• İçindekiler
• Nedir
• Sebepleri
• Belirtileri
• Teşhisi
• Tedavisi
• Önleme

Nedir

Makula Dejenerasyonu

Görme merkezinin yaşa bağlı olarak bozulması, görme merkezinizin bulanmasına neden olan bir hastalıktır. Bulanma, gözün arkasındaki küçük bir bölge olan makulanın zarar görmesinden dolayı olur. Makula, gözlerinizin odaklandığı şeylerdeki ince detayları görmenize yardımcı olur.

Makula dejenerasyonu, keskin görme merkezi gerektiren okuma, araba sürme ve yüzleri tanıma gibi şeyleri yapmayı zorlaştırır. Yan görüşü etkilemez, o nedenle tam bir körlüğe yol açmaz.

Makula dejenerasyonunun, yaş ve kuru olmak üzere iki tipi vardır. Kuru şekli, açık ara farkla en yaygın tipidir. Yaş şekli, çok daha az yaygındır, ama daha çabuk olur ve daha ciddidir.

• Yaş şekli, makula dejenerasyonunun 10 vakasından yaklaşık 9’unu oluşturur. Yavaş bir şekilde ilerler ve zamanla görme merkezinin daha donuk veya daha bulanık olmasına neden olur. Genelde yaş şekle dönmediği sürece ciddi görme kaybına yol açmaz.
• Yaş şekli, makula dejenerasyonunun 10 vakasından sadece yaklaşık 1’ini oluşturur. Aylar veya hatta haftalar içinde ciddi görme kaybına neden olabilir. Yaş şekle sahip olan insanlar, önce kuru şekle sahiptir.

Sadece bir gözde bu şekillerden birine sahip olabilirsiniz, ama zamanla diğer gözünüzde de sahip olabilirsiniz.

Sebepleri

Sebepler

Makula dejenerasyonu, makuladaki sinir hücrelerine olan hasarın sonucudur. Bu hasara yol açan süreç, her tip için farklıdır:

• Kuru şekli, yavaş seyreden bir süreçtir. Yaşlandıkça makuladaki hücreler, incelmeye, kırılmaya ve gözün arkasında biriktirilen depoları boşa harcamaya başlar. Zamanla bu, makulaya hasar verir.
• Yaş şekli, anormal kan damarlarının gözün arkasında büyüdüğü zaman olur. Bu kan damarları, kolaylıkla kırılır ve makulanın altından kan ve sıvı kaçağı olur. Bu, makulaya çabuk bir şekilde zarar verebilir ve görme merkezinizi bozabilir.

Uzmanlar, her iki şeklin nedenleri üzerinde halen çalışmaktadırlar, ama çeşitli farklı etmenlerin bir rolü olduğunu bilmektedirler. Aşağıdakilerden biri gibiyseniz büyük ihtimalle makula dejenerasyonunuz olabilir:

• Daha yaşlı bir yetişkinsiniz. Makula dejenerasyonuna yakalanma riski, yaklaşık 50 yaş civarından başlayarak yaşlandıkça artar.
• Yakın bir aile üyesinin makula dejenerasyonu vardır.
• Sigara içiyorsunuz.
• Beyaz tenlisiniz.

Belirtileri

Belirtiler

Makula dejenerasyonunun ana belirtisi, soluk veya bulanık görme merkezidir. Cisimler, olduklarından daha eğri veya daha küçük görünebilirler. Görme alanınızın merkezinde boş veya kör bir noktaya sahip olabilirsiniz. Hastalık kötüye gittikçe, okuma ve araba kullanma gibi işlerle ilgili sorunlarınız olabilir.

İki şekil, belirtilerin ne çabuklukla geliştiğine ve ne ciddiyette olduklarına bağlı olarak farklılaşır.

• Eğer kuru şekle sahipseniz, görmeniz muhtemelen yavaş şekilde bulanıklaşacaktır. Okuma, araba kullanma ve günlük faaliyetleri yapma becerinizi etkilemeden önce ona yıllarca sahip olmuş olabilirsiniz.
• Yaş şeklinde görme kaybı, çabucak gerçekleşir ve ciddi olabilir.

Çoğunlukla yaş şeklin ilk belirtisi, düz çizgilerin dalgalı veya kıvrımlı görünmesidir. Eğer yaş makula dejenerasyonuna sahip olabileceğinizi düşünüyorsanız, hemen doktorunuzla görüşün. Bazı vakalarda acil tedavi, görme merkezinizi kaybetmemenize yardımcı olur.

Teşhisi

Teşhis

Bir doktor genelde sıradan bir göz muayenesi yaparak ve sağlık geçmişiniz hakkında sorular sorarak makula dejenerasyonunu ortaya çıkarabilir. Bir oftalmoskopi içeren bazı görme testleri yaptırabilirsiniz. Bu test, doktorunuza gözünüzün içine bakmasına izin verir. Makula dejenerasyonuna sahipseniz, doktorunuz drusenler görebilir. Bunlar, gözün arkasında toplanan sarımsı beyaz atık depolarıdır.

Doktorunuz, size merkezinde bir nokta ve çizgilerle dolu bir tabloya bakmanızı isteyebilir. Buna, Amsler ızgarası denir. Görüş merkezinizdeki değişimleri ortaya çıkarmaya yardım edebilir. Eğer yaş şekle sahipseniz, merkez noktaya yakın çizgiler, dalgalı veya kıvrımlı görünecektir veya ızgaranın parçasında boş bir nokta veya delik görebilirsiniz.

Eğer makula dejenerasyonunuz varsa, doktorunuz sizi düzenli takip için görmek isteyecektir. Evde de Amsler ızgarasını kullanabilirsiniz. Ona her gün bakmak, görüşünüzde herhangi bir değişiklik olup olmadığını anlamak için size yardımcı olacaktır.

Tedavisi

Tedavi

Günümüzde makula dejenerasyonu için hiçbir tedavi yoktur. Ama uzmanlar, gelecek için ümitli oldukları birçok yeni tedaviyi keşfediyorlar. Doktorunuz, size yardımcı olabilecek tedavideki değişiklikler üzerinde son bilgileri verebilir.

Antioksidan vitaminler ve minerallerle zengin bir diyet, orta şiddetten ciddiye kadar değişen makula dejenerasyonuna sahip bazı insanlarda görme kaybını yavaşlatabilir. Bu diyetin size yardımcı olup olamayacağı hakkında doktorunuzla konuşun.

Eğer makula dejenerasyonunun yaş şekline sahipseniz, aşağıdaki tedavilerden birini veya birkaçını deneyebilirsiniz:

• Işık enerjili tedavi.
• Gözünüze ilaç enjeksiyonu.
• Lazer ameliyatı.

Bu tedaviler, görme merkezini eski haline getiremez, ama görme kaybını yavaşlatabilir. Doktorunuz ışık enerjili tedaviyi, enjeksiyon veya lazer ameliyatı öneriyorsa, hemen onu uygulamak önemlidir.

Önleme

Görme Sorunları ile Nasıl Başa Çıkabilirsiniz?

Geriye kalan görüşünüzün çoğunu koruyabilmek için evde yapabileceğiniz birçok şey vardır. Büyüten gözlükler veya evinizde daha parlak aydınlatma gibi görmenize yardımcı şeyler kullanmak, daha iyi görmenize yardımcı olabilir. Geniş baskı veya resimleri gösteren bir bilgisayar ekranı veya geniş baskılı kitaplar ve gazeteler edinebilirsiniz. İyi bir destek ağına sahip olmanız da önemlidir.

Eğer daha fazla yardıma ihtiyacınız varsa, doktorunuz sizi bir meslek hastalıkları uzmanına veya bir iyileştirme uzmanına yönlendirebilir. Bu uzmanlar, azalmış görme gücünüzle başa çıkmak üzere ihtiyacınız olan eğitimi ve araçları edinmenize yardımcı olabilir. Bölgesel kuruluşlar da görme kaybı yaşayan insanlar için hizmetler sunabilirler.

Giderek kötüleşecek bir görme sorununuz olduğunu öğrenmek, korkutucu olabilir. Bir dizi duygu yaşamanız normaldir. Ama çok fazla üzgün ve ümitsiz hissederseniz, doktorunuzla konuşun. Depresyon önleyici ilaçlar işe yarayabilir. Doktorunuz, aynı zamanda sizi az görme gücüyle yaşamaya çalışan insanlara yardım eden bir uzmana da yönlendirebilir.