Adetin gecikmesi ya da olmaması, hamile kalmaya çalışan kadınlarda muazzam bir beklenti yaratır. Hatta bir kadının doğurgan olduğu seneler boyunca görülen adet gecikmeleri ya da döngü atlaması, çoğu zaman hamileliğinin belirtisi olarak kabul edilir. Ancak bu gecikmeler ya da atlamaların hepsi hamilelikle ilişkili değildir. Çünkü hamile olmamaları ve adet görmemelerine rağmen adet öncesi sendromundan mustarip pek çok kadın vardır. Peki, AÖS nedir, semptomları nelerdir, adet görmemeye rağmen AÖS olması neler bağlıdır? .
Adet Öncesi Sendrom (AÖS)
AÖS, bir kadının adet görmesinden birkaç hafta ya da sadece birkaç saat önce başlayan fiziksel ve psikolojik değişikliklerdir. Yeryüzündeki kadınların çoğu şiddeti, gidişatı ve süresi farklı olsa da AÖS semptomlarından şikayetçidir. Semptomlar bazı kadınlarda adet başladıktan bir gün sonra kaybolacak kadar hafifken bazıları için çok şiddetli olabilir, ruh halinde dengesizlik, göğüslerde hassasiyet, ateş basması, şişkinlik, kilo artışı, bulantı, bel ağrısı ve başka semptomlara yol açabilir.
Adet öncesi sendromunun başlıca sebebi, adet döneminde vücudun geçirdiği hormonal değişikliklerdir. Normalde ortalama adet döngüsü 28 gündür ve üç aşamaya bölünebilir; folikül dönem, yumurtlama dönemi, luteal dönem (yumurtalığın sarı bir kitleyle sarılması.) Folikül dönem, adet kanamasıyla birlikte başlar ve rahim duvarının zarı dökülür. Bu dönemde östrojen ve progestron düzeyi düşer ama gün ilerledikçe folikül tetikleme hormonu yumurtalıkların yumurta bırakmasını tetiklemek için artmaya başlar. Yumurtlama döneminde yumurtanın bir yumurtalıktan veya ikiz olasılığında iki yumurtalıktan birden düşmesiyle birlikte sarı kitle hormonları ve folikül tetikleme hormonu artar.
Son olarak luteal dönemde, gelen yumurta döllenmişse kadın hamile demektir ve sonrasında adet görmez. Ama döllenmemişse luteal hormonların seviyesi artar ve folikül tetikleyen hormonların seviyesi düşer, yumurta kopmaya başlar ve vücut kendini adet dönemine hazırlar. Projestron ve östrojen seviyelerindeki bütün bu değişiklikler kadınlarda adet öncesi sendromuna sebep olur. Bütün bu faktörler, adet öncesi sendromunun adetten sonra devam etmesine de sebep olabilir. Ancak hamilelik dışında AÖS semptomları görüp, adet görmemenin sebeplerini bir sonraki bölümde açıklayacağız.
AÖS Semptomları Görülüyor Ama Adet Görülmüyor
Yukarıda açıklandığı üzere AÖS görüp, adet görmemenin başlıca sebepleri hormonal dengesizlikler ve hamileliktir. Ancak ortada ne hamilelik ne adet olmasına rağmen şiddetli adet öncesi sendromları yaşanmasının muhtemel sebepleri şunlar olabilir:
- Stres: Fiziksel ya da ruhsal stres, huzursuzluk veya gerginlik, adet görmeden adet öncesi semptomlarının görülmesinin başlıca sebebi olabilir.
- Doğum kontrol hapları: Bir başka sebep doğum kontrol hapları olabilir çünkü bu haplar adet düzenini etkileyebilir ve adeti birkaç gün geciktirebilirler.
- Bazı ilaçlar: Yüksek tansiyon, diyabet gibi hastalıklarda kullanılan bazı ilaçlar da adeti birkaç gün geciktirebilir.
- Yeme bozuklukları: Vücudun normal fonksiyonunu yerine getirmesi için gerekli vitamin ve minerallerden yoksun besinler almak da adet düzeninin bozulmasına sebep olabilir.
- Menopoz: Kadınların adet yani doğurganlık döneminin sona ermesi anlamına gelen menopoz da hem adet sıklığını ve düzenini hem de adetin doğasını bozar.
- Başka hastalıklar: Polikistik yumurtalık sendromu veya yumurta da herhangi bir kist olması, düşük, anormal hamilelik, blumia (hastalık derecesinde zayıflama) gibi bazı hastalıklar da adet görmemeye rağmen AÖS’nin varlığına sebep olabilir.
Adet görmeyip AÖS semptomlarının görülmesi, çok sık karşılaşılan bir durumdur ve bunların hepsi de ciddi bir hastalığın habercisi değildir. Ancak adet gününüz epey geciktiyse ve semptomlar zamanla daha da şiddetleniyorsa bir hamilelik testi yapın, negatif çıkarsa sorununuzun kaynağını araştırması için kadın doğum doktorunuza başvurun.
Adet Öncesi Sendromla Savaşmaya Yardımcı Besinler
Op. Dr. Aytun AKTAN
Adet öncesi bir hafta lekelendim 2 gün sonra adet oldum adet bitti bir hafta sonra yine kanlı lekelendim neden olur acama yardim lutfen... devamı
Menstrual Döngü Nasıl Hesaplanır?
Premenstrüel Sendrom Riskinizi Artıran Faktörler
Adet Kasılmaları (Krampları)
Ağrı Kontrolü İçin Klinik Çalışmalar
Adet Öncesi Sendromunda İşe Yarayabilecek 4 Strateji