Akıl sağlığı bozuklukları karmaşık rahatsızlıklardır ve
teşhisleri kolay olmayabilir. Birçok insanlarda ortak belirtiler görülebilir ya
da farklı hastalıklar aynı anda yaşanabilir. Dolayısıyla teşhis genellikle
genel bir terimle koyulur, daha sonra spesifik rahatsızlıklara bölünür.
Şizofreni de böyledir. Şizofreni bozuklukları kişinin gerçeklik algısını bozan
akıl sağlığı sorunlarıdır. Genellikle delüzyon ve halüsinasyonlarla birlikte
görülür. Bu şiddetli hastalıklarda kişinin belirtilerini kontrol altında tutması
ve normal bir yaşam sürmesi için bir akıl sağlığı uzmanından yardım alması
gerekir. Peki şizofreninin türleri
nelerdir?
Şizofreni sadece bir bozukluk değildir. Aynı spektrumda
bulunan bir dizi akıl sağlığı bozukluğunu kapsayan bir terimdir. Kişinin
belirtilerine göre farklı türleri vardır. Genel olarak paranoid, katatonik,
dezorganize, rezidüel ve ayrışmamış şizofreni olarak sınıflandırılır.
Şizofreni türlerinden
ilki olan paranoid şizofreni genellikle filmlerde ve dizilerde abartarak
gösterilen şizofrenidir. Şizofreninin en yaygın görülen türüdür. Delüzyon ve
halüsinasyon gibi belirtiler sık görülür.
Katatonik şizofreni nadir görülen bir türdür. Belirtileri
genellikle fizikseldir. Katatoni kendi başına bir bozukluk olabilir. Katatonik
şizofreni hastalarında ise şizofreni belirtileri de görülür ve çok tepki
vermezler. Uyarıcılara karşı tepkisiz kalabilirler. Vücutları garip
pozisyonlarda olabilir, tuhaf hareketler yapabilirler. Kol ve bacakları katı
olabilir ve getirilen pozisyonda kalabilir.
Şizofreni türlerinden
bir diğeri dezorganize ya da hebefrenik şizofrenidir. Bu kişiler karışık bir
şekilde konuşabilir, davranışları ya da duygusal tepkileri uygunsuz olabilir.
Bazıları ise herhangi bir duygusal tepki göstermezler.
Rezidüel şizofreni geçmişte şizofreni belirtileri göstermiş,
şimdiyse herhangi bir belirti göstermeyen ya da belirtilerinin şiddeti azalmış
kişileri kapsar. Halüsinasyon ve delüzyonlar daha hafif bir şekilde
görülebilir.
Ayrışmamış şizofreni ise üstte sayılan sınıflara dahil edilemeyecek kişileri kapsar. Bu kişiler birden çok şizofreni türünün belirtilerini gösteriyor olabilir. Şizofreninin tedavisi sadece görülen türe göre değil kişiye göre de değişecektir. Genellikle tedavi planında hem ilaçlar hem de psikoterapi kullanılır. Şizofreni hayatı zorlaştırsa da bazı kişiler belirtilerini bastırmak için alkol veya uyuşturucu kullanımına başvurmaktadır. Bu standart hale gelirse şizofreninin yanında madde bağımlılığıyla da başa çıkmak zorunda kalabilir. Bu yüzden siz veya bir yakınınız akıl sağlığıyla ilgili sorun yaşıyorsanız bir uzmandan destek almaktan çekinmemelisiniz.
Şizofreniyle Yaşamak
Uzm. Psk. İlknur YILMAZ
19 yaşındayım kendime şizofreni teşisi koydum bende fazla belirtisi yok ama yinede tedirgin oluyorum napcağımı şaşırmış durumdayım bana yardımcı olu... devamı
Bipolar Bozukluk Ve Şizofreninin Anahtarı Bulundu
Şizofrenler Müzikle İyileşiyor
Şizofreni
Şizofreniyle Yaşamak
Türk Tıbbının Yüz Akı Kurumlarından Biri: Edirne Iı. Bayezid Külliyesi