• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Lazerli Prostat Ameliyatı

Lazerli prostat ameliyatı iyi huylu prostat büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi BPH) olarak da bilinen genişleyen bir prostat yüzünden oluşan idrarla ilgili sorunları tedavi etmek için yapılan ve çevre dokulara en az zarar veren bir işlemdir. Lazerli prostat ameliyatı esnasında idrar akışını engelleyen prostat dokusunu çıkarmak için lazer kullanılır.

Lazerli prostat ameliyatının alternatifleri arasında ilaç tedavileri, transüretral prostat rezeksiyonu (TURP), transüretral mikrodalga tedavisi (TUMT), transüretral iğne ablasyonu (TUNA) ve açık prostatektomi vardır. Lazerli prostat ameliyatı bir taraftan diğer prostat ameliyatı türlerinde oluşabilen komplikasyonları önlemek öbür taraftan tedaviyi ve iyileşmeyi hızlandırmak için geliştirilmiştir. 

Laserli prostat ameliyatında kullanılan çeşitli lazer ve lazerli ameliyat türleri vardır. Doğru ve yoğun ısıyı yaratması için konsantre ışığın kullanıldığı tüm lazerler benzer şekilde etkili olurlar. Doktorunuzun yapacağı lazerli prostat ameliyatı türü çeşitli faktörlere bağlıdır, bunlar arasında prostat büyümesinin yeri ve büyüklüğü, mevcut lazer ekipmanının türü ve doktorunuzun tecrübesi yer alır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Lazerli prostat ameliyatı aşağıdakiler gibi prostat büyümesinin idrar yollarında neden olduğu etkileri yok etmek için yapılan bir tedavidir:

• Sık aralıklarla idrar yapma ihtiyacı
• Geceleri artan idrar yapma sıklığı (noktüri)
• İdrar yaparken bir durup bir yapma
• Mesanenizi tamamen boşaltamadığınız hissi
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları 
• Mesanenizi boşaltmak için penis ucuna bir boru yerleştirimesini (idrar sondası) gerektirecek kadar hiçbir şekilde idrar yapamama hali
• Mesane taşı oluşumu
• Engellenen idrar akışı yüzünden böbreklerin (renal) hasar görmesi

Lazerli prostat ameliyatının prostat büyümesi için yapılan diğer tedavilere kıyasen birçok potansiyel avantajı vardır. Genellikle bu avantajlar arasında şunlar yer alır:

• Daha düşük kanama riski. Düşük kanama riski nedeniyle kan incetici ilaç alan veya kanın normal olarak pıhtılaşmasına izin vermeyen kanama bozukluğu olan erkekler için lazerli prostat ameliyatı iyi bir seçenek olabilir.
• Hastanede daha kısa süre kalma. Lazerli ameliyat genelde hastanede kalmayı gerektirmeden veya hastanede sadece bir gece kalarak yapılabilir. TURP veya açık prostatektomi gibi diğer prostat tedavileri genelde hastanede daha uzun kalmayı gerektirir.
• Hızlı iyileşme süresi. Lazerli ameliyat sonrası iyileşme genelde en az yedi gün en fazla iki hafta sürer. İşlemden sonraki iki hafta dinlenmek için işten izin almanız gerekir.
• Sonda kullanımına daha az ihtiyaç duyulması. Çoğu durumda lazerli ameliyat 24 saatten daha az bir süre idrar sondası kullanımı gerektirir.
• Daha hızlı sonuç alınması. Lazerli ameliyatın idrarla ilgili sonuçları hemen elde edilirken diğer prostat büyümesi işlemleriyle veya ilaçlarla elde edilen ilerlemeyi görmek birkaç hafta ile birkaç ayı bulabilir. 

İşlem türleri
Prostat büyümesine dair lazerli ameliyat tekniklerinin hepsi penisin ucundan özel görüntüleme cihazları yerleştirilerek yapılır. Bu da ameliyatın herhangi bir kesik açılmadan yapılmasını sağlar.

Lazerli prostat ameliyatının iki ana türü vardır:

• Lazer ablasyonu idrar yolunu genişletmek için idrar yolunu tıkayan dokuyu yakarak yok eder.
• Lazer enükleasyon açık prostatektomide olduğu gibi engel olan tüm dokuları çıkarır, ama daha az potansiyel yan etkisi veya riski vardır.

Lazer ablasyonu
Bu tür lazerli ameliyat işlemleri idrar yolunu açmak için yolu tıkayan prostat dokusunu yakarak yok eder.

Lazer ablasyonu işlemleri şunları kapsar:

• Prostat dokusunun fotoselektif yöntemle buharlaştırılması (PVP). Aynı zamanda KTP lazer buharlaştırması ve Greenlight lazer tedavisi de denen bu ameliyat türü prostat büyümesini aşırı sıcak lazer enerjisi ile ısıtır ve eritir. Bu işlemin TURP veya açık prostatektomiye göre daha az kanama riski olup daha kısa bir iyileşme süresi vardır. Son günlerde daha yüksek enerji sağlayan yeni bir sistem daha eski KTP lazer sistemlerine kıyasen daha iyi sonuçlar veriyor ve bu sistemle iyileşme süresi daha hızlı gibi görünüyor.
• Prostatın holmiyum lazerle ablasyonu (HoLAP). HoLAP lazer enerji kaynağının farklı olmasının dışında PVP''ye oldukça benzerdir. Kullanılan lazer enerjisi, tam yerine isabet ettirecek ve enerjinin derin dokulara nüfuz etmesini önleyecek şekilde su tarafından yüksek oranda emilir. Aynı tür lazer mesane veya böbrek tümörleri, boşaltım sisteminde yara ile böbrek veya mesane taşlarının tedavisinde de kullanılır. HoLAP ve diğer lazer ablasyon işlemleri genelde ciddi idrar yolu belirtilerine neden olan daha küçük prostatlar için daha uygundur.    
• Diğer lazer ablasyon işlemleri prostat dokusunu buharlaştırmaya odaklanan farklı dalgaboylarına sahip farklı lazerler kullanır. Tulyum lazeri, neodymium:yttrium-alüminyum-garnet (Nd:YAG) lazeri ve geliştirilmiş diyot lazer sistemi örnekler arasındadır. Benzer şekillerde etkilidirler. 
• İnterstisyel lazer koagülasyonu. İnterstisyel lazer tedavisi de denen bu işlemle lazer enerjisi fiber optik bir boru ile genişlemiş prostata yönlendirilir. Lazerden çıkan ısı prostata nüfuz eder ve prostat hücrelerini yok eder ve prostatta yara izleri oluşturur. Bu yara izleri prostatı büzer ve idrar yolunu açar. Bu işlem genelde prostat büyümesi küçük veya orta büyüklükte olan erkekler için yapılır. Kaydadeğer sonuçlar görmek uzun bir zaman alabilir, çünkü etkinliği genelde vücudunuzun prostatın derin kısımlarında oluşan yaraları iyileştirme becerisine bağlıdır. Bu işlem genelde diğer lazer ameliyat tekniklerine kıyasla şikayetleri azaltma konusunda daha az etkilidir ve ileride yeni bir tedavi gerektirme ihtimali daha fazladır.  
• Prostatın transüretral buharlaştırılması (TUEP) ve prostatın lazer ile görsel ablasyonu (VLAP). Bunlar prostat büyümesinin tedavisi için geliştirilen ilk lazer işlemlerinden ikisidir.  Bu işlemlerin yerini çoğunlukla daha modern işlemler almıştır ve bugün nadiren kullanılırlar.

Lazer enükleasyon
Enükleasyon idrar yapmayı zorlaştıran prostat dokusunun hepsini çıkaran geleneksel açık prostatektomi işlemine benzer. Lazer enükleasyon ameliyatı genelde diğer açık ameliyat uygulamalarını gerektirebilen daha büyük prostatlar için uygundur. Enükleasyon işlemleri şunları kapsar:

• Holmiyum lazer prostat rezeksiyonu (HoLRP). Bu işlem karında bir kesik açmaya gerek kalmadan idrar yolunu tıkayan prostat dokusunu çıkarmak için yapılan ilk girişimdir. Penisin ucundan yerleştirilen bir lazer büyümüş prostatı küçük parçalara kesmek ve sonrasında cerrahi bir cihaz (rezektoskop) yardımı ile almak için kullanılır. Bu işlemin yerini büyük ölçüde daha yeni teknikler almıştır.
• Holmiyum lazer ile prostatın enükleasyonu (HoLEP). Bu işlem HoLRP gibidir, ama dokuyu kolaylıkla alınabilir parçalara ufalamak için bir alet kullanır, böylelikle çıkarılacak dokunun tam olarak ve daha kolay çıkarılması sağlanır. HoLEP herhangi bir prostat işleminden daha iyi sonuçlar elde edebilir. Ancak öğrenmesi daha zor bir tekniktir ve birçok merkez bu tekniği kullanmaz.    

Lazer enükleasyon işlemlerinin diğer lazer ablasyon işlemlerine göre birkaç avantajı vardır:

• Çıkarılan prostat dokusu incelenebilir. İşlemden sonra bir patolog prostatınızda kanser gibi bir anormallik olup olmadığından emin olmak için çıkarılan dokuyu gözden geçirir. 
• İzleme tedavisi neredeyse hiçbir zaman gerekmez. Lazer enükleasyonu genelde idrar akışı sorunlarını kalıcı olarak tedavi eder. Doku bir kez çıkarıldığında tekrar büyümez.

Enükleasyonla doktorunuz prostatınızın çoğunu çıkaracaktır ama dokunun etrafını saran sert tabakayı yaşamınız boyunca prostat kanseri için izlenmeniz gerektiğinden geride bırakacaktır.

Riskler

Riskler

Lazer ameliyatının uzun vadeli ciddi komplikasyonları transüretral prostat rezeksiyonu (TURP) veya açık prostatektomi gibi başka dokulara zarar veren ameliyat türlerine göre daha azdır. Ancak interstisyel lazer koagülasyonunun işlemden hemen sonra sorunlara neden olma ihtimali prostat büyümesinin diğer tedavileri veya ameliyatlarından daha fazladır. Lazer ameliyatının riskleri arasında şunlar yer alır:

• İdrar tutma. Bazı erkekler lazer ameliyatından sonra idrar yapmada sorun yaşarlar. Bu tür bir durumda birkaç günlüğüne mesanenizden idrarı çekmek için bir idrar sondası yerleştirmek gerekebilir. Bazı durumlarda sondaya bir hafta veya daha uzun süreliğine ihtiyaç duyulabilir.
• İdrar yolu enfeksiyonu. İdrar sondasını kullanma süreniz arttıkça bir idrar yolu enfeksiyonunun oluşma ihtimali daha fazladır. Ancak idrar yolu enfeksiyonları nadiren görülür. Bu durum antibiyotikleri ve başka tedavileri gerektirebilir.
• İdrar yolu daralması (tıkanması). Bu sorun mesanenizden idrar taşıyan boruyu tıkar ve ilave tedavi gerektirebilir. Vücudunuzun dış bölümünde yaralar oluşabildiği gibi prostat ameliyatından sonra vücudun iç kısmında da yaralar oluşabilir.
• Yeniden tedavi görmeye gerek duyulması. Lazer ameliyatı olan bazı erkekler daha sonra daha fazla tedaviye ihtiyaç duyabilir. Bu durum enükleasyona göre lazer ablasyonda daha fazladır.
• Boşalmanın ters yöne gitmesi. Bu, boşalma sırasında meninin geriye doğru mesaneye aktığı bir sorundur. Acı verici veya zararlı değildir. Eğer bu sorun varken boşalırsanız penisinizden çok az meni gelir veya hiç meni gelmez. Eğer daha fazla çocuk yapmayı planlıyorsanız bu sorunun çözülmesi önemlidir, çünkü ters yöne boşalmak spermin penisinizden dışarı çıkmasını engeller.
• Sertleşme sorunları. Lazer ameliyatının cinsel birleşmeyi sağlayabilecek kadar sertleşmeyi sürdürememe demek olan sertleşme bozukluğuna sebep olma riski azdır. Bu risk genelde TURP ile bağlantılı riskten daha azdır ve prostatınıza daha derinden nüfuz etmeyen bir lazer türünü kullanmanın faydası olabilir, böylelikle prostatın dışından geçen sinirlerin zarar görmemesi sağlanır.  

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanmalısınız?

Tedaviden önce ne yapmanız gerektiğine dair doktorunuzun talimatlarını uygulayın.

• Doktorunuz söylediğinde kanı incelten ilaçları azaltın veya bırakın. Varfarin ve klopidogrel ile aspirin, ibuprofen, E vitamini veya naproksen gibi reçeteye tabi olmayan bazı ağrı kesiciler bunlar arasında yer alır. Asetaminofen genel olarak sakıncalı değildir. 
• Gece yarısından sonra ne yiyin ne de için. Doktorunuz damardan verilen bir sakinleştiricinin veya genel anestezinin gerekeceğini söylerse tedaviden önceki gece hiç bir şey yiyip içmeyin. Doktorunuz aynı zamanda size takip edilecek diğer adımları da söyleyecektir. 
• Sadece doktorunuzun söylediği ilaçları alın. İşlem yapılacak günün sabahı bir yudum suyla doktorunuzun verdiği ilaçları alın.
• Kullanmanız isteniyorsa antibiyotik alın. Eğer bir idrar sondası kullanıyorsanız doktorunuz enfeksiyonu önlemesi için işlemden önce size antibiyotik verebilir.

Doktorunuz takip etmeniz için başka talimatlar da verebilir.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Lazerli prostat ameliyatı hastanede kalmayı gerektirmeden yapılabilir veya ameliyattan sonra her şeyin yolunda gittiğinden emin olmak için hastanede bir gece kalmanız gerekebilir.

Lazerli ameliyattan önce doktorunuz size iki tür anesteziden birini verecektir:

• Genel anestezi. İşlem boyunca bilinçdışı kalacağınız anlamına gelir.
• Spinal anestezi. Ağrıyı önlemek için omurganıza bir anestetik enjekte edileceği anlamına gelir. Spinal anestezi ile işlem boyunca bilinciniz yerindedir.

Lazerli prostat ameliyatı sırasında
Lazerli ameliyat sırasında fiber optik bir cihaz penisinizin ucundan idrar yolunuza yerleştirilir. Alet idrar akışını engelleyen prostat dokusuna yüksek enerjili lazer ışınını odaklamak için kullanılır. İşleme bağlı olarak doktorunuz aynı zamanda prostat bölgenizden ve mesanenizden prostat dokusu parçaları alabilmek için başka aletler de kullanacaktır.

İşlemden sonra
İşlemden sonra belli kısıtlamalara veya atmanız gereken diğer adımlara dair doktorunuza danışın.

• Doktorunuz onaylayana kadar kan inceltici ilaçlar almayın.
• Lazer ablasyon ameliyatı sonrasında üç ile beş gün (HoLEP olduktan sonra ise iki hafta boyunca) ağır şeyler kaldırma gibi herhangi bir zorlayıcı faaliyette bulunmayın.
• Doktorunuz onaylayana kadar cinsel ilişkiye girmeyin. Çoğu erkek için bu süre işlemden sonra bir ile iki haftadır.
• İdrarınızda ne kadar kan olduğunu izleyin. İdrarınız temiz gelene (pembeliği geçene kadar) ve tavsiye edilen zaman geçene kadar bol sıvı tüketin ve sizi zorlayan faaliyetlerden uzak durun.
• Reçeteyle verilen antibiyotikleri alın. Doktorunuz reçetenize antibiyotik yazarsa aynen dediği şekilde alın.

İdrar akışınız şişmeyle tıkanmışsa işlemden sonra bölgeye idrar sondası yerleştirilmesi gerekebilir. Borunun çıkarılmasından sonra halen idrar yapamıyorsanız doktorunuz size tekrar idrar yapabilene kadar günde birkaç kez kendi başınıza yerleştirebileceğiniz sondalardan verebilir.

Yan etkileri
Lazer ameliyatının yan etkileri arasında şunlar yer alabilir:

• İşlemden sonraki birkaç gün ile birkaç hafta arası idrarınızda kan bulunması (hematüri)
• İdrar yaparken ağrı, idrar yapmada zorluk, idrara çıkma zorluğu veya gece boyunca idrar yapmak için sık aralıklarla kalkmak zorunda olmak gibi rahatsız edici idrar yolu belirtileri. Bazı lazer ameliyatı türlerinde bu belirtiler siz iyileşene kadar işlemden sonraki birkaç hafta boyunca devam edebilir. Enükleasyona göre ablasyon işlemleri için bu belirtiler daha belirgindir, ama çoğu durumda zamanla geçerler.
• İşlemden sonra idrar kaçırma. Mesaneniz büyümüş olan prostat dokusu yüzünden daralan idrar yolundan idrarı itmek zorunda olmaya alıştığı için idrar kaçırma durumu oluşabilir. Çoğu erkek için bu mesele zamanla düzelir.

Sonuçlar

Sonuçlar

Lazerli prostat ameliyatı çoğu erkekte idrar akışını düzeltir. Çoğu lazer ameliyatı türünden sonra sonuçlar hemen fark edilebilir. İnterstisyel lazerli ameliyatla bazı erkekler iyileşmeden önce belirtilerin kısa bir süreliğine biraz kötüye gittiğini söylüyorlar. Bazı durumlarda lazerli ameliyat prostat dokusunu tamamen almaz veya doku yeniden büyür ve daha başka tedaviler gerekebilir.

Lazerli prostat ameliyatı idrar akışını iyileştirme konusunda ilaçların yaptığından daha etkilidir ve enükleasyon işlemleri açık prostatektomi kadar etkilidir. Yeni lazerler ve lazerli ameliyat teknikleri halen geliştirilmektedir ve hangilerinin en çok işe yaradığı ve uzun vadeli etkinliklerini ne olduğunu belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.