• İçindekiler
• Nedir
• İlaçları
• Tedavisi
• Yan Etkileri
• Acil Durum

Nedir

Kemoterapi, meme kanseri hücrelerini öldürmek için kanser önleyici ilaçların kullanılması anlamına gelir. Hangi ilacın kullanılacağını ve hangi dozda alınacağını belirleyen doktor onkologdur. Kemoterapi üç temel amaç için kullanılabilir:

1. Adjuvan tedavi. Hedef ilk ameliyat ve radyoterapi sonrası kanserin tekrar etmesini önlemek ya da geciktirmektir. Kanser, meme ve kol altındaki lenf bezleriyle sınırlı gibi görünüyor olsa bile, kanser hücrelerinin görülemeyen başka bölgelere yayılması olasılığı vardır.  Kemoterapi bu hücreleri öldürmeye çalışmak için uygulanır.
2. Neoadjuvan tedavi. Bazen kanser o kadar büyük olur ki, öncelikle kemoterapiyle küçültmek ameliyatı daha kolay hale getirir.
3. Metastatik hastalığı tedavi etmek için. Eğer kanser vücudun meme ve kol altındaki lenf bezleri dışında başka bir bölgesinde de görülürse buna metastatik hastalık denir. Kemoterapi, vücudun diğer bölgelerine yayılmış kanser hücrelerini öldürmek ve kadınların daha yüksek bir hayat kalitesiyle daha uzun yaşamasını sağlamak için ana yollardan biri olabilir. Kemoterapiye ne zaman başlanacağı, hangi ilaçların kullanılacağı ve hangi yan etkilerin görüleceği kadından kadına değişir. Bunları doktorunuzla görüşmelisiniz.

İlaçları

Meme Kanseri İçin Yaygın Kullanılan Kemoterapi İlaçları

Meme kanseri tedavisinde kullanılan en yaygın kemoterapi ilaçlarının bazıları şunlardır:

• Antrasiklinler. Bu ilaç sınıfı şunları içerir: doksorubisin, epirubisin ve lipozomal doksorubisin.
• Taksanlar. Bu ilaç sınıfı şunları içerir: dosetaksel, paklitaksel ve proteine bağlı paklitaksel.
• Siklofosfamid
• Kapesitabin ve 5 fluorourasil
• Vinorelbin
• Gemsitabin
• Trastuzumab: Bu ilaç sadece meme kanseri HER-2 geninden kaynaklanan kadınların kullanımı içindir.

Kemoterapi ilaçları genelde 2-4 haftalık döngülerle verilir, ama bazıları haftalık olarak kullanılabilir. Adjuvan ve neoadjuvan tedavilerde, genellikle iki veya daha fazla ilaç birlikte verilir. Bir seferde tek bir ilaç kullanımı başka bölgelere de yayılmış olan meme kanseri tedavisi için iyi bir seçimdir.

Tedavisi

Meme Kanseri İçin Kemoterapi Görmek

Meme kanseri için kemoterapi her hafta veya 2-4 haftada bir ya ağız yoluyla verilir ya da damara enjekte edilir. Tedavi planınız kendi özel durumuz için tasarlanmıştır. Kemoterapi gören başka bir tanıdığınızdan çok farklı olabilir. Örneğin, bazı kadınlar damardan kemoterapi almak için bir gece hastanede kalırken, diğerleri doktor ofisinde bir hafta boyunca günde bir kez ve bir saat süren kemoterapi görür. Bazı hastalar kemoterapiyi hap şeklinde alır.

Bazen damarı bulmak çok zor olduğunda, tamamen deri altına yerleştirilen ve bakım gerektirmeyen bir port veya bir "Hickman" kateter (göğüsten dışarıya doğru sarkar ve temizlenmesi gerekir) kullanılabilir. Bu cihazlar bir cerrah veya radyolog tarafından yerleştirilir ve kemoterapi ilaçlarının verilmesi için deri dışına bir açıklık sağlar. Ayrıca sıvıları uygulamak ya da kan örnekleri almak için de kullanılabilir. Kateterler lokal anestezi kullanılarak ayakta tedavi yöntemiyle yerleştirilir. Kemoterapi bittikten sonra kolayca çıkarılabilir.

Adjuvan kemoterapi genellikle ameliyat sonrası iyileşmenin ardından ve radyoterapiden önce başlar ve 4-6 ay sürer. Vücudunuzun tedaviyi nasıl tolere ettiğini görmek için düzenli olarak kontrol edileceksiniz. Tedavi tamamlayıcı olarak yapıldığı zaman (yani ameliyattan sonra, ama herhangi bir kanser tekrarı belirtisinden önce) tedavinin kesinlikle işe yaradığını bilmenin bir yolu yoktur. Kemoterapi metastatik hastalık (tümör yayılması) için kullanıldığında, tedavinin kanser üzerindeki etkilerini görmek için taramalar yapılabilir.

Kemoterapi gören hastalara düzenli kan testleri yapılır. Doktorlar yeterince beyaz kan hücresi (enfeksiyonla mücadele eder), kırmızı kan hücresi (vücudunuzdaki hücrelere oksijen taşır) ve trombosit (kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur) olup olmadığını görmek için kontrol eder. Kırmızı veya beyaz hücreleri sayısı düşükse, iyileşmeyi hızlandırmak için iğneler yapılabilir. Trombositler düşükse kan nakli gerekebilir. Kemoterapi, beyaz kan hücreleri veya trombositler normal seviyeye yükselene kadar ertelenebilir.

Meme kanseri hastalarını yüksek doz kemoterapi ve kemik iliği veya kök hücre nakliyle tedavi etmenin sağkalımı iyileştirdiği görülmemiştir.

Yan Etkileri

Meme Kanseri Kemoterapisinin Yan Etkileri

Meme kanseri kemoterapi ve radyoterapisi sürekli bölünen kanser hücrelerini yok eder. Ama aynı zamanda sağlıklı hücreleri de etkiler. Kendine yardım yöntemleriyle kullanılan ilaçlar yan etkilerin çoğunu hafifletebilir. Aşağıdaki listede olan ya da olmayan yan etkilerle herhangi bir sorun yaşıyorsanız doktorunuza bildirin:

• Tedavi günü ya da daha yaygın olarak birkaç gün sonra ortaya çıkan bulantı ve kusma. Tedavi günü bulantı iyice kontrol altına alınabilir, ama daha sonra gelen bulantı daha zordur.
• İştah kaybı.
• Yorgunluk hastaların fark ettiği en yaygın belirtidir ama çoğunlukla doktora söylemezler.
• Ağız ağrısı.
• Saç dökülmesi. Saçlar bir anda ya da yavaş yavaş dökülebilir veya hiç dökülmeyebilir, bu verilen ilaçlara bağlıdır.
• Kilo almak.
• Erken menopoz. Eğer çocuk sahibi olmayı planlıyorsanız, bunu kemoterapiye başlamadan önce, henüz adet döngülerinizin durmasını önlemek ya da yumurtalık dokusunu korumak için yollar olması mümkünken, doktorunuzla konuşmalısınız.
• Enfeksiyonlara karşı direnç düşüklüğü. Birçok kemoterapi ilacı tedavi sonrası bir hafta gibi bir süre içinde beyaz kan hücresi sayısını düşürür. Kan sayımı çok düşükse bir enfeksiyon tehlikeli olabilir.
• Kanama artışı. Birçok kemoterapi ilacı trombosit sayısını da düşürür. Trombositler, kan sayımında vücut savunmasının ilk hattıdır. Trombosit sayısı çok düşükse, vücutta küçük kırmızı lekeler ortaya çıkmaya başlar ve herhangi bir travma olmaksızın kolayca çürükler ve kanama oluşabilir. Bu durumda, doktorunuz haberdar edilmelidir.

Acil Durum

Kanserde Acil Durum

Doktorunuz ve kemoterapi hemşireniz gördüğünüz özel tedaviye göre hangi durumların acil durum kabul edileceğini size bildirecektir. Doktorunuzun hangi belirtiler için (örneğin ateş), gece veya gündüz her zaman hastaneye başvurmanızı istediği önemlidir.

Potansiyel kanser acil durumu örnekleri:

• Ateş ve/veya titreme.
• Ağzınızda yeni yaralar, lekeler, dilde şişme ya da diş eti kanamaları.
• Boğazda kuruma, yanma, kaşınma ya da "şişme".
• Yeni ortaya çıkan, uzun süren ve balgamlı öksürük.
• İdrara çıkma sıklığı ya da aciliyetinin artması, idrar yapma sırasında yanma ya da idrardan kan gelmesi gibi mesane işlevinde değişimler.
• Mide ekşimesi, iki ya da üç günden fazla süren bulantı, kusma, kabızlık veya ishal, dışkıdan kan gelmesi gibi sindirim sistemi işlevlerinde değişimler.