• İçindekiler
• Nedir
• Hassasiyet Artışı
• Risk Faktörleri
• Sıcak Çarpması
• Tedbirler

Nedir

Geniş ilaç yelpazesi bir kişinin güneşe karşı hassasiyetini artırabilir ve kötü ve ciddi bir durum olan sıcak çarpması ihtimalini de yükseltebilir.

İlaç etkileşimi denildiğinde insanların aklına, bir ilacın başka bir ilacı etkilemesi, üzümün iltihap giderici ilaçlarla etkileşime girmesi, kalp ve mide ilaçlarına bazı katkılarda bulunmasında olduğu gibi bazı gıda maddelerinin belli ilaçların etkisini artırması veya azaltması gelir.

Ama ilaçların etkileri reçetelerinde yazıldıklarından daha fazlası olabilir. İlaçlar, vücuttaki belli süreçlerle etkileşime girdiklerinde istenmedik ciddi yan etkiler meydana getirebilir. Önemli bir etkileşim, vücudun güneş ışığı ve ısısına karşı hassasiyeti üzerindedir.

Hassasiyet Artışı

İlaç Etkileşimi Güneş Işığına Hassasiyeti (Fotosensetivite) Artırır

Doktorlar insanları yıllardır aşırı güneş ışığına maruz kalmakla kanser arasındaki ilişki hakkında ikaz ederler. Şimdi hastalar aşırı güneş yanığı, cildin tahriş olması ya da güneş ışığına maruz kalma nedeniyle oluşan kızarıklıkların belli ilaç gruplarıyla ilişkisi konusunda ikaz edilir.

Fotosensetivite belirtileri güneş yanığıyla benzerlik gösterir. Başlangıçtaki belirti yanma veya sızlama hissidir, bunu da kırmızılıklar takip eder. Daha şiddetli vakalarda deri şişer veya kabarır, ardından da soyulur. Her ne kadar ilk ilaç dozundan ve güneş ışığına ilk çıkıştan sonra belirtiler hemen görülmeyebilirse de ilerleyen zamanlarda vücut, güneş ışığına maruz kalıp da daha hassas hale geldikçe reaksiyon süresi de hızlanır.

Risk Faktörleri

Aşağıdaki Durumlarda İlaç Alınması Güneş Işığına Karşı Hassasiyeti Artırabilir.

• Akne ve yaşlanma geciktirici cilt ürünleri
• Alerji
• Kireçlenme
• Bakteri enfeksiyonu
• Kanser
• Depresyon
• Diyabet
• Kalp ritim bozukluğu
• Yüksek kan basıncı (yüksek tansiyon)
• Mide bulantısı ve kusma
• Ağrı ve ateş
• Sedef Hastalığı

Sıcak Çarpması

İlaç Etkileşimi Sıcak Çarpması Riskini Artırır

Sıcak çarpması sıcağa bağlı ciddi, hatta bazen ölümcül olabilen bir hastalıktır. Bu hastalık vücudun ısıyı kontrol eden sisteminin çalışmamaya başlaması ve vücut sıcaklığının 40°C ve daha üstünde olduğu zamanlarda meydana gelir. Sıcak çarpması sıklıkla sıcak havayla ilişkili olsa da, çelik sanayinde olduğu gibi yüksek sıcaklıkta üretim yapılan iş kollarında da bir risk olarak karşımıza çıkar. Yaşlılar daha az terlediklerinden, daha büyük bir risk altındadır.

Susama hissini azaltarak, terleme kabiliyetine etki ederek veya ısı algılama seviyesini yukarı çekerek vücudun su tutma yetisi ve ısıya verdiği tepkiyi etkileyen ilaç tedavilerinin sıcaklıkla bir araya gelmesi sıcak çarpması riskini artırır.

Aşağıdaki durumlarda ilaç almak sıcak çarpması riskini artırır:

• Alerji
• Depresyon
• Yüksek kan basıncı
• Hassas bağırsak sendromu
• Mide bulantısı ve kusma
• Aşırı aktif mesane
• Parkinson hastalığı
• Psikiyatrik rahatsızlık
• Mide ülseri

Başka ilaçlar da riski artırır. Amfetamin ve kokain gibi uyarıcılar vücudun kendini soğutmasını zorlaştırarak ısı üretimini artırırken, reçetesiz idrar söktürücüler vücuttaki sodyum ve suyu azaltarak su kaybına (dehidrasyon) neden olur.

Tüketici raporlarında güneş hassasiyetini ve ısı reaksiyonunu artıran ilaçların markaları ve tanıtım yazılarının listesi bulunur. Emin olmak için bir sağlık uzmanı ya da eczacıyla konuşun, yan etkiler ve etkileşim konusunda daima ilaçla birlikte gelen kullanım bilgilerini mutlaka okuyun.

Tedbirler

Güneş Işığı ve Isısına Aşırı Maruz Kalmaya Karşı Tedbirler Alın

Bazı ilaçların alınması güneş yanığı, cilt tahrişi ve sıcak çarpması riskini artırsa da herkes güneş ışığı ve ısısına karşı tedbir almalıdır.

Güneş ışığına fazla maruz kalmaktan kaçınmak için: Saat 10 ile 14 arasında güneş ışığına doğrudan çıkmayın. Koruyucu kıyafet giyin, şapka takın, 30 ve üzeri faktörlü güneş kremi sık sık kullanın.

Sıcak çarpması riskini azaltmak için: Gün boyunca bol su için, fazla hareket etmeyin, bol istirahat edin ve risklerin farkında olun.