Bronşit Nedir?

Bronşit bazı insanların göğüs üşütmesi dediği akciğer iltihaplanmasıdır. Kötü hissettirebilir ancak önemsizdir, hastalık soğuk algınlığının– ya da sigara içenlerde öksürük gibi daha şiddetli bir durumun – ardından gelişir. Bronşitin belirtileri tipik olarak öksürük, balgam ya da yorgun hissetmektir ancak bunlar aynı zamanda başka hastalıkların da belirtileridir, bu nedenle doğru teşhis önemlidir.

Bronşit: Akciğerlerinizin İçi

Havayı akciğerlerinizin derinlerine taşıyan bronşlarda iltihap gelişince, iç zarları şişer ve kalınlaşır, bu da solunum kanallarını daraltır. Tahriş olan bu zarlar aynı zamanda, hava yollarını kaplayan ve bazen de küçük hava yollarını tıkayan fazladan mukus salgılarlar. Öksürme nöbetleri vücudun daha iyi nefes almak için bu salgıları temizlemeye çalışma yöntemidir.

Bronşitin Belirtileri

Bronşitin başlıca belirtisi mukus üreten sık öksürüktür. Diğer belirtiler şunlar olabilir:

  • Hafif ateş
  • Yorgunluk
  • Nefes alırken hırıltılı ses
  • Göğüste sıkıştırıcı ağrı
  • Nefes darlığı

Akut Bronşit: Ne Kadar Sürer?

Akut bronşit genellikle soğuk algınlığı ya da gribin ardından 3-4 gün sonra gelişir. Kuru öksürük ile başlayabilir, birkaç günün ardından öksürük nöbetlerinde mukus gelebilir. Çoğu kişi akut bronşiti 2-3 haftada atlatır, buna rağmen bazen öksürük 4 hafta ya da daha fazla sürebilir. Diğer bakımlardan sağlıklı iseniz akciğerleriniz ilk enfeksiyon iyileştikten sonra normale dönecektir.

Tekrarlayan Nöbetler: Kronik Bronşit

İki yıl ardı ardına, bir yılda en az üç ayın çoğu günü balgamlı öksürüğünüz olması durumunda doktorlar bu hastalıktan şüphelenirler. Kronik bronşit, akciğerleri bakterilerin üreme yeri haline getiren ve sürekli tedavi gerektirebilen ciddi bir hastalıktır. Nefes almayı zorlaştıran bir akciğer hastalığı olan kronik obstrüktif pulmoner hastalığının (COPD) bir biçimidir. Sigara içenlerde ısrarcı öksürük bazen bronşit ve COPD’nin işaretidir.

Bronşit mi Yoksa Başka Bir Hastalık mı?

Bronşit sıklıkla astım, zatürree, alerjiler, soğuk algınlığı, grip, sinüzit ve hatta gastroözofageal reflü hastalığı ( GÖRH) ve akciğer kanseri ile benzer belirtiler gösterir. Kesin tanının konulabilmesi için bir doktora görünmeniz gerekir. Zatürree gibi ciddi hastalıkların hemen tedavi edilmesi gerekir.

Doktoru Ne Zaman Aramalı?

Aşağıdaki belirtilerin olması durumunda doktorunuza görünün:

  • Nefes darlığı ya da hırıltı
  • Kanlı öksürük
  • 38 C’den yüksek ateş
  • 4 haftadan uzun süren öksürük

Akut Bronşitin Nedenleri

Bronşitin bu biçimi kış mevsiminde daha yaygındır ve her 10 olgudan 9’una bir virüs neden olur. Tütün dumanı, kirli hava, ev temizleyicilerindeki kimyasallar ve hatta çevredeki toz ve duman gibi irritanlar da akut bronşite neden olabilir.

Kronik Bronşitin Nedenleri

Sigara içmek diğerlerine nazaran bronşitin en yaygın nedenidir. Madencilerde ve tahıl işleyicilerinde görülen işyerinde toza ve toksik gazlara maruz kalmak bile çok daha az yaygın bir nedendir. Hava kirliliği kronik bronşiti olan kişilerde belirtileri daha kötüleştirebilir.

Sigara İçenler Ve Bronşit

Bronşit olan bir sigara içicisinin iyileşmesi çok daha fazla zaman alacaktır. Bir nefes sigara bile hava yollarındaki, parçacıkları, iritanları ve fazla mukusu fırçalayan küçük tüy-benzeri yapılara (silia) zarar verebilir. Daha fazla içmek hasarın sürmesi ile akciğer enfeksiyonu ve kalıcı akciğer hasarı riskini arttıran kronik bronşit ihtimalini artırır. Sonuç: Bırakma zamanı gelmiştir.

Akut Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar genellikle akut bronşiti belirtilerinizin zamanla nasıl ilerlediğini inceleyerek ve sizi fiziksel muayeneden geçirerek teşhis ederler. Stetoskop kullanarak doktorunuz nefes alırken akciğerlerinizden herhangi bir anormal ses gelip gelmediğini dinleyecektir.

Kronik Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz tıbbi geçmişinizi değerlendirdikten ve fiziksel muayene yaptıktan sonra pulmoner fonksiyon testi önerebilir. Pulmoner fonksiyon testleri spirometri gibi akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığını ölçer. Göğüs röntgeni de çekilebilir.

Tedavi: Akut Bronşit

Akut bronşit için gerekli olan tek tedavi genellikle belirtileri hafifletmektir: Bol bol sıvı alın, dinlenin; sigara içmekten ve zararlı gazlardan kaçının. Reçetesiz bir ağrı kesici vücut ağrıları için yardımcı olabilir, ancak 20 yaşın altındaki çocuklar aspirin almamalıdır. Doktorunuz daha kolay öksürebilmeniz amacıyla mukusu söktürmek için bir ekspektoran (balgam söktürücü) ve hava yollarınızı açmak için inhale bronkodilatör reçete edebilir.

Tedavi: Kronik Bronşit

Eğer sigaraya bağlı kronik bronşitiniz varsa, akciğerlerinizde devam eden hasarı önlemek için yapılacak en önemli şey sigarayı bırakmaktır. Doktorunuz aksini tavsiye etmedikçe, pnömokoksik aşı ve yıllık grip aşısı yaptırın. Tedavi, bronkodilatörleri ve steroidleri (inhale ya da ağızdan) içerir.

Kronik Bronşit ve COPD

Kronik bronşit ve amfizem, kronik obstrüktif pulmoner hastalığın başlıca iki türüdür. Doktorlar, tıkanmış hava yollarını açmaya yardımcı olan ilaçlar olan bronkodilatörler reçete edebilir. Oksijen tedavisi bazı kişilerin daha iyi nefes almalarına ve pulmoner rehabilitasyon programı da hayat kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. Sigarayı bırakmak daha ileri akciğer hasarını önlemek için şarttır.

Bronşit Nasıl Önlenir?

Riskinizi azaltmanın en iyi yolunun sigara içmemek veya başkalarının evinizde sigara içmesine izin vermemek olması şaşırtıcı değildir. Diğer yöntemler de şunlardır: Soğuk algınlığına yakalanmamaya çalışmak ve burnunuzu, boğazınızı ve akciğerlerinizi tahriş edecek toz ve evcil havyan gibi şeylerden uzak durmak. Ayrıca eğer soğuk algınlığına yakalanırsanız, bol bol dinlenin ve ilaçlarınızı doktorunuzun önerdiği biçimde alın.
İLGİLİ MAKALE

Narenciyeler İnmeye Karşı Koruyor

Op. Dr. Ali MEZDEĞİ

Merhabalar oğlum 7 yaşında el parmağı kapıya sıkıştı ve altına kan toplandı 1-2 gün içinde kan patladı ve tırnak havada kaldı ancak bu arada düşecek t... devamı