• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Tedavisi
• Muayenesi
• Nasıl Korunabilirim

Nedir

Seyahat İshali

Seyahat ishali sağlıksız yiyecekler nedeniyle meydana gelen mide ve bağırsak enfeksiyonudur. Tuvalete gittikten sonra ellerini yıkamadan yemek dağıtan ya da yapan kişilerin enfeksiyon bulaştırdığı yemeklerle insanlara taşınırlar.

Dünyada seyahat ishali riskinin en yüksek olduğu yerler, Afrika, Ortadoğu ve Latin Amerika’daki ülkelerdir. Enfeksiyon riski, riskin düşük olduğu evlerden sokaklardaki yüksek risk taşıyan yemek satış yerlerinin türüne bağlı olarak farklılık gösterir.

Enfeksiyona neden olan en yaygın bakteri E. Koli olarak adlandırılır.

Belirtileri

Belirtiler

Seyahat ishalinin tipik belirtileri şunlardır:

• Ani ishal başlangıcı
• Mide bulantısı ve kusma
• Şişkinlik
• Acil dışkılama ihtiyacı
• Sıkıntı, zayıflık ya da rahatsızlık
• Patlatırcasına şiddetli ve ağrı yapan gaz
• Kramp
• İştah kaybı

Seyahat ishali 3 ila 7 gün sürer ve nadiren hayatı tehdit edecek derecede ciddi seyreder.

Tedavisi

Tedavi

Diğer bütün hastalıklarda olduğu gibi seyahat ishalinin tedavisi için de en iyi yol doktora danışmaktır. Bu, özellikle hamile kadınlar ve çocuklar için geçerlidir.

Pepto-Bismol (günde iki defa50 gya da günde dört defa iki tablet alındığında) ishali azaltır ve hastalığın süresini kısaltır. Bu tedavi seyahat ishalini etkin bir şekilde engeller ama peşpeşe 3 haftadan daha uzun süre kullanılmamalıdır.

Pepto-Bismolnun yan etkileri ise dilde geçici olarak tutulma, dışkının geçici olarak bloke olması, mide bulantısı, kabızlık ve nadir kulak çınlamasıdır. Şayet aspirin alerjiniz, böbrek yetmezliğiniz ya da gut hastalığınız varsa veya antikogülan pronosid alıyorsanız, Pepto-Bismoln kullanmayın.

Tedavi sırasında ayrıca ishal nedeniyle kaybedilen sıvı ve tuzun da giderilmesi gerekir. Bunun en iyi yolu da Dünya Sağlık Örgütünün Oral Rehidrasyon Solüsyonu gibi ağızdan alınacak bir rehidrasyon solüsyonu kullanmaktır. Bu solüsyon hemen bütün gelişmekte olan ülkelerdeki marketlerde ve eczanelerde bulunmaktadır.

Oral rehidrasyon solüsyonu  (ORS) bir paketin kaynatılmış suya ilave edilmesi ile hazırlanır. Tuzların doğru miktarda suya ilave edilmesi için paketteki talimatlara dikkatli bir şekilde uyulmalıdır. ORS solüsyonu oda sıcaklığında muhafaza edildiğinde 12 saat içinde, buz dolabında saklandığında ise 24 saat içinde tüketilmeli ya da imha edilmelidir.

Lomotil ya da İmedium gibi bir anti ishal tedavisi de ishal dışkısını azaltabilir ancak ciddi enfeksiyon almış kişilerde beklnemeyen etkilere de neden olabilir. Bu ilaçlar yüksek ateşli ve dışkısında kan olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır.

Doxyxyxline, Bactirin, Septra ve Cipro veya norfloxacin gibi antibiyotikler hastalığın süresini kısaltabilirler. Hastalıktan korunma ve önleme merkezleri, seyahat ishalinin önlenmesinde antibiyotik kullanımını tavsiye etmemektedir çünkü antibiyotikler başka problemlere yol açmaktadır. Bu ilaç tedavilerini almadan önce doktorunuzla görüşün.

İshalden etkilenmiş bebeklerd ve çocukların  tedavisinde bir doktorla görüşmek çok önemlidir çünkü yukarda bahsedilen ilaçların bazıları çocuklar için tavsiye edilmemektedir. Çocuklar ama özellikle bebekler için en büyük risk fazla sıvı kaybıdır. Sıvı kaybı için en iyi tedavi ise ORS solüsyonudur.

Anne sütü alan bebeklerin ihtiyaç duyduklarında emzirilmeleri gerekir. Biberonla beslenen bebeklere ise, laktozsuz ya da laktozu azaltılmış formüller verilmelidir. Formülü mutlaka kaynatılıp soğutulmuş su ile karıştırın. Katı ya da koyu kıvamda yiyeceklerle beslenen daha ileri yaştaki çocuklara ishal olduklarında normal yiyecekler verilmeye devam edilmelidir. Bir bebek orta şiddetten şiddetliye doğru ishal belirtileri gösteriyorsa (ağız kuruluğu,  gözlerde çökme, 38cden daha yüksek ateş ve kanlı dışkı gibi) derhal acil tıbbi müdahale gerekir.

Muayenesi

Doktorumu Ne Zaman Aramalıyım?

Seyahat ishali ile ilgili olarak şu durumlarda tıbbi yardım talep edin.

• İshalin şiddetli, kanlı olması veya birkaç gün içinde geçmemesi halinde
• İshale ateş ve yanmanın eşlik ettiği durumlarda
• Dehidrasyonu önlemek için aldığınız sıvıyı muhafaza edemediğiniz durumlarda

Nasıl Korunabilirim

Nasıl Korunabilirim?

Sağlık koşullarının kötü olduğu yerlerde kaynatılmış su ve çay ve kahve gibi sıcak içecekleri tercih etmek daha güvenli olabilir. Enfeksiyon bulaşmış sudan elde edilmiş olma ihtimalinden dolayı buzdan uzak durun.

Suyu temiz ve kuru olup olmadığını bilmediğiniz bir kap yerine açılmamış şişeden içmek daha güvenli olacaktır. Bir içecek kutusunun ya da şişenin yüzeyindeki su da kirlenmiş olabilir. Bu yüzden kutunun, şişenin ağza temas ettiği alanı temizleyin ve kurutun. Ayrıca suyun kirlendiği yerlerde dişlerinizi musluk suyu ile fırçalamayın.

İçme Suyunu Nasıl Güvenli Hale Getirebilirim?

Suyu içmek için güvenli hale getirmenin en güvenilir yolu kaynatmaktır. Suyu iyi bir kaynama noktasına getirin ve daha sonra soğumaya bırakın ama kesinlikle buz ilave etmeyin. Yüksek yerlerde suyu daha uzun süre kaynatın ya da kimyasal mikrop kırıcı ilave edin.

İyotla yapılan dezenfeksiyon için spor mağazaları ve eczanelerde bulabileceğiniz Globaline veya Potable-Aqua gibi tetraglycine hydroperiodide tabletleri kullanın.

Üreticinin talimatlarını okuyun ve uygulayın. Eğer su bulanık ise, bir bezden geçirerek süzün ve ilave edeceğiniz dezenfektan maddeyi ikiye katlayın. Eğer su çok fazla soğuksa, biraz ılıtın ya da ilave edeceğiniz dezenfektanın etkisini göstermesi için biraz bekleyin. Suya bir tutam tuz atmak ya da bir kaptan diğerine boşaltmak da tadının iyileşmesini sağlayacaktır. 

Taşınabilir su filtreleri, etkinliği bağımsız kaynaknlarca doğrulanmadığından, önerilmemektedir..

Sonuç olarak eğer güvenilir bir içme suyu bulamıyorsanız, şunu bilin ki elle dokunulamayacak kadar sıcak olan musluk suları soğuk sulardan daha emniyetlidir. Bununla birlikte hastalık yapıcı organizmalar deniz aşırı ülkelerde normal sıcaklıktaki sularda yaşayabildiklerinden, dezenfektanlar hala tavsiye edilmektedir.

Yiyecekler İçin Ne Gibi Önlemler Alabilirim?

Yiyecekler dikkatli bir şekilde seçilmelidir. Uzak durmanız gereken yiyecekler şunlardır:

• Salatalar
• Çiğ sebze ve meyveler: Meyveleri kendiniz soyarsanız, daha güvenlidir.
• Pastorize edilmemiş süt ve süt ürünleri
• Çiğ etler ve raflardaki balıklar

Pişirilmiş ve hala sıcak olan yemekler güvenlidir. Bazı balıklar içindeki toksinler nedeniyle pişirildiklerinde de güvenli değildir. Tropikal sığ su balıkları, kırlangıç balığı, sarı kuyruklu kaya balığı, açık okyanuslar yerine tropikal kayalıklarda yakalandıklarında zehirli olabilirler. Barakuda ve kirpi balığı daima zehirlidir ve yenilmemelidir.