin neden olduğunu ortaya çıkarmaya ve ne tür hücrelerin süreçte rol oynadığını belirlemeye yardım eder.

İğne biyopsisinden önce, ayrıca bilgisayarlı tomografi görüntülemesi (computerized tomography-CT), ultrason gibi görüntüleme testleri de yaptırabilirsiniz. Bazen bu testler, biyopsi yapılan alanın yerini daha kesin belirlemek için, iğne biyopsisi işlemi sırasında da kullanılır.

Riskler

Riskler

İğne biyopsisi, iğnenin batırıldığı bölgede bir miktar kanama ve enfeksiyon riski taşır. İğne biyopsisinden sonra hafif acı beklenebilir ancak bu reçetesiz ya da reçeteli ağrı kesici ilaçlarla kontrol edilebilir.

Eğer şunları yaşıyorsanız doktorunuzu arayın:

• Ateş
• Biyopsi bölgenizde kötüleşen ağrı ya da ilaçların fayda etmediği ağrılar
• Biyopsi bölgesinde şişme
• Biyopsi bölgesinden akıntı gelmesi
• Basınç ya da bandajla durdurulamayan kanama

Eğer şunları yaşıyorsanız acil olarak tıbbi yardıma başvurun:

• Baş dönmesi veya bayılma
• Yutmada zorlanma
• Nefes darlığı
• Bacaklarınızda zayıflama ya da uyuşma

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

İğne biyopsisi işlemlerinin çoğunluğunda, sizin tarafınızdan bir hazırlık yapılması gerekmez. Ancak sizden kan sulandırıcı ilaçları kesmeniz istenebilir; warfarin ya da aspirinin, biyopsinizden bir gün önce kesilmesi gerekir. Vücudunuzun neresinden biyopsi alınacağına bağlı olarak doktorunuz, işlem öncesinde hiçbir şey yememenizi ya da içmemenizi isteyebilir. Doktorunuza sizin için hangisinin uygulanacağını sorun.

Sakinleşme ya da genel anesteziye hazırlık

Belli vakalarda biyopsi öncesinde, damardan (intravenous-IV) sakinleştirici ya da genel anestezi alabilirsiniz. Eğer durum buysa, doktorunuz işleminizden bir gün önce perhize başlamanızı isteyebilir. Eğer kullandığınız bir ilaç varsa, anesteziye girmeden önce bunları kesmeniz gerekebileceğinden, doktorunuza kullandığınız ilaçları söyleyin.

Eğer iğne biyopsiniz damardan sakinleştirici verilerek ya da genel anestezi altında yapıldıysa, hemen işinize dönmeniz mümkün olmayacaktır. Sorumluluklarınıza bağlı olarak 24 saat içinde işinize dönebilirsiniz. Doktorunuza işe geri dönmenin ne zaman güvenli olacağını sorun.

Biyopsi sonrası için organizasyon yapın ya da arkadaşlarınızdan veya ailenizden yardım isteyin:

• Sizi eve götürmek için
• Sizinle birlikte 24 saat kalması için
• Ev işlerinde bir-iki gün süresince yardım etmesi için

Neler Yaşayacaksınız

Neler Bekleyebilirsiniz?

İğne biyopsisi sırasında

Size sağlık hizmeti veren ekip sizi uygun bir pozisyona getirerek, iğnenin gireceği bölgeye doktorun kolayca ulaşmasını sağlayacaktır. Bir masa üstüne düz şekilde yatmanız da istenebilir.

Belli vakalarda bilgisayarlı tomografi görüntülemesi ya da ultrason gibi görüntüleme işlemleri de yapılabilir. Bunlar, doktorunuzun hedef bölgeyi görmesine ve işlemi en iyi şekilde planlamasına olanak sağlar. Görüntüleme işlemleri bazen iğne biyopsisi öncesinde ve bazen de biyopsi sırasında uygulanır. Eğer yapılacaksa, ne tür görüntüleme testine gireceğiniz, vücudunuzun hangi bölgesinde biyopsi yapılacağına bağlıdır.

Size sağlık hizmeti veren ekip, vücudunuzun iğnenin gireceği o bölgesini temizleyecektir. Cildinize anestezi enjekte edilerek o bölge etrafının uyuşması sağlanabilir. Bazı durumlarda damardan sakinleştirici ya da işlem sırasında sizi rahatlatacak ilaçlar alabilirsiniz. Bazen genel anestezi de iğne biyopsisi sırasında kullanılabilinir. Eğer durum böyleyse damarınızdan, sizi rahatlatacak ve uykulu duruma getirecek ilaçlar alacaksınız.

İğne biyopsisi sırasında doktor, bir iğneyi derinizin içerisinde, sorunlu bölgenin içine doğru yönlendirir. O bölgeden hücre örnekleri toplanır ve iğne geri çekilir. Bu işlem yeterli hücre toplanana kadar birkaç sefer devam edebilir.

Yaygın biyopsi teknikleri şunlardır:

• İnce iğne çekimi. Bu türdeki iğne biyopsisinde, vücuttan hücreleri çekmek için ince, içi boş bir iğne kullanır. İnce iğne çekimi genellikle tam doku örneğinden çok, sadece tek tek hücrelere gereksinim duyulduğu kitle ya da şişkinliklerde kullanılır.
• Core needle biyopsi (çekirdek iğne biyopsisi). Bu tip iğne biyopsisinde, ince iğne çekiminde kullanılandan çok daha geniş bir iğne kullanılır. Çekirdek iğne biyopsisi sırasında kullanılan iğne, içi boş bir tüptür ve doktorun, test için bir parça doku almasına olanak sağlar. Alınan bu doku parçası, doktorunuzun örnek içindeki hücreleri tek tek incelemesini olduğu kadar, doku içindeki hücrelerin nasıl düzenlendiğini görmesini de mümkün kılar.

İğne biyopsisiniz sırasında, o bölgede basınç duymak gibi hafif rahatsızlıklar yaşayabilirsiniz.

İğne biyopsisi sonrası

Doktorunuz analiz için yeterli hücre topladığında, iğne biyopsisi işleminiz tamamlanır. Biyopsi örnekleriniz analiz için laboratuara gönderilir. Sonuçlar bir ya da iki gün içerisinde çıkabilir ancak, daha teknik testler daha fazla zaman gerektirebilir. Doktorunuza ne kadar beklemeniz gerektiğini sorun.

Size sağlık hizmeti veren ekip, iğnenin girdiği yerin üzerine bandaj uygulayabilir. Kanamayı en aza indirmek için sizden bandajın üzerine bir süre basınç uygulamanız istenebilir.

Çoğu durumda iğne biyopsisi tamamlandığında gidebilirsiniz. Hemen gidip gidemeyeceğiniz ya da gözlem için kalmanız gerekip gerekmediği, biyopsinin vücudunuzun hangi bölgesinde yapıldığına bağlıdır. Bazı durumlarda da sağlık hizmeti veren ekip, sizi birkaç saat gözlemek ve biyopsinizden kaynaklı komplikasyonunuz olmadığından emin olmak isteyebilir. Eğer damardan sakinleştirici ya da genel anestezi almışsanız, ilacın etkisi geçene kadar gevşemeniz için rahat bir yere alınacaksınız.

Günün kalanında hiçbir şey yapmamayı planlayın. İğne biyopsisi yapılan bölgeyi koruyun ve üzerine konulan bandajı size söylendiği gibi kaldırmayın. Biyopsi yapılan bölgede hafif ağrı ya da rahatsızlık hissedebilirsiniz, ama bu bir ya da iki gün içerisinde kaybolacaktır. Asetaminophen gibi aspirin olmayan ağrı kesiciler, ağrınızı azaltmaya yardım edebilir. Aspirin ve ibuprofen, naproksen sodyum gibi steroid olmayan anti-iltihabi ilaçlar (NSAIDler), kanama riskini arttırabileceğinden bunlardan uzak durun.

Sonuçlar

Sonuçlar

Hastalık belirtileri için, hücre ve doku örneklerini inceleme alanında uzmanlaşmış doktorlar olan patologlar, laboratuarda biyopsi örneğiniz üzerinde çalışacaklar ve bir teşhis koyacaklardır. Patologlar, doktorlar için bir patoloji raporu hazırlarlar. Doktorunuz bu raporu aldığında, sonuçtan haberdar olmanız için sizinle bağlantıya geçecektir.

Doktorunuzdan patoloji raporunun bir kopyasını isteyebilirsiniz. Patoloji raporları genellikle teknik terimlerle doludur, bu nedenle sizinle birlikte doktorunuzun raporu değerlendirmesini daha yararlı bulabilirsiniz.

Patoloji raporunuz şunları içerir:

• Sağlık geçmişiniz hakkında bilgi. Bir patoloji raporu, sağlık geçmişinizin değerlendirilmesini ve doktorunuzun iğne biyopsisi yapılmasını tavsiye etmesine neden olan belirti ya da semptomları içerir.
• Biyopsi örneğinin tanımlanması. Patoloji raporunun bu bölümü, bazen ‘büyük tanım’ olarak adlandırılır ve biyopsi örneğini genel olarak tarif eder. Örneğin; iğne biyopsisi işlemi ile toplanan dokuların ya da sıvının renk ve yoğunluğunu açıklayabilir. Ya da laboratuar analizine kaç tane parça gönderildiğini söyleyebilir.
• Hücrelerin tanımlanması. Patoloji raporunun bu bölümü, hücrelerin mikroskop altında nasıl göründüğünü tanımlayabilir. Bu bölüm, kaç hücre ve ne tür hücreler göründüğünü de kapsar. Ayrıca teşhis için daha fazla bilgi toplamak amacıyla hücrelerin çalışılmasında kullanılan özel boyalar hakkında bilgiler ile, uygulanabilecek en iyi tedavi de bu bölümde yer alabilir.
• Patoloğun teşhisi. Patoloji raporunun bu bölümü, patologun teşhisini listeler, diğer başka testlerin tavsiye edilip edilmediği gibi yorumları içerir.

İğne biyopsisinin sonuçları, tıbbi bakımınızdaki bir sonraki adımı belirleyecektir. Sonuçların sizin için ne anlama geldiğini doktorunuza sorun.