• İçindekiler
• Gerçekten bağlantı var mı yoksa bir efsane mi?
• Eklem Ağrılarını Etkileyen Hava Durumu Vakası
• Artrit Ağrılarında Hava Durumu Etkisine Karşı Olan Vaka
• Bunların Hepsi Sezgi mi?
• Hava Durumu ve Artrit ? Önemi Var mı?
• Sonuç

Gerçekten bağlantı var mı yoksa bir efsane mi?

Hastaların çoğu, artritlerinin (eklem iltihabı) hava durumu tarafından etkilendiğini söylerler. Daha dikkat çekecek derecede ise birçoğu için eklem rahatsızlıklarının belirtileri hava durumu değişikliklerinin öncesinde gelir. Sıklıkla, hava durumunu tahmin etmede hava durumu uzmanlarından daha iyi olduklarını söylerler.

Bu doğru olabilir mi veya başka bir kabul görmüş, test edilmemiş bir efsane mi? Belki de meteorologlarımızın kesinliği üzerine bir yorum da olabilir. Hava durumunun eklem hastalıklarının belirtilerini nasıl etkilediği üzerinde çalışmak için çeşitli girişimler olmuştur. Sonuçlar, eklemlerimizin nasıl çalıştığına, ağrıyı nasıl tedavi etmek gerektiğine ve bir günden diğerine belirtilerde böylesi bir değişkenliğin neden olduğuna dair ipuçlarını barındırabilirler.  

Eklem Ağrılarını Etkileyen Hava Durumu Vakası

Tıp eğitimi sırasında eklem hastalığını öğretilir, ama çoğunlukla kimse havanın bu hastalıkta önemli olduğunu öğretmeyebilir. Hastalardan bu bağlantı o kadar çok duyulur ki nihayetinde hava durumunu artrit atakları ile bağlayan ikna edici kanıtların olmaması ve tıp fakültelerinde öğretilmeyen bu gerçek, aralarında bağlantı olmadığını da kanıtlamaz. Söylendiği üzere: “kanıtın olmaması, olmadığının da kanıtı değildir”.

O nedenle artritlerinde hava durumunun rolüne kesinlikle ikna olmuş bireylerin hikayelerinin yanında, hava durumunun eklem ağrısını etkilediğinin veya artrit belirtilerinin gerçekte hava durumunu tahmin edebildiğinin kanıtı nedir?

En azından 1859 yılına kadar uzanan tıbbi literatür, atmosfer basıncındaki değişikliklerin en azından kısmen eklem ağrılarındaki değişiklikleri etkilediğine (hiçbir kanıtı olmamasına rağmen) dair teorileri ortaya koyar. 

Ayrıca:

• 1929’da yayımlanan bir çalışma ve o zamandan beri yapılan birçok başka çalışma artrit hastalarına belirtileri hakkında sorular sormuş ve artan atmosfer basıncının periyotları boyunca eklem ağrılarının arttığını bulmuştur.
• 1990’da yayımlanan benzer bir çalışma, bunun tam tersini – atmosfer basıncı düştüğünde eklem ağrısı artmıştır – bulmuştur. Son zamanlarda yapılan diğer çalışmalar, eklem ağrısı üzerinde nemin, basıncın, sıcaklığın, güneş ışığı miktarının ve bunların bir bileşiminin küçük etkilerini bulmuştur.
• Bazı çalışmalar, artrit üzerinde hava durumu etkilerinin hemen gerçekleştiğini sunmuştur; diğerleri bir ay veya daha fazla zaman ertelenmiş bir etkisi olduğunu savunurlar. Örneğin 1997’de Romatoloji Bülteni’nde yayımlanan bir çalışma, çoğunlukla eklem iltihabının varlığını gösteren bir kan testi olan ESR için, ortalama günlük sıcaklığı 30 gün öncesinden itibaren yakından takip etti; böylece sıcaklıktaki bir artış, 30 gün sonrasında ESR’deki bir artışı (artrit faaliyetindeki bir artışı göstermektedir) tahmin ediyor görünmektedir. Benzer şekilde eklem ağrısı yükselen sıcaklıkla artmıştır ve düşen sıcaklıkla iyileşmiştir; ama belirtilerdeki değişiklikler hava durumu değişikliklerinden 48 gün sonra gerçekleşmiştir.

Artrit Ağrılarında Hava Durumu Etkisine Karşı Olan Vaka

Hava durumundaki değişiklikler ile eklem belirtilerindeki değişiklikler arasında bir bağlantı bulan çalışmaların neredeyse hepsi artritin “öznel” ölçülerine – yani, hastalar tarafından rapor edilen ağrıdaki artışlara – dayanmaktadır. Şüphecilere daha ikna edici gelebilen kan testlerinin sonuçlarına veya doktorlar tarafından yapılan muayenelere dayanan çok daha az çalışma vardır. Ayrıca bir etki bulan her bir çalışma ya hiçbir etki bulamamakta veya ters bir etkiyi göstermektedir.

Bunların Hepsi Sezgi mi?

Ulusal Bilimler Akademisinin Nisan 1996 Tutanaklarındaki bir çalışma, hastaların kuvvetli bir bağın var olduğuna inanmalarına rağmen artrit (hastanın ağrı raporu ile veya bir uzman tarafından şişlik gözlemlenmesiyle ölçülen) ile hava durumu arasında hiçbir bağlantı bulamamıştır. Dikkat çekecek derecede, veriler grafik formunda 97 kolej öğrencisine sunulduğu zaman çoğu, standart istatistik analizlerine göre hiçbir değişiklik olmadığında bile, ikisi arasında doğrusal bir ilişkinin var olduğunu düşündüler. Çalışmanın yazarlarının da belirttiği gibi: “bağlantının olduğuna dair sezgisel kanı, bağlantının istatistiksel geçerliliğinden farklılaşır”. Bu hadiseye, ortak bir insan özelliği olarak “seçmeci eşleşme” dendi, yani iki şey aynı anda oluştuğunda veya değiştiğinde hatırlamaya meyilliyiz ama bunlar olmadığında daha az hatırlamaya meyilliyiz. Artritli insanlar, artritleri kötüleştiğinde hava durumunun ne durumda olduğuna dikkat edebilirler ama artritlerinin değişmediği veya iyileştiği zaman havanın durumuna daha az dikkat ederler. 

Hava Durumu ve Artrit ? Önemi Var mı?

Bazıları, hava durumu artriti etkilese bile bunu kanıtlamanın çok az pratik önemi olduğunu savunurlar. Hava durumunu isteyerek değiştiremeyiz, bu nedenle elimizde artrit tedavisi için halihazırda hangi seçenekler mevcutsa onlarla tedavi olabiliriz. Ancak artritli bazı insanlar, durumları için daha iyi olacağını düşündükleri veya doktorlarından bu yönde bir tavsiyeyi aldıkları bir iklime taşınırlar. Daha da önemlisi hava durumunun eklemleri etkilediğini tam olarak bilirseniz, bu etkiyi dengeleyecek daha iyi tedaviler bulunabilir. Örneğin eklemdeki belli bir kimyasal, atmosfer basıncı yükseldiği zaman arttıysa ve bu da eklem iltihaplanmasında bir veya iki gün sonra bir artışa yol açmışsa, bu kimyasalı dengelemek için verilen ilaç tedavisinin, artrit tedavisinde faydalı olduğunu kanıtlamıştır.

Sonuç

Hava durumunun güvenilir bir şekilde artriti etkilediği henüz kanıtlanmadı. Aynı zamanda bunun tersi de kanıtlanmadı. Hava durumunun etkilerini öğrenmek üzere başlayan  girişimler, zorluklarla doludur. Artritin birçok farklı çeşidi ve belirtileri üzerinde etkisi olması beklenen havanın birçok farklı özelliği vardır. Aslında tam olgun bir çalışmanın mümkün olup olmadığı net değildir. 

Hava durumunun artrit ağrısı için önemli olduğuna dair yaygın bir inanış olmasına rağmen henüz anlamadığımız bir etkinin olabilirliğini varsaymak muhtemelen en iyisidir. Artritten şikayetçi olanların hava durumunu tahmin edebildiği doğruysa da artriti olmasına dair tek iyi şey bu olabilir.