Genel Bakış

Ekokardiyogram kalbinizin görüntüsünü üretmek için ses dalgaları kullanır. Bu yaygın kullanılan test doktorunuzun kalbinizin nasıl attığını ve kan pompaladığını görmesini sağlar. Doktorunuz ekokardiyogramdan gelen görüntüleri kalp kaslarında ve kalp kapakçıklarındaki çeşitli anormallikleri saptamak için kullanır.

Doktorunuzun ihtiyaç duyduğu bilgiye bağlı olarak çeşitli ekokardiyogram türlerinden birini yaptırabilirsiniz. Her ekokardiyogram türünün çok az riski vardır.

Neden Yapılır?

Neden yapılır?

Doktorunuz kalp kapakçıkları ya da kalp odacıkları veya kalbin pompalama kabiliyetiyle ilgili bir sorun olduğundan şüphelenirse ekokardiyogram önerebilir. Ekokardiyogram doğmamış bebeklerdeki konjenital (doğuştan gelen) kalp kusurlarını saptamak için de kullanılabilir.

Doktorunuzun ihtiyaç duyduğu bilgiye bağlı olarak aşağıdaki ekokardiyogram türlerinden birini yaptırabilirsiniz.

Transtorasik ekokardiyogram. Bu standart ve invaziv olmayan bir ekokardiyogramdır. Teknisyen (sonografi uzmanı) göğsünüze bir jel sürer ve daha sonra trandüser olarak bilinen cihazı derinize sıkıca bastırarak ultrason demetini göğsünüzden kalbinize yönlendirir. Trandüser kalbinizden yansıyan ses dalgalarını kaydeder. Bir bilgisayar ses yankılarını bir ekranda hareketli görüntülere dönüştürür. Eğer akciğerleriniz ya da kaburgalarınız görüntüyü engellerse görüntüleri iyileştirmek için damaryolundan az miktarda boya verilebilir.
Transözofageal ekokardiyogram. Eğer doktorunuzun standart ekokardiyogramla kalbinizin net görüntülerini alması zorsa doktorunuz transözofageal ekokardiyogram önerebilir. Bu işlemde trandüser içeren esnek bir tüp gırtlağınızdan midenizle ağzınızı birleştiren yemek borunuza yönlendirilir. Trandüser buradan kalbinizin daha ayrıntılı görüntülerini alabilir. Gırtlağınız uyuşturulabilir ve transözofageal ekokardiyogram esnasında rahatlamanız için ilaç alabilirsiniz.
Doppler ekokardiyogram. Ses dalgaları kalbinizden ve damarlarınızdan geçen kan hücrelerinizden yansıyınca bu sesin perdesini değiştirir. Bu değişiklikler (Doppler sinyalleri) sayesinde doktorunuz kalbinizdeki kan akışının hızını ve yönünü ölçebilir. Doppler teknikleri çoğu transtorasik ve transözofageal ekokardiyogramda kullanılır ve geleneksel ultrasonda tespit edilemeyecek olan kan akışı sorunlarını ve kalp atardamarlarındaki kan basıncını ölçebilir.
Stres ekokardiyogram. Bazı kalp sorunları, özellikle de kalp kaslarınıza kan sağlayan koroner arterlerdeki sorunlar, sadece fiziksel aktivite esnasında gerçekleşir. Stres ekokardiyogramda kalbinizin ultrason görüntüleri, bir yürüme bandında yürüdükten ya da sabit bisiklete bindikten önce ve sonra çekilir. Eğer egzersiz yapamıyorsanız, kalbinizin egzersiz yaparken olduğu gibi çalışmasını sağlayacak ilaçlar enjeksiyon yoluyla verilebilir.

Riskler

Standart bir transtorasik ekokardiyogram çok az risk taşır. İşlem esnasında göğsünüze yapıştırılan elektrotları teknisyen çıkarırken yapışkan bandajların çıkarılmasına benzer bir rahatsızlık hissedebilirsiniz.

Eğer transözofageal ekokardiyogram gerçekleştirildiyse işlemin ardından birkaç saat sonra gırtlağınızda ağrı olabilir. Tüp nadiren gırtlağınızın içini sıyırabilir. Yatıştırıcı ilaçların yol açabileceği bir solunum sorunu olup olmadığını kontrol etmek için muayene esnasında oksijen seviyeniz takip edilecektir.

Stres ekokardiyogram esnasında, ekokardiyogramın kendisi değil, egzersiz ya da ilaç, geçici olarak düzensiz kalp atışına neden olabilir. Kalp krizi gibi ciddi komplikasyonlar nadiren görülür.

Hazırıklar

Nasıl hazırlanacaksınız?

Standart transtorasik ekokardiyogramdan önce özel bir hazırlık yapmanız gerekmez. Eğer transözofageal ya da stres ekokardiyogram yapılacaksa doktorunuz işlemden birkaç saat önce bir şey yememenizi isteyecektir. Eğer stres ekokardiyogramı esnasında yürüme bandında yürüyecekseniz rahat ayakkabılar giyin. Eğer transözofageal ekokardiyogram yapılıyorsa alacağınız yatıştırıcılar nedeniyle işlemin ardından araba kullanamazsınız. Testi yaptırmadan önce işlemin ardından eve gitmek için gerekli ayarlamaları yapın.

Ne Bekleyebilirsiniz?

Ne bekleyebilirsiniz?

İşlem esnasında

Ekokardiyogram bir doktorun muayenehanesinde ya da hastanede gerçekleştirilebilir. Belden üstünüzdeki giysilerinizi çıkardıktan sonra bir muayene masasına ya da yatağına yatarsınız. Kalbinizdeki elektrik akımını iletmek ve ölçmek için teknisyen göğsünüze yapışkan bantlar (elektrotlar) yapıştıracaktır.

Eğer transözofageal ekokardiyogram yapılacaksa gırtlağınız uyuşturucu bir sprey ya da jelle uyuşturulacaktır. Rahatlamanıza yardımcı olmak için bir yatıştırıcı ilaç verilecektir.

Ekokardiyogram esnasında teknisyen ekrandaki görüntüleri daha iyi görebilmek için lambaları söndürecektir. Makinenin kalbinizden geçen kan akışınızı kaydetmesi esnasında nabız gibi atan bir “vızıldama” sesi duyabilirsiniz.

Çoğu ekokardiyogram bir saatten az sürer ama bu süre, durumunuza bağlıdır. Transtorasik ekokardiyogram esnasında belli bir yöntemle nefes almanız ya da sol tarafınıza dönmeniz istenebilir. Bazen trandüserin göğsünüze iyice bastırılması gerekebilir. Rahatsızlık verebilse de bu teknisyeninizin kalbinizin en iyi görüntülerini almasına yardımcı olabilir.

İşlemin ardından

Eğer ekokardiyogramınız normalse ileri testler gerekmeyecektir. Eğer sonuçlar endişe vericiyse daha fazla test yapılması için bir kalp uzmanına (kardiyolog) yönlendirilebilirsiniz. Tedavi, muayene esnasında ne bulunduğuna, sizin belirti ve bulgularınıza bağlıdır. Birkaç ay içinde yeniden bir ekokardiyograma ya da kardiyak bilgisayarlı tomografi (BT) taraması ya da koroner anjiyogram gibi diğer tanısal testlere ihtiyacınız olabilir.

Sonuçlar

Doktorunuz sağlıklı kalp kapakçıklarınızı, kalp odacıklarını ve kalp atışlarınızı inceleyecektir. Ekokardiyogram sonucunuz aşağıdakileri gösterebilir:

Kalp büyüklüğü. Zayıflamış ya da hasar görmüş kalp kapakçıkları, yüksek kan basıncı ya da diğer hastalıklar kalbinizdeki kalp odacıklarınızın genişlemesine neden olabilir. Doktorunuz tedavi ihtiyacınızı belirlemek ve tedavinizin etkinliğini takip etmek için ekokardiyogram kullanabilir.
Pompalama gücü. Ekokardiyogram doktorunuzun kalbinizin pompalama gücünü belirlemesine yardımcı olabilir. Özel ölçümlere, her kalp atışında dolu bir karıncıktan pompalanan kan oranı (ejeksiyon fraksiyon) ya da dakikada kalbin pompaladığı kan hacmi (kardiyak output) dahildir. Eğer kalbiniz vücudunuzun ihtiyacına yetecek ölçüde kan pompalayamıyorsa, kalp yetmezliği söz konusu olabilir.
Kalp kaslarında hasar. Ekokardiyogram esnasında doktorunuz kalp duvarınızın bütün kısımlarının kalbin pompalama faaliyetine normal olarak katılıp katılmadığını saptayabilir. Zayıf hareket eden kısımlar bir kalp krizi esnasında hasar görmüş ya da çok az oksijen alıyor olabilir. Bu, koroner arter hastalığına ya da diğer pek çok hastalığa işaret edebilir.
Kapakçık sorunları. Ekokardiyogram, kalp kapakçıklarınızın kalbiniz attıkça nasıl hareket ettiğini gösterir. Doktorunuz kalp kapakçıklarınızın kanın akışı için yeterince açılıp açılmadığını ya da kan sızıntısını önlemek için tamamen kapanıp kapanmadığını saptayabilir. Anormal kan akışı ya da aort kapak stenozu (kalbin aort kapağının daralması) gibi durumlar da tespit edilebilir.
Kalp defektleri. Kalp odacıklarıyla ilgili sorunlar, kalp ve ana kan damarları arasında anormal bağlantılar ve doğumda var olan kompleks kalp kusurları gibi çoğu kalp kusuru ekokardiyogram esnasında saptanabilir. Ekokardiyogramlar doğumdan önce bebeğin kalp gelişimini izlemek için de kullanılabilir.

İLGİLİ MAKALE