• İçindekiler
• Vücut Tipiniz
• Sebepleri
• Sakıncaları
• Nasıl Küçültürüz
• Ölçümleme

Vücut Tipiniz

Eğer aşırı kiloluysanız, fazla kilonuz bel çevrenizde mi yoksa kalçalarınızda mı toplanmış? Elbette aşırı kilolu olmak sağlıksızdır fakat yağın nerede depolandığı da önemlidir. Son yıllarda yapılan araştırmalar vücut tipinin "elma" olmasının (karın bölgesindeki yağın fazla olması) kalp hastalığı, felç, Tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, çeşitli kanser türleri ile diğer muhtemel hastalıkların riskini arttırdığını gösteriyor. Vücut tipinin "armut" olması (en fazla yağın kalça bölgesinde bulunması) daha az risklidir ve özellikle kadınlarda bazı durumlarda koruyucu bile olabilir.

Sebepleri

Sebepleri

Özellikle cinsiyet başta olmak üzere birçok faktör yağ dağılımını etkiler. Erkekler en fazla yağı vücudun orta kısmında toplarken, kadınlar vücutlarının daha alt bölgesinde toplama eğilimi gösterirler. Buna rağmen kadınlar da özellikle menopozdan sonra elma tipli olabilirler. Kalıtım ve hareket düzeyi de vücut şeklini etkiler.

Karın bölgesinin aşırı kilolu olması yüksek LDL kolesterol (kötü kolesterol), trigliseritler (kandaki yağlar), tansiyon ve kan şekeri kadar insülin direnci ile düşük HDL kolesterolü (iyi kolesterol) riskini arttırır. Bu hastalıklar kümesi, metabolik sendrom olarak bilinip birçok kronik hastalık riskini arttırır.

Kalçadaki yağın çoğu deri altında depolanırken (deri altı yağ), orta kısımda daha fazla yağ karaciğer ve diğer organlarda ve çevrelerinde depolanır (iç organsal yağ). Karın bölgesinin derinlerindeki yağ hücreleri, deri altı yağa göre "metabolik olarak daha aktiftir". Diğer bir deyişle, bu yağ hücreleri sağlığa zararlı bir takım etkilerden sorumlu olduğuna inanılan bazı yağ asitleri, hormonlar ve iltihabi bileşenler gibi farklı maddeleri vücuda salar. İç organsal yağ, örneğin östrojen üretimini arttırır, bu da kısmen menopoz sonrasında bazı kadınlarda görülen meme kanserindeki artışı açıklayabilir. Ayrıca aşırı miktarda iç organsal yağ vücuttaki kronik iltihaplanmayı başlatarak kalp ve damar hastalıkları riskini çok arttırabilir.

Sakıncaları

Vücut Tipinin Elma Olmasının Sakıncaları

Karın bölgesinde toplanan yağa dair yapılan araştırmalardan elde edilen bulguların bir kısmından burada bahsetmekte fayda var:

• Kalp hastalığı. Yapılan bir araştırmaya göre vücut tipini belirlemekte kullanılan standart ölçü olan belin kalçaya oranı, iyi bilinen vücut kitle indeksine (boy ve kiloya dayanır) veya basit bel çevresi ölçümüne göre kalp hastalığı riskini belirlemede çok daha iyi bir yoldur. Çalışma, karın bölgesindeki yağın kuvvetli bir risk faktörü olmasına rağmen kalçalardaki yağın bir ölçüde koruma sağladığını ortaya koydu ve böylelikle belin kalçalara oranının önemli olduğu sonucuna vardı. Örneğin göreceli olarak geniş kalçalı ve geniş bel çevresine sahip olmak, küçük kalçalı ve geniş bir bel çevresine sahip olmak (daha yüksek bir oran ortaya çıkarıyor) kadar riskli değil. Yapılan çalışmaların bir değerlendirmesi de bel-kalça oranının yüksek olması ile kalp ve damar hastalıkları arasında güçlü bir bağlantı olduğunu ortaya koydu.
• Felç. Yapılan bir diğer çalışma karın bölgesinde aşırı kilosu olan erkeklerin (fakat kadınlar değil) felç geçirme riskinin daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı.
• Diyabet. Uzmanlar, daha önce yapılan birçok çalışmadaki bağı teyit ederek geniş bel çevresinin vücut ağırlığına, vücut kitle indeksine veya diğer ölçümlere göre Tip 2 diyabet riskini daha iyi tahmin ettiği sonucuna vardı.  
• Kanser. Uzmanlar tarafından yayınlanan dünya çapındaki bir rapor, aşırı kilonun birçok kanser riskini arttırdığı; özellikle karın bölgesindeki aşırı kilonun kolon/rektum kanseri kadar menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda meme, pankreas, endometriyum kanserleriyle bağlantılı olduğu sonucuna vardı.
• Demans (Bunama). Özellikle karın bölgesindeki aşırı kilo ile demans riski arasında bir bağ olduğu düşünülüyor. Yapılan bir çalışma daha ince insanlara kıyasen 40 ila 45 yaşlarında daha geniş bel ölçüsüne sahip olanların yetmişlerine geldiklerinde demans olma ihtimallerinin yaklaşık üç kat daha fazla olduğunu ortaya çıkardı. (Geniş kalçaları olan insanlar yüksek risk grubunda değillerdi). Karın bölgesindeki aşırı kilonun diyabet, yüksek tansiyon ve fiziksel hareket eksikliği gibi demans riskini arttırabilecek diğer faktörlerle birlikte görülmesinden dolayı ana nedenin hangisi olduğunu bilmek zor olmaktadır. Bu durum kalbinize kötü gelen şeyin beyniniz için de kötü olduğunu göstermektedir.
• İdrar kaçırma. Araştırmacılar, daha geniş bel ölçüsünün yaşlı kadınlarda idrar kaçırma riskini arttırdığını buldular. Çalışmalar geniş bel ölçüsü ile prostat büyümesi olan erkeklerde idrar kaçırmanın artması arasında benzer bir bağlantı buldular. Muhtemel açıklaması: karın bölgesinin aşırı kilolu olması karın ve mesanedeki basıncı arttırıyor.

Nasıl Küçültürüz

Büyük Boy Elmayı Nasıl Küçültürüz?

Kilo vermeye çalışmak dışında bel çevresindeki yağı vermenin hiçbir yolu yok. Kendiliğinden bir azalma göremezsiniz. Hızlı yürüyüş, bisiklet sürme, ağırlık kaldırma gibi hareketlerle tüm vücudunuzu çalıştırmanız gerekir ki böylelikle daha fazla kalori yakarsınız. Bunun yanında kalori alımını da azaltmalısınız veya en azından arttırmamalısınız. Ayrıca sigara içmemelisiniz: sigara içmek karın bölgesinde yağ birikmesiyle bağlantılıdır.

Bir parça iyi haber size: Karın bölgesi yağ diğer bölgelerdeki yağa göre daha hızlı birikme eğilimi gösterirken aynı zamanda daha çabuk yok olma eğilimi de gösterir. Son zamanlarda yapılan bir araştırmadan gelen diğer bir iyi haber ise bel çevresinin 5 cm azalması koroner riski erkeklerde yüzde 11, kadınlarda ise yüzde 15 oranında azaltıyor.

Ölçümleme

Ölçümleme

Bel-kalça oranınızı bilmek için göbek kısmından belinizi ve kalçanızın en geniş olduğu bölümden de kalçalarınızı ölçün. Sonra bel ölçüsünü kalça ölçüsüne bölün. Örneğin 75 cm bel çevresi ve 100 cm kalça çevresi olan bir kadının bel-kalça oranı 0,75 olur. Erkeklerde 0,9''dan, kadınlarda ise 0,8''den daha yüksek bir oran ortalamanın üzerinde riske; erkeklerde 1''in üzeri, kadınlarda ise 0,9''un üzeri yüksek riske işaret eder. Basit bir ifadeyle bel çevresi ölçünüzün kalça ölçünüzden daha az olması gerekir. İdealde bir kadının bel çevresi kalçalarından en azından yüzde 20 daha az olması gerekir, erkeklerde ise en azından yüzde 10 daha az olmalıdır.

Daha basit bir kıstas ise sadece belinizi ölçmektir. Bel çevresinin erkeklerde 101 cm, kadınlarda 88 cm''den fazla olması yüksek riske işarettir. Ancak bunlar sihirli sayılar değiller; risk, eşik noktalarından önce yükselmeye başlar.

Bel neresidir? Kemer taktığınız yer olmayabilir. Alt kaburga kemiğiniz ile üst kalça kemiğiniz arasındaki en dar noktadan veya arasındaki orta bir noktadan ölçüm yapın. Göbeğinizi içine çekmeyin. En dar noktayı bulamıyorsanız göbek deliğinizin biraz yukarısını ölçün. Kalçalarınızı ise en geniş olduğu noktadan ölçün.