• İçindekiler
• Nedir
• Sebepler
• Belirtiler
• Testler
• Tedavi
• Önleme

Nedir

Hemolitik kan nakli reaksiyonu, bir hastaya kan nakli yapıldıktan sonra meydana gelen ciddi bir sorundur. Hastaya kırmızı kan hücresi, hastanın bağışıklık sistemi tarafından yıkıma uğratır.
Hemolize neden olmayan başka alerjik kan nakli türleri vardır.

Sebepler

Kan, farklı kan gruplarına sınıflanır: A, B, AB ve 0.
Bağışıklık sisteminiz genelde, kendi kan hücrelerini başka bir kişinin kan hücrelerinden ayırt edebilir. Eğer vücudunuza başka kan hücreleri girerse bağışıklık sisteminiz onlara karşı antikorlar üretir. Bu antikorlar, bağışıklık sisteminizin fark ettiği kan hücrelerine zarar vermek üzere çalışır.
Kan hücreleri Rh faktörleri yoluyla da sınıflanabilir. Kanlarında Rh faktörleri olan insanlara “Rh pozitif” denir. Bu faktörler olmayan kişilere “Rh negatif” denir. Rh negatif insanlar, Rh pozitif kan alırlarsa antikor üretirler.
AB0 ve Rh’a ilaveten, kan hücrelerini tanımlamak için başka etmenler de vardır.
Kan naklinde aldığınız kan kendi kanınızla uyumlu olmalı. Uyumlu demek, vücudunuz aldığınız kana karşı antikor üretir.
Uyumlu gruplar arasında (örneği 0+’dan 0-‘ye) kan nakli genelde soruna yol açmaz. Uyumsuz gruplar arasında (örneğin A+’dan 0-‘ye) kan nakli bağışıklık tepkisine yol açar. Bu, çok ciddi bir kan nakli reaksiyonuna yol açabilir. Bağışıklık sistemi bağışlanmış kan hücrelerine saldırıp onların patlamasına yol açar.
Bugün kanın tamamı dikkatle görüntülenir. Modern laboratuar yöntemleri ve birçok kontrol bu kan nakli reaksiyonlarını çok nadir hale getirmeye yardım etmiştir.

Belirtiler

• Sırt ağrısı
• Kanlı idrar
• Üşüme
• Bayılma veya baş dönmesi
• Ateş
• Böğür ağrısı
• Cilt kızarıklığı

Hemolitik kan nakli reaksiyonu belirtileri genelde nakil sırasında veya nakilden hemen sonra ortaya çıkar. Bazen, birçok gün sonra meydana çıkabilir (gecikmeli reaksiyon).

Testler

Bu hastalık şu testlerin sonuçlarını değiştirebilir:

• CBC
• Coomb testi, doğrudan
• Coomb testi, dolaylı
• Fibrin bozunma ürünleri
• Haptoglobin
• Parsiyel tromboplastin zamanı
• Protrombin zamanı
• Serum bilirubin
• Serum keratinin
• Serum hemoglobin
• Ürinaliz
• Ürin hemoglobin

Tedavi

Tedavi, hemolitik kan nakli reaksiyonunun ağır etkilerini önleyebilir veya tedavi edebilir. Eğer kan nakli sırasında belirtiler ortaya çıkarsa kan nakli hemen durdurulmalıdır. Kan nakli yapılan kişiyle donörden alınan kan örnekleri, belirtilere kan nakli reaksiyonundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için test edilebilir.
Hafif belirtiler aşağıdakilerle tedavi edilebilir:

• Ağrı kesici, asetaminofen ateşi ve rahatsızlığı azaltabilir.
• Damardan verilen (intravenöz) sıvılar ve diğer ilaçlar böbrek yetmezliği ve şoku tedavi etmek veya önlemek için kullanılabilir.

Önleme

Bağışlanan kan, kan nakli reaksiyon riskini azaltmak için AB0 ve Rh gruplarına konulur.
Kan naklinden önce, hasta ve donör kanları birbirleriyle uyumlu olup olmadıklarını görmek için test edilir. Az miktarda kan bağışı az miktarda hasta kanıyla karıştırılır. Karışım, bir mikroskop altında antikor reaksiyon işaretleri için kontrol edilir.
Kan nakli verilmeden önce, sağlık uzmanı doğru kan birimini aldığınızdan emin olmak için genelde tekrar kontrol eder.