Akıl sağlığı bozuklukları karmaşık rahatsızlıklardır ve teşhisleri kolay olmayabilir. Birçok insanlarda ortak belirtiler görülebilir ya da farklı hastalıklar aynı anda yaşanabilir. Dolayısıyla teşhis genellikle genel bir terimle koyulur, daha sonra spesifik rahatsızlıklara bölünür. Şizofreni de böyledir. Şizofreni bozuklukları kişinin gerçeklik algısını bozan akıl sağlığı sorunlarıdır. Genellikle delüzyon ve halüsinasyonlarla birlikte görülür. Bu şiddetli hastalıklarda kişinin belirtilerini kontrol altında tutması ve normal bir yaşam sürmesi için bir akıl sağlığı uzmanından yardım alması gerekir. Peki şizofreninin türleri nelerdir?

Şizofreni sadece bir bozukluk değildir. Aynı spektrumda bulunan bir dizi akıl sağlığı bozukluğunu kapsayan bir terimdir. Kişinin belirtilerine göre farklı türleri vardır. Genel olarak paranoid, katatonik, dezorganize, rezidüel ve ayrışmamış şizofreni olarak sınıflandırılır. 

Şizofreni türlerinden ilki olan paranoid şizofreni genellikle filmlerde ve dizilerde abartarak gösterilen şizofrenidir. Şizofreninin en yaygın görülen türüdür. Delüzyon ve halüsinasyon gibi belirtiler sık görülür. 

Katatonik şizofreni nadir görülen bir türdür. Belirtileri genellikle fizikseldir. Katatoni kendi başına bir bozukluk olabilir. Katatonik şizofreni hastalarında ise şizofreni belirtileri de görülür ve çok tepki vermezler. Uyarıcılara karşı tepkisiz kalabilirler. Vücutları garip pozisyonlarda olabilir, tuhaf hareketler yapabilirler. Kol ve bacakları katı olabilir ve getirilen pozisyonda kalabilir.

Şizofreni türlerinden bir diğeri dezorganize ya da hebefrenik şizofrenidir. Bu kişiler karışık bir şekilde konuşabilir, davranışları ya da duygusal tepkileri uygunsuz olabilir. Bazıları ise herhangi bir duygusal tepki göstermezler. 

Rezidüel şizofreni geçmişte şizofreni belirtileri göstermiş, şimdiyse herhangi bir belirti göstermeyen ya da belirtilerinin şiddeti azalmış kişileri kapsar. Halüsinasyon ve delüzyonlar daha hafif bir şekilde görülebilir. 

Ayrışmamış şizofreni ise üstte sayılan sınıflara dahil edilemeyecek kişileri kapsar. Bu kişiler birden çok şizofreni türünün belirtilerini gösteriyor olabilir. Şizofreninin tedavisi sadece görülen türe göre değil kişiye göre de değişecektir. Genellikle tedavi planında hem ilaçlar hem de psikoterapi kullanılır. Şizofreni hayatı zorlaştırsa da bazı kişiler belirtilerini bastırmak için alkol veya uyuşturucu kullanımına başvurmaktadır. Bu standart hale gelirse şizofreninin yanında madde bağımlılığıyla da başa çıkmak zorunda kalabilir. Bu yüzden siz veya bir yakınınız akıl sağlığıyla ilgili sorun yaşıyorsanız bir uzmandan destek almaktan çekinmemelisiniz.

İLGİLİ MAKALE

Şizofreniyle Yaşamak

Uzm. Psk. İlknur YILMAZ

19 yaşındayım kendime şizofreni teşisi koydum bende fazla belirtisi yok ama yinede tedirgin oluyorum napcağımı şaşırmış durumdayım bana yardımcı olu... devamı