• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Teşhis
• Tedavi

Nedir

Antibiyotik ilaç alerjisi, antibiyotiğe zararlı, umulmadık reaksiyondur. Bir saat içinde de reaksiyon yaşayabilirsiniz, reaksiyon günler veya haftalar sonra da meydana gelebilir.

Sebepler

Alerjik bir reaksiyon bağışıklık sisteminiz antibiyotiği tehdit olarak algılayıp kimyasallar salgıladığında meydana gelir. Sağlık uzmanları alerjik reaksiyon yaşayıp yaşamayacağınızı önceden bilemezler. Alerji ilacın vücutta çalışma şeklinden kaynaklanmaz. Antibiyotiği ilk aldığınızda reaksiyon yaşamayabilirsiniz. Bağışıklık sisteminiz antibiyotiği ilk aldığınızda ona duyarlı hale gelebilir. Antibiyotiği sonraki alışınızda alerjik reaksiyon yaşayabilirsiniz. Alerjik bir reaksiyona yol açması en olası antibiyotikler penisilinler, sefalosporinler ve sulfa ilaçlarıdır.

Belirtiler

• Alerjik kontakt dermatit: Bu reaksiyon, cildinize, gözlerinize veya kulaklarınıza topikal bir antibiyotik kullandığınızda meydana gelir. Antibiyotikle tedavi ettiğiniz cilt bölgesi kızarabilir, kaşınabilir, pul pul olabilir veya şişebilir.
• Makülopapüler döküntü: Bu, cildinizin küçük kabarcıklarla kaplı düz, kırmızı bölgesidir. Döküntü vücudunuzun herhangi bir bölgesinde olabilir ve kaşınabilir.
• Ürtiker: Bu, kurdeşen olarak da bilinir. Ürtikerler genelde kırmızıdır ve soluk, kalkık merkezleri olabilir. Ürtikerlerin boyutları değişir. Ağzınızda veya gözlerinizde kabarcıklar ve kaşınan kızartınız olabilir.

Ciddi bir alerjik reaksiyonun belirtileri

• Toksik epidermal nekroliz: Bu durum daha ciddidir çünkü cildinizin kabarıp soyulmasına neden olabilir. Ateşiniz de olabilir, öksürebilirsiniz veya yorgun hissedebilirsiniz. Nefes alma, görme veya sindirim sistemi sorunlarınız olabilir.
• Anjiyoödem: Bu, vücudunuzdaki dokuların şişmesidir. Dudaklarınız, diliniz ve göz kapaklarınız da şişebilir.
• Nefes alma zorluğu: Boğazınız ve akciğerleriniz o kadar sıkışabilir ki kolay kolay nefes alamazsınız.
• Anafilaksi: Anafilaksi ani, ölümcül bir alerjik reaksiyondur. Belirtiler arasında cilt döküntüsü, ağzınızda karıncalanma, nefes alma zorluğu, boğazınızda daralma, hızlı kalp atışı ve bayılma yer alır. Bulantı ve kusmanız da olabilir. Anafilaksi acil bir durumdur. Yukarıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz acil yardım alın.

Risk Faktörleri

• Başka antibiyotik alerjisi: Bir antibiyotiğe alerjisi olan kişilerin başka antibiyotiklere alerjisi olma ihtimali daha yüksektir.
• Genel alerjiler: Örneğin kedilere karşı başka alerjiler antibiyotik alerji riskinizi artırabilir.
• Alerjik olan bir aile ferdi: Sizinle kan bağı olan birinin antibiyotik alerjisi varsa alerjik reaksiyon riskiniz daha yüksektir.
• Kronik hastalıklar veya durumlar: Antibiyotikleri sık sık alırsanız alerji meydana gelmesi daha olasıdır. Uzun süreli bir hastalık bağışıklık sisteminizi daha duyarlı hale getirebilir.

Teşhis

Sağlık uzmanınız tıbbi geçmişinizi ve alerjilerinizi soracak. Size fiziksel muayene yapacak. Sağlık uzmanınız aşağıdakilerden birini veya birkaçını da isteyebilir.

• Kan testleri: Sağlık uzmanınıza vücudunuzun nasıl çalıştığına dair bilgi vermek için kan aldırmanız gerekebilir. Kanınız elinizden, kolunuzdan veya damarınızdan alınabilir.
• Yama testi: Sağlık uzmanınız cildinize az bir miktar antibiyotik koyup bölgeyi bir yamayla kapatır. Yama 2 gün kalır. Sonra sağlık uzmanı cildinizde reaksiyon olup olmadığını inceler.
• Deri prik testi: Sağlık uzmanınız ön kolunuza küçük bir damla antibiyotik damlatacak, sonra bir iğneyle cildinizi dürter. Antibiyotik kısa bir süre sonra silinir. Sağlık uzmanınız reaksiyon olup olmadığını inceler.
• İntradermal test: Sağlık uzmanınız antibiyotik sıvısını cildinizin altına enjekte eder ve reaksiyon olup olmadığını inceler.
• İlaç provokasyon testi: Bu antibiyotik yükleme testi olarak da bilinir. Sağlık uzmanınız size artan dozlarda antibiyotik ilacı verir ve alerjimizin işaretlerini yakından izler.

Tedavi

• İlaçlar: Şu ilaçlar alerjik reaksiyonunuzu tedavi etmek için kullanılabilir:

o   Epinefrin: Bu ilaç kan basıncınızı artırır ve alerjik reaksiyonunuzu azaltır. Epinefrin kaslarınızdan bazılarını gevşetebilir, böylece daha kolay nefes alabilirsiniz.
o   Antihistamin: Bu ilaç kaşıntı ve şişmeyi azaltır. Antihistaminler iğne, hap veya losyon olarak alınabilir.
o   Steroidler: Bu ilaç iltihabı azaltmak için verilebilir.

• Duyarsızlaştırma: Duyarsızlaştırma, yeniden antibiyotikle tedavi edilmeniz gerekirse bir reaksiyon geçirmenizden sonra yapılabilir. Bu, vücudunuzu ilaca alıştırmak için kontrollü bir yoldur. Sağlık uzmanınız size birkaç saat içinde küçük antibiyotik dozları vererek başlar. Sağlık uzmanınız bütün alerjik reaksiyonlarınızı tedavi eder. Ful doza geçene ve ilaç alerjik reaksiyona neden olmayana kadar doz azar azar artırılır. Vücudunuzu duyarsızlaştırmak için her gün bir doz antibiyotik almanız gerekir. Sağlık uzmanınızdan duyarsızlaştırmayla ilgili bilgi isteyin.

Antibiyotik ilaç alerjisinin riskleri

• Bir antibiyotiğe karşı alerjik reaksiyon yaşadıktan sonra o antibiyotiğe hep alerjiniz olur. Şiddetli bir alerji nefes alma sorunlarına yol açabilir veya iç organlarınıza hasar verebilir. Bu belirtiler, örneğin cilt sorunları kalıcı hasara yol açabilir. Antibiyotik alerji reaksiyonu ölümcül olabilir.
• Bir alerjiyi tedavi etmek için kullanılan ilaçların yan etkileri olabilir. Örneğin, steroidler başka bir enfeksiyona yol açabilir. Duyarsızlaştırma tedavisi alerjinizi daha da kötüleştirebilir. Duyarsızlaştırma tedavisine şiddetli bir tepki verebilirsiniz. Duyarsızlaştırma tedavisinin durdurulması gerekebilir.

Önleme

• Sağlık uzmanlarınıza alerjinizden bahsedin: Sağlık uzmanlarınıza her zaman alerjik olduğunuz ilaçların adlarını ve alerjik reaksiyonlarınızın belirtilerini söyleyin.
• Başka ilaçlardan kaçınmanız gerekip gerekmediğini sorun: Bir antibiyotiğe karşı alerjik reaksiyon geçirdiyseniz başka ilaçlara da alerjik olabilirsiniz. Almamanız gereken başka ilaçların isimlerini bildiğinizden emin olun.
• Bir ilacı almadan önce etiketini okuyun: Alerjiniz olan antibiyotiği içeriyorsa ilacı almayın. Bu, cildinize sürdüğünüz topikal ilaçları da içerir. Sorunuz varsa eczacınıza sorun.
• Tıbbi uyarı kimliği taşıyın: Bir antibiyotiğe alerjiniz olduğunu yazan tıbbi uyarı takısı veya kartı takın. Acil servis uzmanları size bu antibiyotiği vermemeleri gerektiğini bilmeliler. Sağlık uzmanınızdan tıbbi uyarı kimliği hakkında bilgi edinin.