Nedir?

Somatosensör sistem, dokunma, sıcaklık, profriyosepsiyon (vücut pozisyonu) ve nosisepsiyon (acı) gibi duyusal modaliteler üretmek için reseptörler (almaç) ve işlem merkezinden oluşan farklı bir duyu sistemidir. Duyusal reseptörler deri, epitel doku, iskelet kasları, kemikler ve eklemler, iç organlar ve kardiyovasküler sistemi kaplar. Dokunma duyusu bilinen beş duyudan biri olarak kabul edilse de, dokunmanın etkisi çeşitli modalitelerle şekillenir. Tıpta günlük konuşma dilindeki dokunma terimi yerine, içerdiği çeşitli mekanizmaları daha iyi yansıtmak için genellikle somatik duyular terimi kullanılır.

Sistem çeşitli uyaranlara farklı reseptörler kullanarak cevap verir: termoreseptörler, nosiseptörler, mekanoreseptörler ve kemoreseptörler. Reseptörlerden alınan bilgi, omurilik içindeki duyu sinirlerinden geçerek beyne iletilir. İşleme öncelikle, beyin korteksinin parietal lobunda bulunan primer somatosensör alanda yapılır.

Daha basit anlatmak gerekirse, sistem duyu nöronlarında ısı gibi bir uyarıcı tarafından bir aktivite tetiklendiğinde çalışmaya başlar; bu sinyal sonunda beynin ilgili vücut bölgesinden sorumlu kısmına ulaşır ve işlenen uyarının vücudun doğru bölgesinde hissedilmesini sağlar. Vücut yüzeylerinin beyinde nokta nokta haritalanmasına homunculus denir ve vücut imajının oluşturulmasında esastır. Ancak, beyin yüzeyi haritası (kortikal harita) değişmez değildir. İnme ya da yaralanmaya tepki olarak büyük değişimler oluşabilir.

Hastalıklar

Bir somatosensöriyel eksiklik, somatosensör sistemin periferik sinirlerini etkileyen bir periferik nöropatiden kaynaklanabilir.

Bu, hissizlik ya da parestezi olarak ortaya çıkabilir.

Şüphelenilen herhangi bir somatosensör sistem hastalığında periferik sinir sisteminin nörolojik muayenesi yapılır.