İnkontinans Nedir?

Üriner inkontinans ya da mesanenin kontrol kaybı, engelleyici bir hastalıktır. İşten egzersize ya da sosyal hayatınıza her şeyi etkileyebilen bir kazanın ne zaman ve nerede olacağını asla bilemezsiniz. Üriner inkontinans her iki cinsiyeti etkilese de kadınlarda iki kat daha yaygındır. Araştırmalar yaşlı kadınların yarısında bazı inkontinans türleri görüldüğünü ileri sürmektedir.

Stres İnkontinansı: Belirtileri

İnkontinansın başlıca belirtisi beklenmedik idrar kaçırmalarıdır. Ne zaman ve nasıl olacağı ise inkontinansın türüne bağlıdır. Eğer gülerken, aksırırken, öksürürken, koşarken veya ağır kaldırırken bir parça bile idrar kaçırıyorsanız stres inkontinansınız olabilir. Bu genç kadınlarda en yaygın mesane kontrol problemidir.

Stres İnkontinansı: Nedenleri

Stres inkontinansı, mesaneyi destekleyen kaslar ve dokuların zayıflaması sonucu gelişir. Mesanede basınç arttığında ve sfinkter kaslar kapalı kalmadığında sızıntı gelişir. Öksürme ya da gülme gibi hareketler idrar kaçırmaya neden olabilir. Bu kasların güç kaybetmesinin birkaç nedeni vardır: kilo alımı, spor yaralanmaları, hamilelik ya da vajinal doğum nedeniyle gerilebilirler.

Acil İdrar Tutamama (Urge inkontinans): Belirtileri

Eğer sık sık aşırı idrara çıkma ihtiyacı duyuyorsanız ancak zamanında tuvalete yetişemiyorsanız urge inkontinans olabilir. Ani idrara çıkma isteği akan sudan, bir içeceği yudumlamaktan tetiklenebileceği gibi hiç bir sebep olmaksızın da gelişebilir. Bu inkontinans türünde, fazla miktarda idrar kaçırabilirsiniz. Mesaneniz neredeyse boşken bile kendinizi tuvalete koşarken bulabilirsiniz.

Acil İdrar Tutamama (Urge inkontinans): Nedenleri

Ani, aşırı idrar yapma isteğinin mesane kaslarının spazmlarından kaynaklandığı sanılmaktadır. Bu spazmlar sinirlerden ya da kas hasarından kaynaklanabilir. Bazı durumlarda bu hasar inme ya da mesanenin enfeksiyon ya da iltihap sebebiyle irritasyonu gibi bir hastalıkla ilişkili olabilir.

Aşırı Aktif Mesane

Acil idrara çıkma sorunun bir diğer adı da aşırı aktif mesanedir. Yine aynı şekilde ani ve sık idrara çıkma isteği söz konusudur. Ancak aşırı aktif mesanesi olan herkeste inkontinans olmayabilir; çoğu kadın tuvalete gidene kadar idrarını tutabilir. Bu hastaların yaşadığı en büyük zorluk, idrar kaçırmak yerine sürekli olarak faaliyetlerini tuvalete gitmek için kesmek zorunda olmalarıdır.

İnkontinansı Kötüleştiren İlaçlar

İnkontinansı tetikleyebilen ya da kötüleştirebilen pek çok ilaç vardır. Kadınlarda bazı yüksek tansiyon ilaçları mesane kaslarını gevşeterek stres inkontinansı gelişmesine katkıda bulunabilir. Bazı antidepresanlar inkontinansı iyileştirebilirken, bazıları belirtilerin kötüleşmesini sağlayabilir. İdrar söktürücüler ve “su hapları” daha fazla idrar üretebilir ve bu da herhangi bir inkontinans türünü şiddetlendirebilir.

İnkontinansın Duygusal Yükü

Her ne kadar inkontinans tehlikeli olmasa da duygusal açıdan önemli derecede yük olabilir. Araştırmalar inkontinansı olan kadınlarda, sağlıklı mesaneleri olanlara nazaran düşük öz güven, cinsellikte azalma ve yüksek seviyelerde depresyon görüldüğünü ortaya koymuştur. Bir kaza olması korkusu sosyal yalıtıma neden olabilir ancak, bunun bu şekilde olması şart değildir. İnkontinans etkin biçimde yönetilebilir ve hatta geriye döndürülebilir.

İnkontinansın Teşhisi

İlk adım inkontinansın spesifik türünün teşhisidir. Doktorunuz tıbbi hikayenizi öğrenir. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığını anlamak için idrar örneğinin kontrol edilmesini isteyebilir. Ayağa kalkmanızı, öksürmenizi isteyebilir, bu yöntemle stres inkontinansı olup olmadığını değerlendirir. Ne kadar sıvı aldığınızı, ne sıklıkta idrara çıktığınızı ve ne sıklıkla idrar kaçırdığınızı ayrıntılı olarak bir günlüğe kaydetmenizi isteyebilir.

İnkontinansın Teşhisi: Testler

İnkontinansın nedenini belirlemek için pek çok test vardır. Ultrason görüntüleme idrar yapma, öksürme ve diğer faaliyetler esnasında mesanenin ve üretranın konumunu nasıl değiştirdiğini gösterebilir. Ped testi ise gün boyunca ne kadar idrar yaptığınızı gösterir. Mesane stres testi de stres inkontinansının değerlendirilmesini sağlar. Sistometri ise mesanedeki baskıyı ölçer ve urge inkontinansının teşhisinde faydalıdır. Ayrıca MR taraması da (burada görülmektedir) diğer görüntüleme yöntemlerinde saptanamayan problemleri tespit edebilir.

Hafif İnkontinansı Yönetme

Hafif inkontinansı olan pek çok kadın daha az içerek idrar kaçırmayı durdurabilmektedir. Fincanlarınızı yarım doldurmayı, kafeinden, çaydan ve kafeinli gazlı içeceklerden uzak durmayı deneyin. Kafein idrar söktürücüdür, yani daha fazla idrar üretir. Bir başka strateji de mesanenizi her iki ila dört saatte bir ihtiyaç duymasanız bile düzenli boşaltmaktır.

Kegel Egzersizleri

Stres inkontinansı zayıf pelvik kaslarından kaynaklandığı için, bunun için en iyi korunma üretral kapanmayı sağlayan çevre kasları güçlendirmektir. Bunu Kegel egzersizleri ile yapabilirsiniz: İdrar akışını durdurmak için kullandığınız kasları sıkın. 10 saniye sıkarak tutun ve sonra gevşetin. Bunu her gün üç ila dört set yapın. Bu kaslar güçlendikçe mesanenizi kontrol edebilirsiniz.

Biofeedback

Biofeedback, mesane ve pelvik kaslarınızdaki faaliyet hakkında gerçek zamanlı bilgi sağlayan bir yöntemdir. Bu fonksiyonlar hakkında bilinçlendiğinizde, onları daha iyi kontrol edersiniz. Biofeedback genellikle Kegel egzersizleri ile birlikte kullanılır.

Pesari

Hayat tarzı düzenlemeleri idrar kaçırmayı önlemede başarılı olmazsa pesari denilen bir cihaz yardımcı olabilir. Bu cihaz, stres inkontinansından kaynaklanan idrar kaçırmayı azaltmaya yardımcı olmak için vajina içine yerleştirilir. Hastalar bunu sürekli ya da sadece ihtiyaç duyduklarında – örneğin ağır egzersizler esnasında – kullanabilirler.

Kollajen Enjeksiyonları

İdrar kaçırmayı önlemenin bir diğer yolu da üretranın çevresindeki dokulara kollajen ya da diğer hacim arttırıcılarının enjekte edilmesidir. Bu üretra zarını genişletir ve idrarın mesaneden akışına karşı direnç yaratır. Enjeksiyonlar her 12 ila 18 ayda bir tekrarlanmalıdır ve sadece stres inkontinansına karşı faydalıdır.

Mesane Eğitimi

Mesane eğitimi stres inkontinansına ve acil idrara çıkmaya karşı etkili olabilir. İlk adım idrar yaptığınız ve idrar kaçırdığınız zamanların bir tablosunu çıkarmaktır. Bu kalıpları gözlemledikten sonra, olası idrar kaçırma gerçekleşmeden önce tuvalete giderek kazaları önleyebilirsiniz. Ayrıca tuvalete gitme zamanlarınız arasındaki süreyi zamanla arttırarak da mesanenizi eğitebilirsiniz.

İnkontinans için İlaç Tedavisi

Urge inkontinansta doktorlar genellikle antikolinerjik ilaçlar yazar. Bu haplar ya da bantlar mesane kaslarındaki kasılmayı tetikleyen sinirleri bloke eder. Çalışmalar özellikle ilaç ile mesane eğitiminin birleşiminin daha etkili olduğunu ortaya koymuştur.

İnkontinans için Ameliyat

Stres inkontinansı için ameliyat genellikle ayakta tedavi esasına göre uygulanır. Stres inkontinansı için seçeneklerden biri de mesanenin “askıya” alınmasıdır. Bu askı mesaneyi yukarıda tutan ve sızıntıyı önleyen bir doku parçası ya da maddedir. Diğer bir işlem de mesanenin askı kullanılmadan normal pozisyonuna yükseltilmesidir. Urge inkontinansı için, mesanenin depolama kapasitesini genişletmek ya da mesane spazmlarını elektrik sinyalleri ile kontrol eden bir cihaz yerleştirilmesi gibi bir ameliyat gerçekleştirilebilir.

İnkontinans Ürünleri

Bazı kişiler üriner inkontinans ürünlerini ameliyata ya da ilaçlar etkisini gösterene kadar geçici çözüm olarak kullanabilirler. Ancak bazıları için bu ürünler uzun süreli çözümler haline gelebilir. Bunlar mağaza ve tıbbi malzemeler satan dükkanlarda bulunabilen külot astarları, yetişkin bezleri ve plastik kaplama iç çamaşırlarıdır. Plastik şilte koruyucuları gibi yatak takımı korumaları da faydalı olabilir.

İnkontinansın Önlenmesi

İnkontinans gelişme riskini azaltmak için bazı yöntemler vardır. Sağlıklı kilonun korunması ve Kegel egzersizleri bu yöntemlerin başında gelir. Eğer sigara içiyorsanız bırakmaya çalışın. Sigara; mesane üzerine baskı yapabilecek ve idrar kaçırmayı tetikleyebilecek olan kronik öksürüğe yol açabilir.
İLGİLİ MAKALE

İdrar Kaçırma Ameliyatı

Doç. Dr. Sezai LEVENTOĞLU

Hocam merhaba anal inkontinans ameliyati oldum makattA catlak oldu her diskilama sonrasi kaniyor sizden ricam tavsiye edebileceginiz etkin bir pomat v... devamı