Nedir

Nedir?

Ötanazi, acı ve ıstırap çeken bir kişinin hayatını kasıtlı olarak sonlandırma eylemidir. Her ülkede farklı ötanazi kanunları mevcuttur.

İngiltere Tıp Etiği Lordlar Kamarası Seçilmiş Komitesi, ötanaziyi inatçı ağrıları dindirmek için yaşamı sona erdirme maksadıyla yapılan kasıtlı bir müdahale olarak tanımlar. Hollanda’da ötanazi, doktorun hastanın rızasıyla hastanın yaşamına son vermesidir.

Ötanazinin farklı kategorileri vardır: gönüllü, gönülsüz ve istem dışı. Gönüllü ötanazi, Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı eyaletlerinde ve bazı ülkelerde yasaldır. Gönülsüz ötanazi, bütün ülkelerde yasaktır. Bunun yanı sıra, Hollanda’da doktorlar, iyi tanımlanmış ve katı koşulları takip ederek adli takibattan muaf olabilirler. İstem dışı ötanazi genellikle cinayet olarak algılanır.

Ötanazi, modern biyoetikte en çok tercih edilen araştırma alanıdır.

Türler

Ötanazi, kişinin bilgilendirilmiş rızasını verip vermediğine bağlı olarak 3 şekilde sınıflandırılabilir: gönüllü, gönülsüz ve istem dışı.

Tıp ve biyoetik literatüründe, hastaları rızasına ve koşullarına bakmadan gönülsüz (hatta istem dışı) öldürmenin ötanazi olup olmayacağı hususunda bir tartışma mevcuttur. "Hastanın rızası” önemli bir etkendir.

Gönüllü Ötanazi

Hasta rızasıyla gerçekleştirilen ötanaziye gönüllü ötanazi denir. Aktif gönüllü ötanazi, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda’da yasaldır. Pasif gönüllü ötanaziyse Amerika Birleşik Devletleri’nde yasaldır. Hasta kendi ölümünü doktor desteğiyle gerçekleştiriyorsa bu durum için genellikle doktor destekli intihar terimi kullanılır. Doktor destekli intihar İsviçre ve Oregon, Washington ve Montana gibi Amerika Birleşik Devletleri eyaletlerinde yasaldır.

Gönülsüz Ötanazi

Hasta rızasının olmadığı durumlarda gerçekleştirilen ötanaziye gönülsüz ötanazi adı verilir. Dünya çapında yasak olan, fakat Hollanda’da Groningen Protokolü kapsamındaki bazı koşullar altında yasallaştırılan çocuk ötanazisi buna örnek gösterilebilir.

İstem Dışı Ötanazi

Hastanın isteğine karşı gerçekleştirilen ötanaziye istemdışı ötanazi denir.

Usul Kararı

Gönüllü, gönülsüz ve istem dışı ötanazilerin hepsi pasif ve aktif olarak sınıflandırılabilir. Birçok yazar bu terimlerin yanıltıcı ve durumu zorlaştırıcı nitelikte olduğunu düşünmektedir.

Pasif Ötanazi

Pasif ötanazi; yaşamın devamlılığı için gerekli olan antibiyotik gibi yaygın tedavilerin kesilmesidir.

Aktif Ötanazi

Aktif ötanazi; öldürücü maddelerin kullanımını gerektirir veya öldürmeye zorlar, bu ötanazi türü en tartışmalı olandır.

Hukuki Durum

“Adam öldürme” terimi hukuki açıdan bir hayatı sona erdirmek ve şiddetli ağrırlı dindirmek için niyet belirterek gerçekleştirilen her müdahaleyi kapsar. Adam öldürmelerin hepsi yasak değildir. Ceza içermeyen adam öldürmenin iki çeşidi meşru ve bağışlanabilir adam öldürmelerdir. Birçok ülkede bu, ötanazi durumu değildir. “Ötanazi” terimi, genellikle aktif çeşitle sınırlandırılmıştır. Acıyı dindirmek için uygulanan tedavi, ölümü hızlandırsa da bu birçok mahkeme kararında yasal olarak kabul edilmiştir.

Dünya çapındaki bazı hükümetler gönüllü ötanaziyi yasallaştırmıştır; fakat genel olarak ötanazi, cinayet olarak anılır. Ötanazinin yasallaştığı Hollanda ve Belçika’da, ötanazi yasal takibatta ve ceza gerektiren bir durumda olmamasına rağmen, fail (doktor) bazı yasal beklentileri karşıladığı zaman ötanazi, hala adam öldürme olarak anılır.