Nedir
İmplanon
İmplanon, kadınlar için gebelik önleyici bir implanttır. Üst kolda deri altına yerleştirilir. Düşük miktarda ve sabit dozda progesteron hormonu salgılayarak, gebeliğe karşı koruma sağlar. Progesteron, yumurtlamayı baskılar, rahim ağzı salgısının yapısını bozarak spermin ilerlemesini engeller, servikal mukusu kalınlaştırır ve rahim iç zarını (endometriyum) incelterek, döllenmiş yumurtanın burada tutunmasının önüne geçer.
Implanon takıldıktan sonra üç yıla kadar gebeliği önler. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) karşı koruma sağlamaz.
Niçin Yapılır
Neden Yapılır?
Implanon etkili ve uzun süreli korunma sağlar. Çeşitli yararlarının yanı sıra, Implanon:
- Gebeliğin önlenmesi için cinsel ilişkinin kesilmesini veya eşin uyumunu gerektirmez.
- Adet ağrısı (dismenore) ve endometriozisden kaynaklanan pelvik ağrının hafiflemesini sağlar.
- İstenildiği zaman çıkarılabilir ve takiben doğurganlık hızla yeniden kazanılır.
Ancak Implanon herkes için uygun değildir. Aşağıdaki durumlarda doktorunuz Implanon kullanmanızı önermeyebilir:
- Daha önce ciddi kan pıhtıları, kalp krizi veya inme gelişmiş ise
- Karaciğer tümörleriniz veya karaciğer hastalığınız varsa
- Teşhis edilememiş anormal genital kanamanız varsa
- Bilinen ya da şüphelenilen meme kanseri ya da meme kanseri öyküsü varsa
- Implanonun herhangi bir bileşenine alerjiniz varsa
- Emziriyorsanız
- Fazla kilolu veya obez iseniz
Ayrıca aşağıdaki hastalık öyküleri söz konusuysa doktorunuza söyleyin:
- Diyabet
- Yüksek kolesterol veya yüksek trigliserid
- Baş ağrısı
- Nöbet ya da epilepsi
- Safra kesesi veya böbrek hastalığı
- Depresyon
- Yüksek kan basıncı
- Anestetik ve antiseptiklere karşı alerjik reaksiyon
Riskler
Riskler
Implanon ile bağlantılı riskler şunlardır:
- Yumurtalık kistleri ve kan pıhtıları riskinde artış
- Diğer ilaçlarla etkileşim olasılığı
- Hafif insülin direnci
- Adet yokluğu (amenore) da dahil olmak üzere vajinal kanama biçimlerinde değişiklikler (düzensiz kanamalar 3 ila 9 ay içinde düzelebilir.)
- Duygudurum değişiklikleri
- Depresyon
- Kilo alımı
- Akne
- Baş ağrısı
- Karın ve sırt ağrısı
- Mide bulantısı veya mide bozulması
- Baş dönmesi
- Cinsel dürtüde azalma
- Vajinal iltihap veya kuruluk
- Saç dökülmesi
- Meme ağrısı ve hassasiyeti
- Viral enfeksiyonlar
Implanon cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) karşı koruma sağlamaz.
Implanon kullanan her 100 kadından yaklaşık 1''i bir yıl içinde gebe kalacaktır. Eğer Implanon kullanırken gebe kalırsanız, bunun bir ektopik gebelik (dış gebelik) olması (döllenmenin rahim dışında, genellikle de fallop tüpünde gerçekleşmesi) olasılığı yüksektir.
Nasıl Hazırlanacaksınız
Nasıl Hazırlanacaksınız?
Doktorunuz Implanon takmadan önce genel sağlığınızı değerlendirecek ve jinekolojik muayene yapacaktır. Adet döngüsü ve daha önce kullandığınız doğum kontrol yöntemine bağlı olarak, Implanon yerleştirilmesi için uygun zamanı belirleyecektir. Gebelik testi yaptırmanız ve bir hafta süreyle hormonel olmayan ilave bir gebelik önleyici yöntem kullanmanız gerekebilir.
Aşağıdaki durumlarda ilave bir gebelik önleyici yöntem kullanmanız gerekmeyebilir:
- Daha önce hiç doğum kontrol yöntemi kullanmadıysanız ve Implanon adet döngünüzün ilk beş günü içinde, hatta kanamanız sürerken yerleştirildiyse
- Daha önce birleşik doğum kontrol hapı kullanmışsanız ve Implanon son etkin hapı aldıktan sonra yedi gün içinde yerleştirildiyse
- Daha önce minipill kullandıysanız ve Implanon aktif hapları alırken yerleştirildiyse
- Daha önce gebelik önleyici enjeksiyon kullandıysanız ve Implanon bir sonraki enjeksiyonun uygulanacağı gün yerleştirildiyse
- Daha önce Implanon veya rahim içi araç (RİA) kullandıysanız ve Implanon önceki cihazınız çıkarıldığı zaman yerleştirildiyse
- Daha önce vajinal halka kullandıysanız ve Implanon yedi günlük halkasız dönemde yerleştirildiyse
- Daha önce gebelik önleyici bir deri bandı kullandıysanız ve Implanon yedi günlük bantsız dönemde yerleştirildiyse
Neler Yaşayacaksınız
Ne Bekleyebilirsiniz?
Implanon yerleştirilmesi genellikle bir doktor muayenehanesinde yapılır. Hazırlık 15 dakika kadar sürecek olsa da, gerçek işlem yaklaşık bir dakika sürer.
İşlem esnasında
Sırtüstü yatarsınız ve implantın yerleştirileceği kolunuzu dirseğinizden büker ve başınızın yanına yerleştirirsiniz. Doktorunuz üst kolunuzun iç tarafında biseps ve triseps kaslarının arasındaki oluğun yerini tespit edecektir. Bir lokal anestetik enjekte edecektir ve ardından cihazı derinizin hemen altına, geniş kan damarları ve sinirlerin üst kısmına yerleştirmek için bir aplikatör kullanacaktır. Cihazı çok derine yerleştirmek, çıkarılmasını zorlaştırır.
İşlemin ardından
Doktorunuz Implanonun varlığını eliyle hissederek doğrulayacak ve size de aynısını yaptıracaktır. Gerekirse, cihazın yerleştiğini doğrulamak için ultrason kullanabilir. Doktorunuz küçük bir bandaj ile kesi yerini saracaktır. Berelenmeyi en aza indirmek için basınçlı bandaj uygulayabilir. Basınçlı bandajı 24 saat içinde çıkarabilirsiniz. Küçük bandajı temiz tutun ve 3 ila 5 gün boyunca çıkarmayın.
Kesi yerinde biraz berelenme, ağrı, skarlaşma veya kanama gelişmesi yaygındır.
Aşağıdaki durumlarda derhal doktorunuza ulaşın:
- Kesi yerinde hassasiyet, kızarıklık şişme veya akıntı gibi enfeksiyon belirtileri gelişirse
- Yoğun ve uzun süreli vajinal kanamanız olursa
- Kanlı öksürük, keskin göğüs ağrısı ya da ani nefes darlığı gibi akciğerde kan pıhtısı belirtileriniz varsa
- Ezici göğüs ağrısı gibi kalp krizi işaretleri varsa
- Baldırınızda sürekli ağrı gibi bacakta kan pıhtısı belirtileriniz varsa
- Ani şiddetli baş ağrısı, görme veya konuşma sorunları veya kolda ya da bacakta uyuşma gibi inme belirtileriniz varsa
- Ani kısmi ya da tam körlük gibi gözde kan pıhtısı belirtileriniz varsa
- Karnınızda şiddetli ağrı, şişme ya da hassasiyet gibi olası dış gebelik ya da safra kesesi veya karaciğer problemi belirtileri varsa
- Özellikle ateş, halsizlik, iştahsızlık, koyu renkli idrar veya açık renkli bağırsak hareketlerine eşlik eden, deride ve göz aklarında sararma gibi sarılık belirtileriniz varsa
- Memede kitleler gelişirse
- Uyku sorunları, yorgunluk ya da mutsuz hissetmek gibi depresyon belirtileri yaşarsanız
- Implanon takıldıktan sonra hamile olabileceğinizi düşünürseniz
Progesteron kullanımı, kan pıhtısı ve kalp krizi riski ile ilişkilidir. Buna rağmen tek başına verildiğinde östrojenin kan pıhtıları oluşma ihtimalini arttırdığı bilinmektedir ve doğum kontrol yöntemlerinin çoğu östrojen ve progesteron içerir. Pek çok uzman sadece progesteron içeren doğum kontrol yöntemlerinin, östrojen ve progesteron içeren doğum kontrol yöntemlerine nazaran daha az komplikasyon riski taşıdığına inanmaktadır.
Implanonun üç yıla kadar gebeliği önlediğini unutmayın. Gebelikten korunmanın sürdürülmesi için üç yılın ardından cihaz çıkarılmalı ve yerine yenisi yerleştirilmelidir.
Doktorunuz aşağıdaki durumlarda Implanonun daha erken çıkarılmasını önerebilir:
- İskemik kalp hastalığı gelişirse
- İnme geçirirseniz
- Auralı migreniniz varsa
- Sarılık gelişirse
- Ciddi depresyon yaşarsanız
Cihazı çıkarmak için doktorunuz kolunuza, cihazın altına bir lokal anestetik enjekte eder ve derinizde küçük bir kesi açar. Ucu görünene kadar cihazı kesi yerine doğru iter ve daha sonra bir pens ile cihazı çeker. Doktorunuz sonra kesiyi kapatır ve basınçlı bir bandaj uygular. Implanonun çıkarılması genellikle beş dakikadan kısa sürer. Eğer isterseniz ilk cihaz çıkarıldıktan sonra en kısa sürede yeni bir cihaz yerleştirilebilir. Yeni bir cihaz yerleştirilmez ise, hemen bir başka gebelik önleyici yöntem kullanmaya hazır olun.
Servikal Kep
Doğum Kontrolü Hakkında Yanlış Bilinen 10 Şey
İmplanon
Hormonlu Spiral (Mirena)
Erkekler İçin Yeni Doğum Kontrol Hapı Umudu