Parmaklarımız gündelik aktiviteler sırasında kolayca kırılabilecek kemiklere ve hassas eklemlere sahiptir. Dolayısıyla parmak yaralanmaları acil serviste en sık karşılaşılan şikayetlerden biridir. Yaralanmalar basit morarmalar veya kontüzyonlardan kırılmış kemiklere ve yerinden çıkmış eklemlere kadar çeşitlenirler. Elin ve parmakların anatomisini anlamak, farklı parmak kırıklarını, yaralanmalarını ayırmak ve tedavileri birbirinden ayırt etmek için önemlidir.  

El üç kısma bölünür: bilek, avuç ve parmaklar. Bilekte 8 kemik bulunur ve bunlar birlikte hareket ederek bileğin çok geniş bir menzilde hareket etmesine izin verirler. Avuç ya da elin ortası metakarpal kemiklerden oluşur. Bu kemiklerin kaslarla bağlantıları vardır ve bileği parmaklara bağlarlar. Doğrudan travma sonucunda bu kemikler kolayca hasar görebilir. Özellikle bir nesnenin çarpması veya daha sık olarak yumruk sonucunda travma alınır.

Parmaklar elin en sık sakatlanan bölgesidir. Parmaklar bağ dokulardan (kemikler arasındaki destekleyici doku), tendonlardan (kas ve kemik arasındaki bağlayıcı doku) ve üç parmak kemiğinden oluşurlar. Parmaklarda kas bulunmaz. Ön kol kaslarının tendonları çekmesiyle hareket ederler.

Her parmakta bulunan üç kemik benzer şekilde sıralanmıştır. İlkine proksimal falanks denir. İkinciye orta falanks denir. En küçüğü ve ele en uzak olanına distal falanks denir. Başparmak en kısa parmak olduğu için orta falanksı yoktur.  

Elin arkasındaki çıkıntılar parmak kemikleri tarafından oluşturulan eklemlerdir. Ele travma alındığında kolayca hasar görebilir veya yerlerinden çıkabilirler. Her eklemin yerine ve ilgili kemiklere göre özel bir adı vardır. İlk ve en büyük eklem avuç içi kemikleri ve parmaklar arasındakidir. Metakarpal ve falanks kemikleri arasındadır ve tıbbi adı metakarpofalanjeal eklemdir. Bu eklem genellikle elin kapalı olduğu, mesela yumruk atıldığı durumlarda hasar görür. Bu eklemle ilgili parmak kırıklarına boksör kırığı da denir.

Parmakta ilerlerken bir sonra gelen eklem ele en yakın ve parmak kemikleri arasında olandır. Proksimal interfalanjeal eklem adı da verilir. Spor aktiviteleri sırasında, örneğin bir top doğrudan parmağa vurduğunda genellikle bu eklem yerinden çıkar.

Parmağın en ucunda olan ekleme ise distal interfalanjeal eklem adı verilir. Bu ekleme alınan hasar genellikle parmak kırıklarına veya tendonların yırtılmasına yol açar.

Prof. Dr. Nejat GÜNEY

dr bey sol serçe parmağımda uç tarafı bazada sıkıştı düz duran parmağım uç tarafta kırık gibi aşağı tarafa düşüyor buz yaptık acilden dr gittim kırık ... devamı