• İçindekiler
• Nedir
• Sebepleri
• Belirtileri
• Teşhisi
• Tedavisi

Nedir

Beyin Anevrizması (Baloncuk)

Beyin (serebral) anevrizması, beyne kan tedarik eden bir atardamarın duvarında kabarık, zayıf bir alandır. Çoğu vakada beyin anevrizmasının hiçbir semptomu yoktur ve fark edilmeden kalır. Nadir vakalarda beyin anevrizması yırtılır, kanı kafatasına salıverir ve felce sebep olur.

Beyin anevrizması yırtıldığında yaşanana subaraknoid kanama denir. Kanamanın şiddetine bağlı olarak beyin hasarı veya ölüm gerçekleşebilir.

Beyin anevrizmalarının en çok görüldüğü yer beynin tabanında Willis çemberi diye adlandırılan kan damarlarını ağıdır.

Sebepleri

Sebebler

Kişi anevrizma oluşturmaya doğuştan meyilli olabilir veya anevrizmalar atardamarların sertleşmesinden (ateroskleroz) ve yaşlanmadan olabilirler. Beyin anevrizmalarına yol açan bazı risk faktörleri kontrol edilebilir, bazıları edilemez. Aşağıdaki risk faktörleri anevrizma geliştirme riskinizi arttırabilir veya zaten anevrizmanız varsa bunun yırtılma riskini arttırabilir:

• Aile öyküsü. Ailelerinde beyin anevrizması olan insanların anevrizma sahibi olma olasılığı olmayanlardan iki kat fazladır.
• Önceki anevrizma. Beyin anevrizması olan hastaların yaklaşık %20’si bir defadan fazla anevrizmaya sahip olurlar.
• Cinsiyet. Kadınların beyin anevrizması geliştirme veya subaraknoid kanamadan mustarip olma olasılıkları erkeklerden iki kat fazladır.
• Irk. Afrikalı Amerikalıların beyazlara göre subaraknoid kanaması iki kat fazladır.
• Hiper tansiyon. Yüksek kan basıncı (hipertansiyon) geçmişi olan insanların subaraknoid kanama riski daha fazladır.
• Sigara içmek. Hipertansiyonun bir sebebi olmasının yanı sıra sigara kullanımı beyin anevrizmasının yırtılma olasılığını da oldukça arttırır.

Belirtileri

Belirtiler

Çoğu beyin anevrizması hiçbir semptoma sebep olmaz ve yalnız bir başka, genellikle ilgisiz durum için yapılan testler sırasında keşfedilir. Diğer durumlarda yırtılmamış bir anevrizma beyin içindeki alanlara baskı yaparak problemlere sebep olacaktır. Bu olduğunda kişi, etkilenen beyin bölgelerine ve anevrizmanın şiddetine bağlı olarak, aşırı baş ağrılarından, bulanık görmeden, konuşmada değişikliklerden ve ense ağrısından mustarip olabilir. Aşağıdaki semptomlardan herhangi birisi varsa veya bunları tanıdığınız birisinde fark ederseniz derhal bir sağlık görevlisine başvurun.

Yırtılmış bir beyin anevrizamasının semptomları çoğunlukla aniden gelir. Bunların arasında şıunlar vardır:

• Ani, şiddetli baş ağrısı (bazen normal baş ağrısından çok farklı olarak ‘gök gürlemesi’ baş ağrısı diye tarif edilir).
• Ense ağrısı.
• Bulantı ve kusma.
• Bayılma veya bilinç kaybı.
• Nöbetler.

Teşhisi

Teşhis

Yırtılmamış beyin anevrizmaları çoğunlukla herhangi bir semptoma sebep olmadıklarından çoğu kez insanlarda farklı bir durum tedavi edilirken keşfedilirler.

Eğer doktorunuz beyin anevrizmanız olduğuna inanıyorsa aşağıdaki testlerden geçebilirsiniz:

• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması. BT taraması beyinde kanamayı belirlemeye yardımcı olabilir.
• Bilgisayarlı tomografi anjiografi (BTA) taraması. BTA, standart BT taramasına göre kan damarlarının değerlendirilmesinde daha kesin bir yöntemdir. BTA, BT taramasının, özel bilgisayar tekniklerin ve kan damarlarının görüntülerinin yaratılması içim kana enjekte edilmiş kontrast maddesinin (boya) birleşimini kullanır.
• Manyetik rezonans anjiografisi (MRA). BTA gibi MRA vücut içindeki kan damarlarının resmini elde etmek için manyetik alan ve radyo dalgası enerjisi titreşimleri kullanır. BTA ve serebral anjiografide olduğu gibi kan damarlarının daha net görünmesi için MRA’da boya kullanılır.
• Serebral anjiografi. Bu röntgen testinde kasıkta veya koldaki bir kan damarına sonda takılır ve damardan beyne hareket ettirilir. Daha sonra serebral atardamara bir boya enjekte edilir. Yukarıdaki testlerde olduğu gibi boya anevrizmalar dahil atardamardaki herhangi bir problemin röntgende görünmesini sağlar. Her ne kadar bu testte vücuda giriliyor olsa da ve yukarıdaki testlerden daha fazla risk taşısa da küçük (5mm’den az) beyin anevrizmalarının yerlerinin belirlenmesinde en iyi yoldur.

Bazen doktorunuz subaraknoid kanamalı bir yırtılmış beyin anevrizmanız olduğundan şüpheleniyorsa bel ponksiyonu kullanılabilir.

Tedavisi

Tedavi

Doktorunuz sizin için en iyi tedaviye karar vermeden önce birkaç faktörü mütalaa edecektir. Alacağınız tedaviyi belirleyecek faktörler arasında yaşınız, anevrizmanın büyüklüğü, diğer risk faktörleri ve genel olarak sağlığınız bulunmaktadır.

Küçük (10 mm’den az) bir anevrizmanın yırtılma riski düşük ve beyin anevrizması ameliyatı çoğunlukla riskli olduğundan doktorunuz ameliyat yapmaktansa sağlık durumunuzu gözlemeye devam etmek isteyebilir. Fakat anevrizmanız büyükse veya ağrı ya da başka semptomlara sebep oluyorsa veya önceden yırtılmış bir anevrizmanız olmuşsa doktorunuz ameliyatı tavsiye edebilir.

Aşağıdaki ameliyatlar hem yırtılmış hem de yırtılmamış beyin anevrizmalarını tedavi etmede kullanılırlar:

• Spiral. Bu işlemde etkilenmiş atardamara küçük bir tüp sokulur ve anevrizmaya yakın olarak yerleştirilir. Ufak metal spiraller daha sonra tüpün içinden anevrizmaya hareket ettirilir, anevrizma üzerindeki basınç hafifletilir ve yırtılma olasılığı azaltılır. Bu işlemde vücuda daha az müdahale edilir ve daha sonra yırtılma riskini azaltmada o kadar etkili olmasa da ameliyatla klipslemeden daha güvenlidir. Bu gibi bir çok işlemin yapıldığı büyük hastanelerde yapılmalıdır.
• Ameliyatla klipsleme. Bu ameliyat anevrizmanın tabanına onu normal kan dolaşımından izole etmek için küçük metal bir klipsin yerleştirilmesini içerir. Bu, anevrizma üzerindeki basıncı azaltır ve yırtılmasını engeller. Bu ameliyatın yapılıp yapılmayacağı anevrizmanın yerine, büyüklüğüne ve genel sağlığınıza bağlıdır.

Bazı anevrizmalar öyle şişerler ki kesilip çıkarılmaları ve damarların uçlarının birbirine dikilmesi gerekir, ama bu çok nadirdir. Bazen atardamar birbirine dikilecek kadar uzun değildir ve bir başka atardamardan bir parçanın kullanılması gerekir.

Kanamış anevrizmalar çok ciddidir ve çoğu vakada ölüme veya sakatlığa yol açarlar. Beyindeki basıncı hafifletmek ve nefes almayı ve yaşamsal fonksiyonları (kan basıncı gibi) sürdürmek ve yeniden kanamayı engellemek üzere tedavi için hastanın hastaneye yatırılması ve yoğun bakım altına alınması gereklidir.