Nedir

Şeker krizi, tatlı krizi ve hatta şeker duyarlılığı gibi farklı biçimlerde adlandırılan şeker bağımlılığı halk arasında tatlıları bırakmakta zorlanan kişinin durumunu ifade eder. Yüksek seviyelerde şeker alımı, kısa süreli enerji patlamalarıyla ve çocuklarda hiperaktiviteyle ilişkilidir. Ama bilimsel çevrede hangi şekerin, eğer varsa, psikolojik ya da fiziksel bağımlılık yarattığı üzerine pek çok tartışma vardır.

Çok fazla şeker tüketen birinde şeker bağımlılığı dışında, diş çürümesi, obezite, diyabet, hatta belki de gut hastalığı gibi sağlık sorunları meydana gelme riski hayli yüksek olacaktır. Her ne kadar şeker bu sağlık sorunları üzerinde rol oynasa da özellikle obezite ve diyabet üzerinde en fazla tartışılan rahatsızlıklardır.

Belirtiler

 

Belirtileri

Nörobilim Topluluğu’nun “Brain Briefings” Aralık 2003 sayısında, “bazı beyin faaliyetleri ve özelliklerinin şeker alımı ve uyuşturucu bağımlılığıyla, özellikle de beynin opioid reseptörleri alanında örtüşmekte olduğu” ileri sürülmüştür. Makaleye göre şekerler, beyinde eroin ve diğer opiatlar gibi madde bağımlılığına benzer bir biyokimyasal dürtü ve ödül sistemini etkinleştirebilir. Bu sonuca, opioid aktivitesini bloke edici bileşimler verildiğinde deneklerin bağımlı hale gelmek yerine tatlıyı reddettiği hayvan testlerinden varılmıştır.

Makale, bu bulguların şeker bağımlılığının varsayılan bazı biçimlerinin tedavisinden çok, aslında, bulimiya gibi aşırı yemek yemeyi içeren yeme bozuklukları olan kişiler için umut verici olduğunu, çünkü bu kişilerde yoğun şekerli gıdaların aşırı yenilmesinin yaygın olduğu belirtilmiştir.

Şeker Yoksunluğu

Bildirilmiş birkaç şeker yoksunluğu belirtisi vardır, ama bir kimsenin diyetinden şekerin kesilmesiyle ilişkili yoksunluğun çoğunlukla anekdotsal olduğunun ve genellikle kafein ürünlerini bırakan kişilerde görülen belirtilere benzediğinin (buna rağmen daha şiddetsiz olduğunun) akılda tutulması gerekir. Dahası, bu belirtilerle, glikoz ya da früktoz veya diğer katkı maddeleri gibi türleri hariç tutarak, şeker arasında kesin biçimde bağlantı kurabilen hiçbir bilimsel kanıt olmadığı görülür.

Bunu akılda tutarak, şeker yoksunluğu belirtileri baş ağrısı, aşırı istek, bitkinlik, sarsıntılar, depresyon ve kaygıdır.

Tedavi

Tedavisi

Bağımlılık bir hastalıktır, birkaç medikal (tedavi merkezleri gibi), psikolojik ve besin tedavisi seçeneği hastalıktan kurtulmak üzerine eğilir ama en iyisinin hangisi olduğuna dair uzmanlar arasında bir fikir birliği yoktur. Daha doğrusu, araştırmalar tedavinin kişiye özel biçimlendirilmesi ve uygun hale getirilmesinin, profesyonel olarak bu üç seçeneğin en iyi sonucu alacak şekilde sentezlenmesinin en ümit verici ve etkin tedavi olduğuna işaret eder. Klinik olarak kabul edilen bağımlılıklar tartışılırken şeker düşkünlüğü ya da bağımlılığı genellikle göz önünde bulundurulmaz.

Bununla birlikte, tedavi seçeneklerine hem yazılı olarak hem de internetten ulaşılabilir. Bu tedavilerden biri de, şeker bağımlılığını tedavi etmek için, şeker duyarlılığınızda rol oynayan biyokimyasal fonksiyonların her birini stabilize etmek amacıyla beslenmeyle ilgili yedi adımdan oluşan çözümler önerir. Önerilen tedavi seçeneklerin bilimsel olarak uygulanabilirliğiyse pek çok ölçüte göre şüpheli kabul edilir.

Bir kimsenin şekeri bırakamadığını ve genel tabirle şeker bağımlısı olduğunu duyduğunuzda, muhtemelen şekeri bırakmanın çok zor olduğu izlenimine kapılırsınız.  Bununla birlikte, şeker bağımlılığının gerçek kliniksel parametreleri olmadığını ve bazı kişilerin şekeri bırakmaya çalıştıklarında karşılaştıkları zorlukların hem göreceli hem de fazlasıyla öznel olduğunu aklınızda tutmak daha makul olabilir.

Doç. Dr. Semih ÖZKAN

Hocam seker hastasiyim ama sertlesme sorunu yasiyorum ne yapmaliyim ilaci varmi varsa ismini yazarmisiniz saygilar... devamı