• İçindekiler
• Risk Faktörleri
• Aile Faktörü

Risk Faktörleri

1940 yılında, bir kadının hayatının bir döneminde meme kanseri olma riski %5 ya da 20''de 1’di. Amerikan Kanser Derneği 2009 yılında riski %13 olarak değerlendirdi. Birçok durumda, bir kadının neden meme kanseri olduğu bilinmiyor. Aslında, meme kanseri olan kadınların %75''inde hiçbir bilinen risk faktörü bulunmuyor.

Meme Kanseri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Bir risk faktörü, bireyin bir hastalığa yakalanma riskini artıran herhangi bir şeydir. Farklı kanserlerin farklı risk faktörleri vardır.

Fakat bir kanser için bir ya da birkaç risk faktörüne sahip olmak, kişinin mutlaka kanser olacağı anlamına gelmez. Bazı kadınlarda meme kanseri için bir ya da daha fazla risk faktörü bulunduğu halde hastalık gelişmezken, çoğu meme kanseri hastasında görünen hiçbir risk faktörü yoktur.

Önemli derecede yüksek risk

Bir kadının bir memesinde daha önce kanser gelişmiş olması, diğer memede ya da aynı memenin başka bir kısmında ilkinden bağımsız olan yeni bir meme kanseri gelişimi riskini 3 ila 4''e katlar. Bu, önceki meme kanserinin nüksetmesinden farklıdır.

Orta derecede yüksek risk

• Yaşlanmak. Meme kanseri riski yaşla birlikte artar. Her yıl meme kanseri teşhisi koyulan kadınların yaklaşık %77''si 50 yaş üzerinde ve hemen hemen yarısı 65 yaş ve üzerindedir. Şunu göz önünde bulundurun: 40-49 yaşları arasındaki kadınlarda meme kanserine yakalanma riski 68''de 1’dir. 50-59 yaş grubunda bu risk 37''de 1’e yükselir.
• Yakın aile geçmişi. Meme kanseri olan bir anne, kız kardeş ya da kızı (birinci derece akraba) olanlarda hastalığın riski daha yüksektir. Hatta kanser akrabanızda menopoz öncesi gelişmiş ve her iki göğüste birden ortaya çıkmışsa risk daha yüksektir. Meme kanseri olan birinci derece bir akraba olması riski yaklaşık iki katına, iki birinci derece akraba olmasıysa 5 katına çıkarır. Meme kanseri olan bir erkekle kan bağı olması da bir kadının riskini artıracaktır.
• Genetik. BRCA1 ve BRCA2 olarak adlandırılan iki meme kanseri geninden herhangi birinde mutasyon bulunanlar daha yüksek risk altındadır. Bu genlerin herhangi birinde kalıtsal değişiklikler taşıyan kadınların, hayatlarının bir döneminde meme kanseri olma riski %80''e varıyor.
• Meme lezyonları. Sonucu atipik hiperplazi (lobüler veya duktal) olan önceki bir meme biyopsisi, bir kadının meme kanseri riskini 4 ila 5 katına çıkarır.

Hafif yüksek risk

• Uzaktan aile geçmişi. Bu, teyze ve halalar, büyükanneler ve kuzenler gibi daha uzak akrabalarda meme kanseri olması anlamına gelir.
• Önceki bir anormal meme biyopsisi. Önceki bir meme biyopsisinde şunlardan biri görülen kadınlarda hafif yüksek risk bulunur: karmaşık özellikleri olan fibroadenomlar, atipisiz hiperplazi, sklerozan adenozis ve soliter papillom.
• Doğum yapma yaşı. İlk çocuğunuzu 35 yaşından sonra yapmak ya da hiç çocuk yapmamak riskinizi artırır.
• Erken adet görme. 12 yaşında önce adet görmeye başlarsanız riskiniz artar.
• Geç menopoz. Menopoza 55 yaşından sonra girerseniz riskiniz artar.
• Kilo. Aşırı kilolu olmak (özellikle bel bölgesinde) ve fazla kalori ve yağ alımı, özellikle menopozdan sonra riskinizi artırır.
• Aşırı radyasyon. Bu özellikle, doğum sonrası mastitis için radyasyon verilen, tüberküloz nedeniyle uzun süre floroskopik X ışınına maruz kalan ya da 30 yaşından önce genellikle lenfoma gibi kanserlerin tedavisi sırasında yüksek miktarda radyasyona maruz kalan kadınlar için geçerlidir.
• Ailede başka kanserler. Ailede yumurtalık, rahim ağzı, rahim veya kolon kanseri geçmişi olması riskinizi artırır.
• Kalıtım. Doğu ve Orta Avrupa Yahudilerinin (Aşkenaz) kadın torunları daha yüksek risk altındadır.
• Alkol. Alkol kullanımı meme kanseri riskiyle bağlantılıdır. Alkol kullanmayanlarla karşılaştırıldığında, günde bir alkollü içki tüketenlerde çok küçük bir risk artışı olur, 2 ila 5 içki tüketenlerde risk içki içmeyenlerin 1,5 katıdır. Alkolün aynı zamanda ağız, gırtlak ve yemek borusu kanseri riskini de artırdığı biliniyor.
• Irk. Kafkasyalı kadınlar, Afrikalı Amerikan, Asyalı, İspanyol ve Amerikan yerlisi kadınlardan biraz daha yüksek risk altındadır. Bunun istisnası Afrikalı-Amerikalı kadınlardır: 40 yaşın altında meme kanseri riski Kafkasyalı kadınlardan daha yüksektir.
• Hormon Replasman Tedavisi (HRT). Uzun süre östrojen ve progesteronun birlikte kullanımı meme kanseri riskini artırır. Bu risk, tedaviye beş yıl veya daha uzun süre devam etmeme durumunda genel nüfus seviyesine dönüyor gibi görünüyor.

Düşük risk

• 18 yaşından önce gebelik.
• Menopozun erken başlaması.
• 37 yaşından önce yumurtalıkların ameliyatla alınması.

Meme kanseriyle ilgili olmayan faktörler

• Fibrokistik meme değişimleri.
• Çoğul gebelikler.
• Kahve ya da kafein alımı.
• Antiperspiranlar.
• Balenli sutyen.
• Kürtaj ya da düşük.
• Meme implantları.

Bilim insanları, emzirme, sigara kullanımı, yüksek yağlı diyet, egzersiz eksikliği ve artan çevre kirliliğinin meme kanseri riskini artırıp artırmadığını hala araştırıyor. Bazı çalışmalarda doğum kontrol hapları kullanan kadınlarda meme kanseri riskinde çok küçük bir artış olduğu ortaya kondu. Bu risk 10 yıl veya daha uzun süre kullanılmadıklarında ortadan kayboluyor. Yine de diğer çalışmalar herhangi bir ilişki göstermiyor. Bu bulguları doğrulamak için daha fazla araştırma gerekiyor ve yapılıyor.

Aile Faktörü

Meme Kanseri Olan Kadınların Çoğunun Ailesinde Hastalığın Geçmişi Var mı?

Hayır. Ailesinde hastalığın geçmişi olan meme kanseri kadınlar, bütün hastaların sadece %5 ila %10''unu oluşturuyor. Eğer meme kanseri olan bir akrabanız varsa, yüksek risk altındasınız. Yine de, ailesinde meme kanseri geçmişi olan kadınların dörtte üçünde hastalık gelişmeyecektir.

Meme kanseri geçmişi yoksa bile, özellikle 50 yaşından sonra yine de hastalığa yakalanma riski altındasınız.