Kardiyoloji uzmanı Dr. Nazan Kanal, 10 yetişkin tansiyon hastasından üçünde hastalığın oluşma nedeninin tuz olduğunu belirtiyor.

Tansiyon nedir? Büyük ve küçük tansiyon ne demek?

Kalbin kanı damarlara göndermesiyle damar duvarında oluşan basınca tansiyon deniyor. Yüksek tansiyon, bu basıncın ideal değerlerin üzerine çıkması. Büyük tansiyon kalbin kasılıp kan pompaladığı, küçük tansiyonsa kalbin gevşediği sıradaki kan basıncını gösteriyor. Normal değerler, büyük tansiyon için 12, küçük tansiyonun içinse 8. Yüksek tansiyon hastalığı için, 14/9 sınır kabul ediliyor.

Tansiyon yükselince vücutta neler oluyor?

Yüksek tansiyon; organları hayatta tutan atardamarlarda stres oluşturarak iç yüzeyi pürüzsüz, kaygan halde tutan sistemi bozuyor. Sonra da duvar kalınlığında artış yaparak damarın elastikiyetini ortadan kaldırıyor. Ayrıca damar tıkanıklığı için zemin hazırlıyor. Damardaki bu değişiklikler, zamanla organlarda da başlıyor. Kalp kasında kalınlaşma, böbrek süzme hızının azalması, göz dibinde sıvı ve hücre artışı hasarlar arasında.

Hastalık tedavi edilmediğinde kalp, böbrek, beyin ve göz gibi hayati organlarda kalıcı hasara yol açıyor. Kalp krizi ve yetersizliği, beyin felci veya kanaması, tam ya da kısmi körlük, diyaliz gereksinimi en sık rastlanan sonuçlar.

Tansiyon neden yükselir?

Yüksek tansiyon hastalarının sadece yüzde 5-10’unda böbrek hastalığı, hormonal bozukluklar, ilaç kullanımı, hamilelik, doğumsal anormallikler gibi belirli tek bir neden var. Yüzde 90-95 oranındaysa altta yatan hastalık veya bozukluk yok. Bu kişilerde şişmanlık, ileri yaş, genetik, stres, tuz gibi faktörler var.

Yüksek tansiyon hastası tuz tüketimini kesmeli mi?

Tuzun tamamen kesilmesi önerilmiyor. Günlük tuz tüketiminin sağlıklı yetişkinlerde ortalama 6 gr hipertansif hastalarda 3 gr. olması yeterli.

Hastalığın tedavisi nasıl yapılıyor?

Birinci ve en önemli aşama, hastanın hastalığını kabul edip doktora gitmesi. Hipertansiyonda en büyük sorun, hastaların tedavisiz kalması veya yetersiz tedavi alması. İyileşme sürecinde yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar önemli yer tutuyor. Sadece kilo vererek kan basıncı, 0.5-2 değer aşağıya çekilebiliyor. Eğer kişinin 10 kilodan fazla vermesi gerekiyorsa bu çaba yeterli değil.

Tuz ve alkol kısıtlaması, düzenli yapılan egzersiz tavsiye edilen uygulamalar arasında. Bunlar, tansiyonun normal değerlere düşmesini veya daha düşük dozlarda ilaç alınmasını sağlıyor. Yüksek tansiyon hastalığında hayat tarzı değişiklikleri işe yaramıyorsa ilaç tedavisi kaçınılmaz hale geliyor. İlaçlar düzenli alınmadığında veya yeterli kan basıncı düşüşü sağlanamadığında hastayı kalp krizi, felç ve böbrek yetersizliği gibi kötü sonuçlardan korumak mümkün değil.

Özellikle son zamanlarda adından sıkça bahsedilen anjiyoya benzer bir yöntemle, böbrek damarlarına yapılan yakma tedavisi, günde 4-5 tansiyon ilacı almasına rağmen kan basıncı ideal değerlere dönmeyenlere uygulanıyor. Ancak bu tekniğin rutin tedavide yeri yok.