• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Kornea Nakli

Kornea nakli, korneanızın bir kısmının, ölmüş bir donörden alınan kornea dokusuyla değiştirilmesidir. Korneanız, gözünüzün odaklanma gücünün büyük kısmından sorumlu olan saydam ve kubbe şeklindeki yüzeyidir.  

Kornea nakli görüşü düzeltebilir, ağrıyı azaltabilir ve hastalıklı ya da hasar görmüş korneanın görünüşünü iyileştirebilir. Keratoplasi ya da keratoplasti de denilen kornea nakli, genellikle ayakta tedavi esasına göre gerçekleştirilen bir işlemdir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Kornea nakli, genellikle korneası hasar görmüş kişinin görüşünü düzeltmek için kullanılır. Kornea nakli, kornea hastalıklarıyla ilişkili ağrıyı veya belirti ve bulguların hafifletilmesini de sağlayabilir.

Kornea nakliyle aşağıdaki durumlar tedavi edilebilir:  

• Kornea incelmesi
• Enfeksiyon ya da yaralanmadan kaynaklanan korneada skarlaşma
• Korneada bulutlanma
• Korneada şişme
• Enfeksiyonun sebep oldukları da dahil, kornea ülserleri
• Önceki göz ameliyatından kaynaklanan komplikasyonlar

Riskler

Riskler

Kornea nakli oldukça güvenli bir işlemdir. Yine de kornea naklinde ciddi komplikasyonların gelişme riski vardır; bunlar:

• Göz enfeksiyonu
• Göz merceğinde bulutlanma (katarakt) riskinde artış
• Göz içi basıncında artış (glokom)
• Donörden alınan korneanın sağlamlaştırılması için kullanılan dikişlerde sorunlar
• Donörden alınan korneanın reddi
• Korneada şişme

Kornea reddinin belirti ve bulguları

Bazı durumlarda, vücudunuzun bağışıklık sistemi donörden alınan korneaya saldırabilir. Buna korneanın reddi denir ve yeni bir kornea nakli gerekebilir.

Aşağıdakine benzer, kornea reddi belirti ve bulgularını fark ederseniz göz doktorunuzdan bir randevu alın:

• Görme kaybı
• Ağrı
• Kızarıklık
• Işığa hassasiyet

Kornea naklinin yüzde 20’sinde kornea reddi gerçekleşir. Başka bir deyişle kornea nakli yapılan her 10 kişiden ikisinde, donör korneanın reddinin gerçekleşmesi beklenebilir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Kornea nakli ameliyatından önce:

• Tam bir göz muayenesinden geçersiniz. Göz doktorunuz, ameliyattan sonra komplikasyona yol açabilecek bir durum olup olmadığını inceler.
• Gözünüzün ölçümü gerçekleştirilir. Doktorunuz size hangi büyüklükte donör korneasının gerekli olduğunu belirler.
• Aldığınız bütün ilaçlar ve takviyeler gözden geçirilir. Kornea naklinden önce veya sonra bazı ilaç ve takviyeleri almayı kesmeniz gerekebilir.
• Diğer göz sorunları tedavi edilir. Enfeksiyon ya da iltihap gibi ilgisi olmayan göz sorunları kornea nakli ihtimalini azaltabilir. Böylece, göz doktorunuz ameliyattan önce bu sorunları tedavi eder.

Donör kornea bulunması

Kornea naklinde kullanılan kornealar, ölmüş olan donörlerden gelir. Karaciğer ya da böbrek gibi organları bekleyen hastaların aksine, kornea nakli bekleyen kişilerin genellikle uzun süreler beklemesi gerekmez. Çünkü neredeyse herkes, öldükten sonra korneasını bağışlayabilir. Bu nedenle, diğer organlarla karşılaştırıldığında uygun kornea sayısı daha fazladır.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Kornea nakli esnasında

Kornea nakli yapılacağı gün, rahatlamanıza yardımcı olacak bir yatıştırıcı ve gözünüzü uyuşturmak için bir lokal anestetik verilir. İşlem esnasında uykuda olmazsınız, ama hiç acı hissetmezseniz.

Kornea naklinin en yaygın türü olan penetran keratoplasti esnasında cerrahınız, küçük bir düğme büyüklüğünde kornea diskini çıkarmak için, anormal ya da hastalıklı korneanın bütün katmanını keser. Bu dairesel kesikler trefin denilen yuvarlak bir bıçakla açılır.

Bu açıklığa, uyması için kesilen donör kornea yerleştirir. Cerrahınız daha sonra yeni korneayı yerine yerleştirmek için ince bir iplik kullanır. Dikişler, göz doktorunu bir sonraki ziyaretinizde çıkarılabilir.  

Kornea parçasının nakli için uygulanan işlemler

Bazı kornea problemleri türlerinde tam-kat kornea nakli her zaman en uygun tedavi değildir. Kısmi kalınlıkta (lamellar) nakiller, belli durumlarda kullanılabilir. Bu işlem türleri şunlardır:

• Korneanın iç tabakasının değiştirilmesi. Derin lamellar nakli denilen bu işlemde, korneanın beş katmanından en içteki tabaka değiştirilir. Korneanızın iç tabakasının, dış katmanlara hasar vermeden çıkarılmasını sağlamak için göz küresinin kenarına küçük bir kesi açılır. Donörden alınan nakil dokusu, alınan parçanın yerine yerleştirilir.
• Korneanın yüzey tabakalarının değiştirilmesi. Bazı hastalıklar ve durumlar sebebiyle hasar gören korneanın dış katmanları, yüzey lamellar nakli denilen bir işlemle değiştirilebilir. Bu yüzey katmanlar da çıkarılabilir ve yerine donör nakil dokusu yerleştirilebilir.

Kornea naklinin ardından

Kornea nakli tamamlandıktan sonra:

• Birkaç ilaç kullanabilirsiniz: Kornea naklinin hemen ardından ve iyileşme sürecinde göz damlaları ve oral ilaçlar enfeksiyonu, şişmeyi ya da ağrıyı kontrol etmeye yardımcı olacaktır.
• Gözünüze metal bir göz koruyucu ya da gazlı bez takılabilir. Koruyucu gözünüzü korur ve gazlı bezse göz şişmesini azaltmak için ameliyatın hemen ardından gözünüze basınç uygular. Ameliyattan sonra sürekli olarak bir ya da birkaç gün boyunca sadece geceleri göz koruyucuları takabilirsiniz.
• Gözünüzü yaralanmalardan koruyun. Kornea naklinden sonrasında dinlenmeyi planlayın ve egzersiz de dahil normal aktivitelerinize yavaş bir şekilde başlayın. Hayatınızın geri kalanında gözünüzü yaralamayı engellemek için ilave önlemler almanız gerekir. Örneğin, spor yapmak gibi göz yaralanması riski olan durumlarda göz koruyucuları ya da güvenli gözlükler takın.
• Düzenli olarak takip muayenelerinizi yaptırın. Ameliyattan sonra, ilk yılda komplikasyonların kontrol edilmesi için düzenli göz muayenesi yaptırmanız gerekir. Göz doktorunuzu ne sıklıkla göreceğiniz durumunuza bağlı olacaktır. Göz muayeneleri genellikle ilk zamanlarda haftada bir defa, daha sonra ayda bir defa gerçekleştirilir. Bundan sonraki süreçteyse, göz doktorunuzu birkaç ayda bir defa görebilirsiniz.

Sonuçlar

Sonuçlar

Kornea nakli yapılan çoğu kişinin görüşü, en azından kısmen düzeltilir. Ama kornea naklinden alacağınız sonuçlar, ameliyatınızın yapılma nedenine ve sağlık durumunuza bağlıdır.

Komplikasyon ve korneanın reddi riski, kornea nakli yapılmasının ardından yıllarca sürer. Bu nedenle göz doktorunuzu yılda bir defa görmeniz gerekir. Kornea reddi, genellikle ilaç tedavisiyle düzeltilebilir.

Ameliyatın ardından görüşün düzeltilmesi

Görüşünüz ilk başlarda, gözünüz yeni korneaya alışırken ameliyattan öncekine göre daha kötü olabilir. Görüşünüzün iyileşmesi birkaç ay sürebilir.

Korneanın dış katmanı iyileştikten sonra (ameliyattan sonra birkaç hafta ila birkaç ay sürer) göz doktorunuz görüşünüzü iyileştirecek bazı düzeltmeler yapacaktır. Bunlar:

• Korneanızdaki pürüzlülüğün düzeltilmesi (astigmatizm). Gözünüzdeki donör korneayı yerinde tutan dikişler, korneanızda çukurlara ya da yumrulara neden olabilir ve bu da görüşünüzü zaman zaman bulanıklaştırabilir. Doktorunuz bazı dikişleri gevşeterek ve bazılarını sıkılaştırarak bunların bazılarını düzeltebilir.
• Görme sorunlarının düzeltilmesi. Yakını görememe ve uzağı görememe gibi refraktif hatalar gözlüklerle, kontakt lenslerle veya bazı durumlarda lazer göz cerrahisiyle düzeltilebilir.