• İçindekiler
• Hayat Tarzı İpuçları
• Önleme Reçetesi
• Kan Basıncı
• Sigarayı Bırakmak
• Beslenme
• Hareket
• Ölçülü Olmak
• Önleme

Hayat Tarzı İpuçları

Eğer daha önce felç geçirmişseniz ikincisinin önlenmesi başlıca önceliğiniz olmalı. Çünkü geçmişte felç geçirmiş birinin tekrar felç geçirme riski 10 kat daha yüksektir.

İkinci bir felcin önlenmesi, birincisine neden olan atriyal fibrilasyon (kan pıhtılaşmasının yol açtığı kalp ritmi bozukluğu) veya boyundaki şah damarının daralması gibi durumların belirlenmesiyle başlar. Tedavi ise yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi diğer risk faktörlerini de hedefler. Yine de, bunun için doktorunuzun çabasından daha fazlasına ihtiyacınız vardır. Felcin önlenmesinde sizin de oynamanız gereken bir rol bulunuyor. Riski azaltacak hayat tarzı değişikliklerini yapmak çoğu zaman sizin elinizdedir.

Bir felç, harap edici bir tecrübe olabilir. Bundan kurtulup hayatta kalmaksa uzun süren bir hayat tarzı değişikliği için iyi bir motivasyon olacaktır. Aşağıdaki tavsiyeleri yerine getirerek geleceğinizi değiştirebilirsiniz

Önleme Reçetesi

Tekrarlayan felci önleme reçetesi

Pıhtılaşmayı önleyici ilaçlar veya maddeler, ikinci bir iskemik felç riskini azaltmak için kullanılabilirler. Bu ilaçlar, kandaki pıhtılaşma sırasında devreye girer ve böylece pıhtılaşmanın meydana gelmesini ve dolayısıyla da felci önlemiş olur. Aspirin kullanımı en yaygın, en etkili ve en ucuz pıhtılaşma önleyici tedavidir.

Piyasada birkaç çeşit kan inceltici bulunur. Doktorunuz tıbbi geçmişinizi, sağlık durumunuzu ve muhtemel yan etkileri dikkate alarak bunlardan birini seçecektir. Mesela kanama rahatsızlığı bulunan kişiler için aspirin çoğu zaman doğru bir seçim olamaz.

İlaçların, doktor tarafından tavsiye edildiği şekilde kullanılması önemlidir. Geçmişte ağrıyı dindirmek için aspirin almış olsanız bile, doktorunuzun tavsiye ettiğinden daha fazla almayın. Ayrıca doktorunuza ilacın muhtemel etkileşimlerini de sorun. Örneğin yaygın pıhtılaşma önleyici bir ilaç, başka ilaçlarla veya K vitami açısından zengin yeşil yapraklı sebzelerle etkileşime girebilir.

Kan Basıncı

Kan basıncınızı dengede tutun

Yüksek kan basıncı, kan damarı duvarlarında güçlü bir basınç meydana getirir. Tedavi edilmediği takdirde kan damarlarını zayıflatarak tıkanmasına veya patlamasına yol açabilir ve bu da felce neden olur.

Felç riskini azaltacak hayat tarzı değişiklikleri yapmak, kan basıncınızı düzenlemeye de yardımcı olur. Her gün tansiyon ilaçları almanız da gerebilir. Herhangi bir yan etki fark ettiğinizde doktorunuzla görüşmelisiniz. Size söylenmedikçe tedaviyi bırakmamalısınız.

Doktorunuza kan basıncınızın ne olması gerektiğini sorun. Evde tansiyon ölçme cihazı kullanmak, kan basıncınızı ayarlamak ve tedavinin işe yarayıp yaramadığını anlamak için size yardımcı olabilir.

Sigarayı Bırakmak

Sakın vazgeçmeyin, sigarayı bırakabilirsiniz

Sigara içmeyi bırakmak, ikinci bir felç riskini azaltmak için atabileceğiniz önemli bir adımdır. Ve faydaları da genellikle çabucak ortaya çıkar. Sigarayı bıraktıktan sadece beş yıl sonra felç riskiniz sigara içmeyenlerle aynı seviyeye gelir.

Sigarayı bırakmanın olağanüstü zor olduğu inanışı, doğru değildir. Daha önce bırakmayı denemiş ve başaramamışsanız ümitsizliğe kapılmayın. 2006 yılında yapılan bir Gallup araştırmasına göre; daha önce sigara kullanmış olanların, tamamen bırakmadan önce buna teşebbüs etmesi gerekiyor. Ne kadar çok deneme yaparsanız başarı şansınız da o kadar artar.

Sigarayı bırakmak için en doğru yöntemin ne olduğunu doktorunuzla görüşün. En iyi programlar, danışmanlık ve nikotin ikame tedavisi veya tıbbi tedavi sağlarlar. Çalışmalar, sadece sigara karşıtı ilaçlar kullanarak veya nikotin ikame tedavisiyle başarı şansınızı ikiye katlayabileceğinizi gösteriyor.

Sigara içen kişilerden uzak durmak için bir plan yapın. Eğer sigara içen birisiyle yaşıyorsanız ondan dışarıda sigara içmesini isteyin. Sigara içenlerle aynı ortamlarda bulunmak, sizi sadece bir tane yakmaya özendirmez, aynı zamanda pasif içici haline getirir. Pasif içicilik ise, tıpkı sigara kullanmak gibi felç riski açısından önemli bir faktörüdür.

Beslenme

Beslenmenizi yeniden düzenleyin

Beslenmenizi düzenlemek, aşırı kilo almak gibi birçok risk faktörünü ortadan kaldırabilir. Fazla yağlı yiyecekleri az yağlı ve hafif yiyeceklerle, rafine şekerli yiyecekleri taneli meyve ve sebzelerle değiştirerek başlayın. Değişiklikler size, kalbi koruyan antioksidanlar sağlar ve diyetinizdeki lif miktarını artırır. Beslenmenizdeki lif miktarını arttırarak, kendinizi daha tok ve tatmin olmuş hissedebilirsiniz. Üstelik bazı lif türleri, kolesterolünüzün düşmesine yardımcı olur.

Sağlıklı beslenme konusunda pek çok yaklaşım bulunmasına rağmen aşağıdaki öneriler süreci basitleştirebilir:

• Bol miktarda taze meyve ve sebze alın. Yaygın bir mineral türü için alacağınız gıdaları kırmızı, turuncu veya yeşil gibi geniş bir renk yelpazesine yayın.
• Sadece tam buğday ekmeği, tahıl, pirinç ve makarna alın.
• Kümes hayvanlarını, balık ve yağsız eti tercih edin.
• Öğünlerinize haftada birkaç defa fındık, çekirdek, fasulye ve bezelye ilave edin.
• Sadece yağsız veya az yağlı süt ürünleri alın.
• Zeytinyağı, kanola yağı ve diğer bitkisel yağlar ya da bitki bazlı stenoller kullanın, trans yağ olmayan margarinler arayın. 
• Tuzluğunuzu kaldırın. Pişirme esnasında veya masada tuz ilave etmeyin.
• Yiyecek etiketlerini okuyun ve fazla şekerli, sodyum, doymuş yağ ve trans yağ içeren yiyeceklerden uzak durun.
• Haftada en az bir öğün etsiz yemek tüketin. Bitki bazlı yiyecekler yemek, kolesterol ve sağlıksız yağları sınırlandırmayı kolaylaştırır.

Dolabınız boş olduğunda, fast foodlara başvurmak daha kolaydır. İşte bu yüzden, daima ulaşılabilir bir yerde sağlıklı yiyecekler bulundurmak çok önemlidir. Uzmanlar az yağlı veya az sodyum içeren dondurulmuş hazır yemekler, elma ve portakal gibi kolay bozulmayacak meyveler ve tahıl barları ve karışımlar almanızı ve böylece elinizin altında sağlıklı öğün ve aperatif seçenekleri bulunmasını tavsiye ediyorlar.

Her gün kahvaltı yaparak, porsiyonları küçük tutarak, bolca su veya kalorisiz şeyler içerek, sağlıklı yiyecekler seçmeyi öğrenerek kilo vermeyi hızlandırabilirsiniz.

Hareket

Hareket edin

Egzersizin faydasına gelince; vücudunuzu hareket ettirmenin hiçbir zararı olmaz. Ancak, daha önce felç geçirmiş olduğunuz için bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuzla görüşün. Doktorunuz onayladıktan sonra aşağıdaki ipuçları, hareket yeteneğinizi güçlendirmeniz için size yardımcı olacaktır.

• Felçten dolayı bir sakatlığınız varsa doktorunuzla ya da fizyoterapistinizle birlikte çalışarak size uygun egzersiz programını seçin.
• Çoğu insan için günde 20 ila 30 dakikalık yürüyüş idealdir. Eğer başlangıçta, bu sizin için çok uzun bir süre ise bunu gün boyu onar dakikalık iki veya üç parçaya bölebilirsiniz.

Çoğu günlerde egzersiz süresini, aşamalı olarak 30 dakikalık seanslara yoğunlaştıracak şekilde birleştirin. Orta yoğunluklu aktiviteler hızlı yürümeyi, bahçe işlerini, su aerobikleri ve eğer tekerlekli sandalye kullanıyorsanız kendi etrafınızda dönmeyi içerir.

Ölçülü Olmak

Her şeyde, özellikle de alkolde ölçülü olmak gerek

Günde bir veya iki kadehten daha fazla olacak şekilde aşırı alkol kullanımı, daha önce felç geçirmemiş kişilerde felç riskini yüzde 69 oranında arttırır. Ayrıca, kan basıncını da yükseltir.

Günde erkekler için iki, kadınlar için de bir kadeh olarak tanımlanan ölçülü alkol kullanımı, aslında sizi felce karşı koruyabilir. Bundan fazlası sağlığınızı riske atar. Fakat hiç kullanmamışsanız başlamak için de hiçbir neden yoktur.

Azaltmanız gerekiyorsa alkolü evde kullanmaktan sakının, her gün içmemeye çalışın ve tadını çıkarmayı öğrenin. İçmenizi bu yöntemle kontrol altında tutamayacağınızı hissediyorsanız, nasıl bırakacağınızı doktorunuzla konuşun.

Önleme

Felci önlemeyi bir aile faaliyeti haline getirin

Felç, sadece felç geçiren kişiyi değil, bütün aile bireylerini etkiler. Sağlıklı şeyler yemek için ailece bir plan yapın. Daha fazla egzersiz yapın ve havayı sigara dumanından temizleyin. Birlikte çalışıldığı zaman, yeni alışkanlıklar geliştirmenin daha kolay olduğunu göreceksiniz.