Nedir

Nedir

Kalp ritim bozukluğu, kalp çarpıntısının anormalliğidir. Pek çok kalp ritim bozukluğu vardır ve başladıkları yer (kulakçıklar, AV düğüm noktası veya karıncıklar) itibarıyla sınıflandırılır. Genel konuşacak olursak, karıncıklardan kaynaklanmayanlara “supra-ventriküler” kalp ritim bozukluğu denirken, karıncıklardan kaynaklananlara “ventriküler” kalp ritim bozukluğu denir.

Aşağıda takip edenler, supra-ventriküler kalp ritim bozukluğuyla başlayan daha yaygın kalp ritim bozukluklarının bir kısmıdır:

  • Bazen PAC veya APC denilen olgunlaşmamış kulakçığın kasılması veya prematüre supra-ventriküler kasılmalar: Kulakçıkların diğer bir tarafı, kalbin beklenildiğinden daha önce kasılmasına neden olan bir önceki çarpmadan hemen sonra bir elektrik itkisi gönderir. Bu, tüm yaşlarda en sık olan şeydir ve genelde ciddi değildir.
  • Supra-ventriküler taşikardi veya paroksismal SVT: Karıncığın üzerindeki herhangi bir yapı (genelde kulakçıklar veya AV düğüm noktası) düzenli, hızlı bir boşalma yaptığı zaman oluşur.
  • Hasta sinüs sendromu: SA düğüm noktasından düzensiz ateşleme, normalden daha yavaş bir kalp atışına (bazen aralıklı hızlı kalp çarpıntılarıyla karışık olarak) neden olur.
  • Kalp kulakçıklarının fibrilasyonu: Kalp kulakçıklarının pek çok farklı bölgelerinden hızlı bir oranda boşalan elektrik itkileriyle oluşan yaygın bir durum. Genelde hızlı ve düzensiz bir kalp çarpıntısına neden olur.
  • Kalp kulakçıklarının pırpır etmesi: Sağ kulakçıkta tek bir yerden hızlı bir boşalmayla oluşan bir durum. Genelde sağ kulakçık, dakikada 300 atış oranını ateşler, ama sadece her bir atış, AV düğüm noktası yoluyla kasılır ki bu da karıncık kasılma oranının dakikada 150 atış olması anlamına gelir. Karıncıkta oluşan ritim bozukluğunun, daha ciddi kalp hastalığı olan insanlarda bulunması daha muhtemeldir, ama sağlıklı bireylerde de bulunabilir.
  • Prematüre karıncık yapısı veya PVC: Bu elektrik itkisi, kalbin beklenenden daha erken atmasına neden olarak karıncıkta başlar. Genelde kalp, hemen normal ritmine döner.
  • Ventriküler taşikardi: Hızlı ve genelde düzenli itkiler, karıncıklardan gelir ve çok hızlı bir kalp atış oranına neden olur. Bu, genelde hayatı tehdit eden bir taşikardidir ve acil tıbbi bakım, muhtemelen elektrik şok veya defibrilasyonu gerektirir.
  • Ventriküler fibrilasyon: Elektrik itkileri, karıncıklardan hızlı ve bozuk bir sıralamada ortaya çıkar. Sonucunda oluşan koordinasyonu bozuk kasılmalar, kalbin titremesine (bir çanta dolusu solucan gibi görünür) ve derhal kalp krizine yol açan kalbin çarpma ve kan pompalama becerisini kaybetmesine neden olur.
  • Ritim bozuklukları, korkutucu olabilir, ama çoğu vakada özellikle normal kalp ritmine sahip daha genç hastalarda, ölümcül değildir ve ilaçlarla etkin şekilde tedavi edilebilir.
  • Supra-ventriküler ritim bozuklukları, orta yaşlı ve yaşlı yetişkinlerde çok yaygındır. Yaşlandıkça bir kalp ritim bozukluğu, özellikle kulakçık fibrilasyonu yaşama ihtimaliniz daha fazladır.
  • Pek çok supra-ventriküler ritim bozuklukları geçicidir ve özellikle mevcut durumda kalp hastalığı yoksa ciddi değildir. Bu ritim bozuklukları, normal faaliyetlere veya duygulara bir yanıttır.
  • Bir ritim bozukluğunun altında yatan ciddi bir neden olsa bile, ritim bozukluğunun kendi tehlikeli olmayabilir. Altta yatan sorun, çoğunlukla etkin olarak tedavi edilebilir.

Kalbin Yapısı

Kalbin Yapısı

Kalp atışını düzenleyen elektrik sistemi, bir evdeki elektrik kablolarına benzer şekilde kontrolün iki ana alanından ve bir dizi ileten yoldan oluşur.

  • Sinoatriyal, yani SA düğüm noktası, sağ kulakçıkta konumlanmıştır. Ana kontrolü sağlar ve her bir kalp atışının kaynağıdır. SA düğüm noktası, aynı zamanda vücudun kana olan genel ihtiyacıyla iletişim sağlar ve egzersiz, duygusal heyecanlanma sırasında veya grip gibi hastalıklarda gerektiğinde kalp atış oranını artırır. SA düğüm noktasına bazen kalbin “doğal huzur vericisi” de denir.
  • Gecikme, uygun zamanlamayı güvence altına alır, böylelikle daha aşağıdaki odacıkların kasılmalarından önce tamamen dolmaları için zamanları olur.

Normalde kalp, bir dakikada 60 ile 100 kere arasında çarpar. Bu hale “normal sinüs ritmi” veya “normal ritim” denir. Vücudun ihtiyaçlarına bağlı olarak, stres yüzünden daha hızlı çarpabilir (sinüs taşikardi) veya uyku sırasında olduğu gibi daha yavaş da çarpabilir (sinüs bradikardi).

Belirtileri

Belirtiler

Pek çok kalp ritim bozukluğu, hiç belirtiye neden olmaz veya asgari düzeyde belirtiye neden olur. Ama başka insanlar, kalp ritim bozukluğu olduğu zaman aslında hissedebilirler.

Yaygın belirtiler aşağıdaki gibidir:

  • Kalp çarpıntısı, “sıçramalı atışlar” hissetme
  • Göğüste “güm güm” diye vurma veya çırpınma hissi
  • Kalp yarıştaymış gibi duyumsama

Ek olarak bazıları aşağıdaki durumları deneyimleyebilir:

  • Yorgun veya bayılıyormuş gibi hissetme
  • Sersem gibi hissetme veya kendinden geçme (sinkop)
  • Nefes yetmezliği
  • Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı

Diğer bir yandan insanlar, yukarı tarif edilen duyumların pek çoğunu hissedebilirler ve hiçbir şekilde de kalp ritim bozukluğuna sahip olmayabilirler. Bunlar, anormal bir kalp atışının yanında endişeden, stresten veya başka sebeplerden dolayı olabilir.

Doktora ne zaman gitmeli?

Çoğu insan, kalplerini yarıştaymış gibi, göğüste bir çırpınma veya kalbin bir atışı atladığı gibi bir duyumsamaya dikkat eder. Bu, bir kez veya aralıklar herhangi bir başka belirti olmaksızın olursa genelde ciddi değildir. Ama herhangi bir sorun veya endişe varsa bir sağlık uzmanıyla görüşülmelidir. Sağlık uzmanına, aynı zamanda tavsiye edilen bir tedavi belirtileri hafifletmemişse de anlatılmalıdır. 

Daha ciddi belirtiler, en yakın hastanenin acil servisinde derhal değerlendirilmelidir. Bu belirtiler şunları içerir:

  • Herhangi bir şekilde nedeni anlaşılmamış nefes yetmezliği
  • Sersem gibi veya bayılıyormuş gibi hissetme
  • Kalbin çok yavaş veya çok hızlı atıyormuş gibi hissedilmesi
  • Bu belirtilerin herhangi birine eşlik eden göğüs ağrısı

Bu belirtileri deneyimleyen insanlar, acil servise kendi arabalarıyla gitmemeliler. Acil servis ambulansı için 112’yi aramalılardır.

Sebepleri

Sebepler

Bilinen bir kalp hastalığı olmayan bireyler arasında ritim bozuklukları, genelde çok azdır, herhangi bir önem taşımayan istisna durumlardır. Ama bir doktorla görüşülmesi tavsiye edilir.

Bir dizi kalp hastalığı, kalp ritim bozukluğuna neden olabilir. Kalp hastalığı, koroner kulakçık hastalığı, kalp kapağı sorunları, kalp yetmezliği veya kalp kasılmasıyla ilgili bozukluğu veya yüksek kan basıncı olan hastalar için kullanılır. Ama bir kalp ritim bozukluğuna sahip olmanın ille de kalp hastalığına sahip olduğunuz anlamına gelmediğini aklınızda tutun. Kalp ritim bozukluklarının pek çok sebebi olabilir: bazen bir kalp ritim bozukluğunun sebebi asla belirlenemez.

Bazen kalp hastalığından başka durumlar, kalp ritim bozukluklarına sebep olabilir veya kötüleştirebilir. Bu durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Enfeksiyon veya ateş
  • Fiziki veya duygusal stres
  • Anemi gibi hastalıklar veya tiroit hastalığı
  • Kafein, tütün, alkol, kokain, amfetamin ve belirli birtakım reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçlar gibi ilaçlar ve diğer uyarıcılar
  • Belirli bazı kalp ritim bozuklukları, kalıtımsal da olabilir.

Muayenesi

Testleri

Testler

Kalp ritim bozukluklarının değerlendirilmesi, belirtilerin görüşülmesini ve bir sağlık uzmanıyla beraber bir fiziki muayeneyi gerektirir.

Ek olarak elektrokardiyogram (EKG), ritim bozukluğunun tam tipinin ne olduğunu bulmak için zorunludur. EKG kayıt yaparken ritim rahatsızlığı varsa sorun derhal tanımlanabilir. Öbür türlü daha özellikli bir test gerekebilir. Kalp atışının 24 saatlik (veya daha uzun) bir kaydı, çoğunlukla sürekli olmasa bile günlük oluşan herhangi bir ritim sorununu ortaya çıkarmak için gereklidir.

Ama kalp ritim bozukluğu daha seyrek olsa bile, bir olay kayıtçısı kullanılabilir. Bunlar, belirtiler ne zaman hissedilirse hasta tarafından harekete geçirilen manüel makinelerden, deri altına cerrahi olarak yerleştirilip bir yıla kadar orada bırakılan makinelere kadar değişir. 

Ekokardiyogram denen kalbin ultra sesi, kalbin işlevinin ve yapısının değerlendirilmesi için çoklukla kullanılır. Daha ciddi vakalarda elektrofizyolojik çalışma (EPS) denen kalp içine yerleştirilen elektrotları kullanan bir test, daha ileri bir yönetimi belirlemek için tavsiye edilebilir.

Tedavisi

Tedavi

Testlerin ve tedavi seçeneklerinin ayrıntılı bir irdelemesi, sağlık uzmanıyla yapılmalıdır.

İlaçla Tedavi

İlaçların seçimi ve kullanımı, sahip olduğunuz belirli bir çeşit kalp ritim bozukluğuna bağlıdır. Buna dair detaylı bir irdeleme, bu makalenin kapsamı dışındadır.

Yaşam Tarzı

Takip

Bir kalp ritmi bozukluğu için olan takip, genelde birincil sağlık uzmanı, özellikle bir kalp uzmanıyla yapılmalıdır. Hasta, tedavinin etkinliği, belirtilerin veya kalp ritim bozukluğunun tekrarlaması, ilaçla tedavinin yan etkileri, ek rutin testler ve genel muayene için izlenmelidir. Kalp atış hızını ayarlayan bir cihaz gereken hastalar için düzenli aralıklarla takip, zorunludur.

Seyri

Kalp ritim bozukluğunun ortaya çıkarılması ve yönetilmesi, sürekli bir ilerlemeden geçer. Geçmiş yıllar, bu durumlar hakkında eşi benzeri görülmemiş bir bilgi bombardımanına tanıklık etti. Kalp ritim bozukluğunun ortaya çıkarılması ve yönetimi, yaşamın niteliğini ve niceliğini ilerletmiştir.
İLGİLİ MAKALE

Uyku Hastaları İçin Danışma Hattı Kuruldu

Prof. Dr. Cengiz ÇELİKER

İyi günler hocam ben ağustosta inşallah evlenicem ama eşimin kalbimde pil var ritim bozukluğu amaliyatına 2 sene si var çocuk doğurabilirmi... devamı