Parkinson hastaları, günün birinde kendi derilerinden yapılan beyin hücreleriyle tedavi edilebilir.

İki araştırma ekibi, bağımsız olarak, deri hücrelerini dopamin üreten özel nöronlara nasıl dönüştürebilecekleri üzerinde çalıştı. Hareketlilik için hayati olan bu nörotransmitter (sinir taşıyıcısı) Parkinson hastalarının beyinlerinde tükeniyor.

Çalışmalar, Parkinson hastalarının dopamin üretimini normale döndürerek hareketliliği geliştirme olasılığını gündeme getiriyor. Şu anda çoğu hasta, düzeyleri yeniden düzenlemek için bir ilaç kullanıyor ama başarı düzeyi değişiklik gösteriyor.

İki teknik de deri hücrelerini embriyo benzeri pluripotent hücrelere dönüştürmeyi içeren ilk adımı atlıyor, bu teknik olası bir kanser riski taşıyor.

Milan’daki San Raffaele Enstitüsünden Vania Broccoli ve meslektaşları ilk olarak, üç transkripsiyon etmenini, yani daha önceden nöronların gelişimiyle bağlantılı proteinleri kullanarak fare cilt hücrelerini yeniden programladı.  Aynı üçlü etmen insan embriyoları, sağlıklı yetişkinler ve Parkinson hastalarının deri hücrelerini dönüştürdü.

Deri Hücrelerini Enfekte Etmek

Tek güçlük, Broccoli’nin ekibinin ilk olarak, transkripsiyon etmenlerini üretmek için cilt hücrelerini genleri taşıyan virüslerle enfekte etmek zorunda kalmasıydı; fakat kullanılan virüsler DNA’yı bozan ve kansere neden olan virüsler değildi.

Lund Üniversitesinde Malin Parmar başkanlığındaki İsveçli ekip, ilk olarak insan deri hücrelerini embriyolardan nöronlara, sonra dopamin üreten özel nöronlara dönüştürdü. İtalyanların kullandıklarına iki nöron, Mash1 ve Lmx1a’yı ekleyerek toplamda beş transkripsiyon etmeni kullandılar.

Broccoli, ekibinin, fare hücrelerinden yaratılan nöronların sadece Parkinson benzeri bir hastalıkla büyütülmüş fare ve sıçanlara mı fayda sağlıyor diye test ettiğini söyledi. “Hedefimiz, önce fare hücreleri, sonra da farede insan hücreleri kullanmak,” dedi. “İşe yararsa hastalık için maymun örneklerine geçeceğiz.”

Broccoli’nin ekibi, virüslerin insan alıcılarına doğurabileceği olası riskleri ortadan kaldırmak için virüslerle birlikte dağılabilecek deri hücrelerini yeniden programlamanın yöntemlerini de değerlendiriyor.

İsveç’te Parmar da, ekibinin insan hücrelerinin hastalığı olan hayvanlara fayda sağlayıp sağlamayacağını test etmek için benzer deneylerin yolda olduğunu söylüyor. “Bunların canlı içinde işlevsel olduğunu kanıtlamamız gerekiyor,” diye de ekliyor.

Kaynak: newscientist.com